Ynt: 300 banka kredisi 180?
KREDİ KARTI İŞLEMLERİ NASIL MUHASEBELEŞTİRİLMELİDİR?
Tarih: 06/02/2007
GİRİŞ
Ödeme yapmada büyük kolaylık sağlaması, fazla nakit taşımayı gereksiz kılması, nakit paranın olmadığı durumlarda ikame edici özelliğinin bulunması, tahsilat problemlerinin yaşanmaması ve hemen hemen tüm işyerlerinde kullanılıyor olması kredi kartlarının kullanımını gün geçtikçe arttırmaktadır. İstatistiksel veriler de kredi kartı ile yapılan işlemlerin her geçen gün arttığını göstermektedir.
Türkiye?de Tekdüzen Muhasebe Sistemi?nin (THP) oluşturulduğu yıllarda kredi kartı işlemleri çok az olduğundan hesap planında buna ilişkin bir ana hesap oluşturulması gerekli görülmemiştir. İşletmeler kredi kartına ilişkin işlemleri genelde 108 Diğer Hazır Değerler hesabında takip etmektedirler. Ancak günümüzde kredi kartı işlemleri toplam faaliyet içerisinde önemli bir noktaya geldiğinden, bu işlemlerin ?Diğer? başlığındaki hesaplarda takip edilmesi yeterli olmamaktadır.
Bankalar arası kart merkezi verilerine göre yaklaşık 30 milyon civarında kredi kartı bulunmaktadır. Bu kredi kartları ile 2005 yılında toplam 86.494 milyon YTL tutarında harcama yapılmıştır. Ülkemizde kredi kartı harcamalarındaki artış dünya ortalamasının da üstündedir. Örneğin Dünya?da kart kullanımı, 2005 yılı ilk yarısında yüzde 71,4 ile en fazla Türkiye?de artış göstermiştir.
KREDİ KARTI İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
İşlet kredi kartını satış faaliyetinde tahsilat aracı olarak kullanabilir. Uygulamada bu tür alacaklar genelde 108 Diğer Hazır Değerler hesabında izlenmektedir. Ancak kredi kartından doğan alacakların 12 Ticari Alacaklar hesap sınıfında takip edilmesi THP?na daha uygun olacaktır. Bu alacaklar 123 Kredi Kartından Alacaklar adında ayrı bir hesapta takip edilebilir. Söz konusu satışlar taksitlendirildiğinde sonraki yıla ilişkin kredi kartından doğan ticari alacak, dönemsellik kavramı gereği duran varlık grubunda açılacak 223 Kredi Kartından Alacaklar hesabında takip edilmelidir.
Bazen işletmeler kendilerine ait bir kredi kartı çıkartmakta ve bunu bir ödeme aracı olarak kullanmaktadır. Kredi kartlarının ticari mal alışlarında ödeme aracı olarak kullanılması durumunda, karta ilişkin borç bankaya ödenmesi gereken bir borç olsa da ticari borç niteliğindedir. Bu borçlar 323 Kredi Kartından Borçlar/423 Kredi Kartından Borçlar hesaplarında takip edilmelidir.
Dönem sonunda kredi kartı işlemlerinden doğan vadeli alacak ve borçların da reeskonta tabi tutulması gerekmektedir.
İşletme aynı zamanda kredi kartını vadesi gelen bir borcunun finansmanında kullanabilir. Örneğin, bir borç senedi ödemesi veya herhangi bir fatura ödemesi kredi kartı ile yapılabilir. Bu durumda ilgili kredi kartıyla yapılan ödeme bankadan kullanılan bir kredi niteliğini taşır. Bu durumda kredi kartı borç tutarı 309 Diğer Mali Borçlar/409 Diğer Mali Borçlar hesaplarında izlenmelidir.