Ynt: 01.10.2008' den İtibaren Yürürlüğe Girecekler.
01.10.2008 Tarihinde yürürlüğe giren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (SGK) ile SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı aynı statüye bağlanarak, kanunun 4. maddesinde SSK 4/a, Bağ-Kur 4/b ve Emekli Sandığı 4/c olarak tanımlanmış olup, ilgili yasa ile aşağıda sıralanan önemli düzenlemeler yapılmış bulunmaktadır.
1-) Kanunun yürürlük tarihinden önce ?ANONİM ŞİRKET KURUCU ORTAĞI? olduğu için Bağ-kur primi ödeyen ortaklar 01.10.2008 Tarihinden itibaren Bağ-Kur primi ödemeyi istemeleri halinde durumu 6 Ay içerisinde SGK?ya yazılı olarak bildirmek zorundadırlar. Aksi halde 4/b sigortalılığı iptal edilecektir. 18 yaşını doldurmayan 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden sigortalı olamazlar. (5510/6-h)
2-) 01.10.2008 Tarihinden itibaren ?İLK DEFA? Sosyal Güvenlik Kurumu?na kayıtlı olan kişi emekli olduğunda tekrar çalışmak isterse emekli maaşı alamayacaktır. (Tahminen 2050 Yılında emekli olup, tekrar işe girenler)
3-) Kurumca verilen ?e-bildirge şifresi? bulunan ve Aylık SSK Bildirgelerini İnternet ortamında veren işverenler ?Tekrar İşe Giriş Bildirgesi?ni? 01.11.2008 tarihinden itibaren ve ?İlk İşe Giriş Bildirgesi?ni? 01.12.2008 tarihinden itibaren zorunlu olarak internet ortamında vereceklerdir. Tekrar ve İlk İşe Giriş Bildirgelerinin elden Kuruma verilmesi kaldırılmaktadır.
4-) 01.10.2008 Tarihinden itibaren işten ayrılan işçiler, işverenleri tarafından 10 Gün içerisinde Kuruma bildirilecek, sigortalılığı sona eren 4/b? liler de 10 Gün içinde bildirimde bulunmak zorunda olup, bu bildirimleri kuruma, kendileri veya ilgili kurumlar tarafından yapılacaktır. (5510/9. Madde)
5-) 4/b (Bağ-Kur) sigortalıların giriş bildirgelerini sigortalının kendisi değil de ilgili vergi dairesi, Ticaret sicil memurluğu vs. kurum ve kuruluşlar kuruma 15 Gün içerisinde bildirmek zorundadırlar. (5510/8. Madde)
6-) 01.01.2009 Tarihinden itibaren 10 ve üzeri işçi çalıştırılan işyerlerinde Ücret ödemeleri banka aracılığıyla yapılacaktır. (Uygulama ile ilgili Yönetmelik 01.01.2009 tarihine kadar çıkarılacaktır)
7-) 01.10.2008 Tarihinden itibaren nerede ise tüm resmi kuruluşlarda (Banka v.b. kuruluşlar da dahil olmak üzere) işlem yapan kişiler ilgili kuruluşlar tarafından çeşitli şekillerde (Bankalar kredi başvurusunda bulunan kişi işveren ise Bağ-Kur?lu olup olmadığını, kredi kartı başvurusunda bulunan kişi çalışan ise Sigortalı olup olmadığını, kontrol edilecek) durumu Sosyal Güvenlik Kurumu?na bildirileceklerdir. Böylece ilgili kişinin işlem yapılan şirket ya da işletme de Sigortalı olup, olmadığı ve elde ettiği ücret geliri tespit edilecektir.
01.10.2008 Tarihinden itibaren İşyerinin Nakli sırasında söz konusu nakil işlemi 10 Gün içerisinde Kuruma bildirilecektir. (Eskiden olduğu gibi sigortalılar tek tek çıkış yapılıp tek tek giriş yapılmak zorunda kalınmayacaklar)
9-) 01.10.2008 Tarihinden itibaren İşverenler Alt İşverenlerini 15 Gün içerisinde Kuruma bildirmek zorundadırlar.
10-) 01.10.2008 Tarihinden itibaren Sosyal Güvenlik Destek Primi % 31 ila % 36,50 arasında değişecektir. (Prim oranı iş kazası oranına göre artacaktır)
11-) SSK, BAĞ-KUR, EMEKLİ SANDIĞI emeklisi olup, 4/b sigortalısı olmayı gerektirecek bir iş yapanların emekli aylıklarından 01.10.2008 Tarihinden itibaren % 12 oranında prim kesilir. Bu oran her Yıl % 1 puan artarak % 15?e kadar çıkarılır. (5510/30. Madde)
12-) SSK Ölüm Aylığında 5 Yıllık Sigortalılık ve 900 Gün (Fiilen Çalışma Süresi) prim ödenmesi gerekmektedir.
13-) Malulen emekli olabilmek için 10 Yıllık Sigortalılık ve 1.800 Gün prim ödenmesi gerekmektedir. Malul Aylığı bağlanmasında eskiden 2/3 Oranı aranmakta iken 01.10.2008 tarihinden itibaren çalışma gücünün % 60 ını kaybetmiş olma şartı (rapor ile tespit edilecek) aranacaktır. (5510/25 ? 26 Maddeler)
14-) 4/b kapsamında prim ödeyenlerde basamak sistemine göre değil SSK taban ile tavan arasında istedikleri rakam üzerinden prim ödeyecekler. Prim oranı %32 + İş kazası oranıdır. Yalnız bu kişiler çalıştırdıkları işçilerden en yüksek ücret alan kişiden aşağı matrah üzerinden prim ödeyemezler. Eski basamak sistemine göre prim ödeyenler 01.10.2008 ile 31.12.2008 tarihleri arasında SGK?ya hangi rakam üzerinden prim ödeyeceklerini bir dilekçe ile bildirmek zorundadırlar yoksa 01.01.2009?dan itibaren BAĞ-KUR primi ödedikleri basamağın geliri tutarı üzerinde ödemek zorundalar. (Beyanda bulununcaya kadar) (5510/80. Maddesi ve Yönetmelik Geçici Madde7/5)
15-) Ekim.2008 Dönemi ve takip eden Aylık SSK Bildirgelerinin verilme tarihleri takip eden ayın 23?üne kadar verilecektir. Ödeme ise eskiden olduğu gibi ay sonuna kadar yapılabilinecektir.
16-) Ekim.2008 Döneminden itibaren verilecek bildirgelerde TCK Numarası Sosyal Güvenlik Numarası yerine geçecektir. Bildirgelerde ayrıca SGK numarası yer almayacaktır.
17-) 04.10.2000 ila 30.09.2008 tarihleri arasında Bağ-Kur?lu olması gerektiği halde kuruma başvurmayarak Bağ-Kur?lu olmayan kişi 01.10.2008 tarihinden itibaren 6 Aylık süre içerisinde Bağ-Kur?a başvuru yaparsa Bağ-Kur?luluğu başlatılacaktır. Başvuru yapılmaz ise söz konusu dönemlere ait Bağ-Kur?lu olma hakkı yanacaktır.
1
01.10.2008 Tarihinden itibaren Defter ve Belge saklama süreleri 2008 Takvim Yılı Defter ve Belgeleri için 5 Yıl, 2009 Takvim Yılı Defter ve Belgeleri için 6 Yıl, 2010 Takvim Yılı Defter ve Belgeleri için 7 Yıl, 2011 Takvim Yılı Defter ve Belgeleri için 8 Yıl, 2012 Takvim Yılı Defter ve Belgeleri için 9 Yıl, 2013 Takvim Yılı Defter ve Belgeleri için 10 Yıl olmaktadır.
19-) 01.10.2008 Tarihinden itibaren Kaçak işçi çalıştıranlar 1. Tespit halinde Asgari Ücret?in 2 Katı Ceza, 2. Tespit halinde ise Asgari Ücret?in 5 Katı Ceza ile karşı karşıya kalacaklardır. Ayrıca, 1 Yıl süre ile de % 5 SSK İşveren Devlet yardımından faydalanamayacaklardır.
20-) Sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için son 1 Yıl içerisinde 30 Gün prim ödemiş olmak yeterlidir. BAĞ-KUR?luların sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için en fazla 60 günlük borçlarının bulunması halinde bile sağlık imkânlarından yararlanmaları imkânı getiriliyor. İş kazası, meslek hastalığı ve acil hallerde borcu olup olmadığına bakılmayacaktır. (5510/67.Madde)
21-) 01.10.2008 Tarihinden itibaren Bağ-Kur?lularda 30 Gün prim ödedikleri zaman Sağlık Hizmetlerinden faydalanabilecektir.
22-) 01.10.2008 Tarihinden itibaren İlk Defa İşyeri Bildirgesi verilen işyerlerinde, ilk defa sigortalı çalışmaya başladığı tarihten itibaren 1 ay içinde işe girenler en geç söz konusu 1 Aylık sürenin sonuna kadar cezasız bildirebilecek. (5510/8. Madde) (Örnek: 15.10.2008 Tarihinde açılış yapılmış ise 15.10.2008 Tarihinde işe giren kişi de 01.11.2008 tarihinde işe giren kişi de 10.11.2008 tarihinde işe giren kişi de 15.11.2008 tarihinde kadar iş giriş bildirgesi ile kuruma bildirilebilinecektir)
23-) Farklı adreslerde bulunan işyerleri için eskiden her işyeri için SSK dosyası ayrı ayrı takip ediliyor iken, 01.10.2008 tarihinden itibaren aynı SSK Şube Müdürlükleri?nden ya da SSK İl Müdürlükleri?nden izin almak şartıyla TEK DOSYA altında toplanabilecektir.
24-) İsteğe Bağlı Sigorta?lılıkta eskiden istenen 1.080 Gün SSK?lı olma zorunluluğu kaldırılarak İsteğe Bağlı Primi Oranı % 25?den % 32?ye çıkartıldı. İsteğe Bağlı Sigorta?lılar 01.10.2008 tarihinden itibaren Bağ-Kur?lu sayılarak SSK?dan değil Bağ-Kur?dan emekli olacaklardır. (Son 7 Yıl içerisinde 3,5 Yıldan daha fazla süre Bağ-Kur İsteğe Bağlı primi öderlerse Bağ-Kur?dan SSK?dan prim ödemişler ise SSK?dan emekli olacaklardır)
25-) Emekli olup, 4/a kapsamında çalışan ve emekli maaşının kesilmemesi yönünde tercihte bulunanlardan % 30 + İş Kazası oranında SGDP kesilir. Bunun % 7,5?u işçiye geri kalanı işverene aittir.
26-) 5763 Sayılı Kanun ile 50 veya da fazla işçi çalıştıran işverenlerin terör mağduru ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu kaldırılmıştır. Bunların % 3 özürlü çalıştırma yükümlülüğü devam etmektedir.
27-) İşyeri bildirgesi, sigortalı çalıştırılan bir işin veya işyerinin devri halinde, yeni işveren tarafından, en geç işin veya işyerinin devralındığı tarihi takip eden 10 Gün içinde; gerçek kişi olan işverenin ölümü halinde ise, mirasçılarınca, ölüm tarihinden itibaren en geç 3 Ay içinde işyerinin işlem gördüğü Kurumun ilgili ünitesine verilecektir.
2
İşçi çalıştırmaya ara verilmesi halinde, işveren İşçi çalıştırılmadığına ilişkin dilekçeleri 15 gün içinde kuruma bildirilmek zorundadır. (5510/86.Madde)
