Tasfiye Halindeki ve Kapanan Firmalar Varlık Barışından Nasıl Faydalanır?
Ankara?dan bir okurumuz tasfiye halindeki veya kapanan terk mükellefler varlık barışından faydalanabilir mi diye mail yolu ile bize sormuştu bizde kendisine faydalanabileceklerini belirtmiştik. Ancak okurumuz konuyu internette çok araştırdığını hatta bu konuda ehil bir üstadımızın bir web sayfasında faydalanamaz ifadesini beyan ettiğini açıkladı. 5811 sayılı kanun içinde bulunduğumuz küresel krizin etkilerini en aza indirgemek amacı ile kamu oyunda varlık barışı olarak adlandırılmış bir nevi hükümetin gelir basiretli iş adamının da geçmişiyle barışması adına çıkarılmış bir yasa olarak tüm mükellefler hatta mükellef olmayanlar için çıkarıldığı aşikar dır.
İlgili yasanın Uygulama Esasları başlık Madde 3/1 de Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler,bu kanun hükümleri uyarınca kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açarlar. Bu fon hesabı sermayenin cüz?ü addolunur,sermaye ye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamaz,İŞLETMENİN TASFİYE EDİLMESİ HALİNDE vergilendirmez yine aynı madde 3/2 de DEFTER TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ bulunmayan(defter tutma yükümlüğü bulunmayan diyince terk de mükellef olmayanda girer kanısındayım) gelir vergisi mükellefleri varlıklara ait tutarları banka ve aracı kurumlara yatırırlar ancak diğer şartlar aranmaz der. İlgili kanunun bu maddelerinden yola çıkarak tasfiye halinde ve terk mükelleflerin varlık barışından faydalanacağı kanısındayım.
Burada esas sorun tasfiye halindeki veya kapanmış gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin varlıklara ilişkin bu parayı olmayan hesaplarına nasıl yatıracaklar olmayan defterlerine nasıl kaydedecekler ve olmayan sermayelerini nasıl artıracaklar. Tasfiye halindeki firmanın tasfiyesi tamamlanmadığı için ilgili varlığa ilişkin bankaya parayı yatırabileceği defterine kaydedebileceğine kadar tamam ama 6 ay içinde sermaye artırımında kullanması tasfiye halindeki firmada olamayacağı gibi 6 ay dolmadan tasfiye tamamlanmışta olabilir. Terk mükellef ise bunların hiç birini yerine getirmesi mümkün görünmemektedir.
Öyleyse özetlersek ;
TASFİYE HALİNDE İSE
*Bildirilen varlık için bankaya yatması zorunlu
*Kayıtlarına alacak
*Sermaye artırımında bulunamayacak
*İlgili beyanın %5 i bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edilip ödenecek
TERK MÜKELLEF İSE
*Bildirilen varlık bankaya yatacak
*Kayıtlara alınmayacak
*Sermaye artırımında bulunulmayacak
*Bildirilen varlık ile ilgili beyanda bulunulup %5 vergiyi ödeyecek
Bu konu dışında daha da önemlisi büyük bir sorun varki oda inceleme aşamasında veya mükellefin beyanı (terk mükellef) tespit edilen veya beyan edilen (yurtiçi varlıklar için) tutarların bankaya yatırılması Örnek vermek gerekirse inceleme aşamasında işini terk etmiş bir mükellefin sahte fatura kullandığı tespiti yapılarak varlık barışından faydalanmak istemesi sonucu 2004 yılı için tespit edilen 114.000 TL tutarında matrah için varlık barışında bulunulması istenmiş mükellef varlık barışında bulunarak 114.000TL*%5 karşılığı 5.700 TL vergi ödemeye ve geçmişiyle barışmaya razı ancak kanun gereği 114.000TL yi bankaya yatırılması gerekmektedir. Mükellef zaten kriz nedeniyle iflas etmiş işini terk etmiş maaşla çalışan bir vatandaş 114.000TL bulup yatırması imkansız öyleyse bu mükellef bu kanundan nasıl faydalanacak. Kanun da bu konu ile ilgili boşluk bir mukteza veya tebliğle düzeltilmese işini terk etmiş mükellef tefecinin onun bunun elinde kalıp memleketini terk etmek zorunda kalacak. Bu kadar parayı yatırdığına dair makbuz istendiğinde ya aracı kurumlarda bu paraların giriş çıkışları ile ilgili bil dalavere yada fırsatçılara gün doğacak olmayan paralar olmayan hesaplarda olacak ezilen yine mükellef olacak belki de hesabına o parayı yatırabilmek için çok büyük maliyetlere katlanacak ve sancılar daha da artacaktır.
Sonuç olarak varlık barışına ilgili beyanı tasfiye halindeki veya terk etmiş mükellef elektronik ortamda verebiliyor ve ödemesini de yapabiliyor. Bunu kendim yaptığım için rahatlıkla söylüyorum. Burda sıkıntı yok ama sıkıntı bizim gibi inceleme aşamasında meydana gelmiş yüksek rakamın bankaya yatırılamaması dır ki bu konuda da gelir idaresinin mükelleflere özellikle çok zoru durumda olmalarına rağmen ödemek isteyen mükelleflere yardımcı olacağı ve bu konuda da sıkıntıların çözüleceği kanısındayım.
Kazım Güzeller
Mali Müşavir
Ankara?dan bir okurumuz tasfiye halindeki veya kapanan terk mükellefler varlık barışından faydalanabilir mi diye mail yolu ile bize sormuştu bizde kendisine faydalanabileceklerini belirtmiştik. Ancak okurumuz konuyu internette çok araştırdığını hatta bu konuda ehil bir üstadımızın bir web sayfasında faydalanamaz ifadesini beyan ettiğini açıkladı. 5811 sayılı kanun içinde bulunduğumuz küresel krizin etkilerini en aza indirgemek amacı ile kamu oyunda varlık barışı olarak adlandırılmış bir nevi hükümetin gelir basiretli iş adamının da geçmişiyle barışması adına çıkarılmış bir yasa olarak tüm mükellefler hatta mükellef olmayanlar için çıkarıldığı aşikar dır.
İlgili yasanın Uygulama Esasları başlık Madde 3/1 de Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler,bu kanun hükümleri uyarınca kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açarlar. Bu fon hesabı sermayenin cüz?ü addolunur,sermaye ye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamaz,İŞLETMENİN TASFİYE EDİLMESİ HALİNDE vergilendirmez yine aynı madde 3/2 de DEFTER TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ bulunmayan(defter tutma yükümlüğü bulunmayan diyince terk de mükellef olmayanda girer kanısındayım) gelir vergisi mükellefleri varlıklara ait tutarları banka ve aracı kurumlara yatırırlar ancak diğer şartlar aranmaz der. İlgili kanunun bu maddelerinden yola çıkarak tasfiye halinde ve terk mükelleflerin varlık barışından faydalanacağı kanısındayım.
Burada esas sorun tasfiye halindeki veya kapanmış gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin varlıklara ilişkin bu parayı olmayan hesaplarına nasıl yatıracaklar olmayan defterlerine nasıl kaydedecekler ve olmayan sermayelerini nasıl artıracaklar. Tasfiye halindeki firmanın tasfiyesi tamamlanmadığı için ilgili varlığa ilişkin bankaya parayı yatırabileceği defterine kaydedebileceğine kadar tamam ama 6 ay içinde sermaye artırımında kullanması tasfiye halindeki firmada olamayacağı gibi 6 ay dolmadan tasfiye tamamlanmışta olabilir. Terk mükellef ise bunların hiç birini yerine getirmesi mümkün görünmemektedir.
Öyleyse özetlersek ;
TASFİYE HALİNDE İSE
*Bildirilen varlık için bankaya yatması zorunlu
*Kayıtlarına alacak
*Sermaye artırımında bulunamayacak
*İlgili beyanın %5 i bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edilip ödenecek
TERK MÜKELLEF İSE
*Bildirilen varlık bankaya yatacak
*Kayıtlara alınmayacak
*Sermaye artırımında bulunulmayacak
*Bildirilen varlık ile ilgili beyanda bulunulup %5 vergiyi ödeyecek
Bu konu dışında daha da önemlisi büyük bir sorun varki oda inceleme aşamasında veya mükellefin beyanı (terk mükellef) tespit edilen veya beyan edilen (yurtiçi varlıklar için) tutarların bankaya yatırılması Örnek vermek gerekirse inceleme aşamasında işini terk etmiş bir mükellefin sahte fatura kullandığı tespiti yapılarak varlık barışından faydalanmak istemesi sonucu 2004 yılı için tespit edilen 114.000 TL tutarında matrah için varlık barışında bulunulması istenmiş mükellef varlık barışında bulunarak 114.000TL*%5 karşılığı 5.700 TL vergi ödemeye ve geçmişiyle barışmaya razı ancak kanun gereği 114.000TL yi bankaya yatırılması gerekmektedir. Mükellef zaten kriz nedeniyle iflas etmiş işini terk etmiş maaşla çalışan bir vatandaş 114.000TL bulup yatırması imkansız öyleyse bu mükellef bu kanundan nasıl faydalanacak. Kanun da bu konu ile ilgili boşluk bir mukteza veya tebliğle düzeltilmese işini terk etmiş mükellef tefecinin onun bunun elinde kalıp memleketini terk etmek zorunda kalacak. Bu kadar parayı yatırdığına dair makbuz istendiğinde ya aracı kurumlarda bu paraların giriş çıkışları ile ilgili bil dalavere yada fırsatçılara gün doğacak olmayan paralar olmayan hesaplarda olacak ezilen yine mükellef olacak belki de hesabına o parayı yatırabilmek için çok büyük maliyetlere katlanacak ve sancılar daha da artacaktır.
Sonuç olarak varlık barışına ilgili beyanı tasfiye halindeki veya terk etmiş mükellef elektronik ortamda verebiliyor ve ödemesini de yapabiliyor. Bunu kendim yaptığım için rahatlıkla söylüyorum. Burda sıkıntı yok ama sıkıntı bizim gibi inceleme aşamasında meydana gelmiş yüksek rakamın bankaya yatırılamaması dır ki bu konuda da gelir idaresinin mükelleflere özellikle çok zoru durumda olmalarına rağmen ödemek isteyen mükelleflere yardımcı olacağı ve bu konuda da sıkıntıların çözüleceği kanısındayım.
Kazım Güzeller
Mali Müşavir