Ev Hanımlarına Ütü İşi Yaptırımı Gider Pusulası KDV-Stopaj

[Ertann]

Firma tekstil ürünleri ütüleme ve paketleme işi yapmaktadır
Firma ev hanımlarına evlerinde ütü ve paketleme işlerini belli bir ücret karşılığı yaptırmaktadır ve bu ödeme içinde Gider Pusulası düzenlemektedir
Bu durumda;
Gider Pusulasında Stopaj hangi oranda olmalıdır? KDV hesaplanmalımıdır?
İyi Çalışmalar

 

[koraykarakaya]

Öncelikle bahsettiğiniz iş GVK md.9 uyarınca esnaf muaflığı kapsamında bir faaliyet olmadığı için gider pusulası düzenlenmesi yanlıştır. Yapılması gereken bu ev hanımlarının bordroya alınarak ücret ödenmesidir.

 

[Ertann]

Üstadım kısmi işler yani bir seferlik
Eğer gider pusulası düzenlense KDV-Stopaj ne olması gerekir di?
Saygılar

 

[koraykarakaya]

Bir seferlik te olsa gider pusulası düzenlenemez. Burada işveren ve işçi arasında kısmi süreli iş ilişkisi oluşmuş durumda. Elde edilen gelir GVK md.61 uyarınca ücret geliridir. Ücret geliri de hiç bir şekilde gider pusulası ile belgelendirilemez.

Bunun çok yaygın bir uygulama olduğunu da biliyorum aslında, ama yaygın olması kanuna aykırı olduğu gerçeğini değiştirmiyor ne yazık ki.

 

[Muhasebe149]

Sayın:Koraykarakaya ekteki özelge'dende görüleceği üzere ilgili olay,ücret değil % 10 Gider Pusulası Tevkifatlı İşlemi göstermektedir.Yorumunuz için şimdiden teşekkürlerimi sunarım.


GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)


Sayı

:

62030549-120[9-2012/818]-733

20/05/2013

Konu

:

Evde firmalardan alınan malzemelerle yapılan krem ve parfüm kapağı montaj işinin esnaf muafiyeti kapsamında olup olmadığı.





İlgide kayıtlı özelge talep formunda, evinizde firmadan almış olduğunuz malzemelerle krem ve parfüm kapağı montaj işi yaptığınızı belirterek esnaf muaflığından yararlanıp yararlanamayacağınız hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmakta olup konu hakkında Başkanlığımız görüşleri aşağıda açıklanmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun "Vergiden Muaf Esnaf" başlıklı 9'uncu maddesinde, "Ticaret ve sanat erbabından aşağıda yazılı şekil ve suretle çalışanlar gelir vergisinden muaftır.

...

1. Motorlu nakil vasıtaları kullanmamak şartı ile gezici olarak veya bir iş yeri açmaksızın perakende ticaret ile iştigal edenler (Giyim eşyalarıyla zati ve süs eşyaları, değeri yüksek olan ev eşyaları ile pazar takibi suretiyle gıda, bakkaliye ve temizlik maddelerini ve sabit iş yerlerinin önünde sergi açmak suretiyle o iş yerlerinde satışı yapılan aynı neviden malları satanlar hariç)

...

Ticari, zirai veya mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde Gelir Vergisine tabi olanlar ile yukarıda sayılan işleri Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanlar esnaf muaflığından faydalanamazlar.

...

Bu muaflığın Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye şümulü yoktur." hükmü yer almıştır.

Öte yandan, Gelir Vergisi Kanunu'nun 61'inci maddesinde "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez." hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanun'un 94'üncü maddesinin birinci fıkrasında, vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar ile tevkifata tabi tutulacak ödemeler belirtilmiş, (13) numaralı bendinde esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden (2012/3322 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca)

a) 9'uncu maddenin birinci fıkrasının (6) ve (8) numaralı bendinde yer alan emtia bedelleri veya bu emtianın imalinde ödenen hizmet bedelleri üzerinden % 2,

b) Hurda mal alımları için % 2,

c) Diğer mal alımları için % 5,

d) Diğer hizmet alımları (a, b ve c alt bentleri hariç olmak üzere mal ve hizmet bedelinin ayrılamaması hali de bu kapsamdadır) için % 10,

oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması hükme bağlanmıştır.

Öte yandan 264 Seri No.lu Gelir Vergi Genel Tebliğinin 2.2. Esnaf Muaflığı Kapsamında Evlerde Üretilebilecek Ürünler başlıklı bölümünde

" ...

Diğer taraftan, anılan bentte sayılan emtianın imali için ödenen hizmet bedelleri de (ücrete ilişkin unsurları taşımamak kaydıyla) bu bent kapsamında değerlendirilecektir." açıklamalarına yer verilmiştir.

Buna göre, krem ve parfüm kapağı takma işi söz konusu bendte yer alan ürünlerle benzerlik göstermediğinden anılan bend hükmüne göre esnaf muaflığından faydalanılması mümkün bulunmamaktadır.

Ancak, evde yapmış olduğunuz krem ve parfüm kapağı montaj işinin Gelir Vergisi Kanunu'nun 9'uncu maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığı kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmakta olup, yaptığınız iş karşılığında firma tarafından yapılan ödemeler üzerinden Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesinin (13-d) numaralı bendi gereğince %10 gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Diğer taraftan evde, firmadan almış olduğunuz malzemelerle yaptığınız işin bir hizmet sözleşmesine dayalı olarak işçi - işveren ilişkisi doğuracak şekilde yapılması durumunda ise yapılan ödemelerin ücret kabul edilerek Gelir Vergisi Kanunu'nun 61, 94, 103 ve 104'üncü maddelerine göre vergilendirileceği tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

 

[koraykarakaya]

Ne yazık ki son zamanlarda sıkça karşılaştığımız "özensiz özelgeler"den bir tanesi daha. O kadar özensiz ki kendi içinde bile çelişkili.

Önce şöyle diyor;

"Buna göre, krem ve parfüm kapağı takma işi söz konusu bendte yer alan ürünlerle benzerlik göstermediğinden anılan bend hükmüne göre esnaf muaflığından faydalanılması mümkün bulunmamaktadır."

Sonra da böyle diyor;

"Ancak, evde yapmış olduğunuz krem ve parfüm kapağı montaj işinin Gelir Vergisi Kanunu'nun 9'uncu maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığı kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmakta olup, yaptığınız iş karşılığında firma tarafından yapılan ödemeler üzerinden Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesinin (13-d) numaralı bendi gereğince %10 gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir."

Bir kere buna benzer işlerin GVK md.9/1 kapsamına girebilmesi için öncelikle ortada bir işçi-işveren ilişkisi değil, bir ticaret(alım-satım ve evde ürün imali) ilişkisi olması gerekir.

Tartıştığımız konuda şirket tekstil ürünlerini üretmiş, sonra ev hanımlara göndermiş, onlar da şirketin belirlediği prosedür çerçevesinde ve işverenin gözetiminde, doğrudan işverene yazılı olmayan bir hizmet akdi çerçevesinde ütü ve paketleme işlemini yaparak geri göndermişler. Bu olay çok bariz bir biçimde ne GVK md.9/1'e girer ne de md.9/6'ya. Zaten aslında özelgede de bu hususlar düzgün bir şekilde açıklanmış. Ne var ki sondan bir önceki paragrafta işler çığrından çıkıyor, ve daha önceki paragraflarda yer verilen yasal açıklamalara tamamen zıt bir şekilde kapak takma işi esnaf muaflığına girer gibi bir açıklama yapılıyor. Bir sonraki paragrafta ise tekrar fikir değiştirilerek işçi-işveren ilişkisi varsa esnaf muaflığından yararlanamazsınız diyor. Net bir sonuca varılamıyor.

Ama belki de işi sırrı özelgedeki şu cümlede saklı. "evinizde firmadan almış olduğunuz malzemelerle krem ve parfüm kapağı montaj işi" .Acaba burada firmadan malzeme almak satın almak mı, yoksa aynen fason işçilikte olduğu gibi malzemelerin fer-i ve dolaysız zilyeti olmak mı?
Eğer birincisi doğru ise esnaf muaflığı vardır, ikincisi doğru ise asla ve asla bir ticari kazançtan, dolayısı esnaf muaflığından söz edemeyiz.

 

[ferhat]

Bu konuda Sayın Koray beye katılıyorum.

 

[demiral]

Sayın koraykarakaya'ya bende katılıyorum ve dediği gibi yaygın bir uygulama haline gelmeye başladı işine gelen (sözüm meclisten dışarı) gider pusulası,gider pusulası bunun bir yolu yoldamı mevcut ama kimse araştırmıyor sonra ceza gelince neden geldi oluyor.

İyi Günler.

 

[ferruh]

Üstat konu hakkında 2 soruda benim olacak;

1- Kişi çiftçi fakat taş duvar örmesinide biliyor, özel idare yol yapımı esnasında istinat duvarını bu kişiye yaptırmak istemekdedir, iş yaklaşık 10-12 gün sürecek,
2- Bayramlarda vb etkinliklerde Kaymakamlıklarca kiralan Davulculara ödenen ücretler

ödemeler gider pusulası ilemi olmalı yoksa Bordromu düzenlenmeli?

Teşekkürler.

 

[koraykarakaya]

1- Çiftçi ve duvar ustası olan şahısın özellikle de köyde olduğunu, bir duvar örme işini baştan sona işverene taahhüt ettiğini, işverene doğrudan hizmet akdi ile bağlı olmadığı hususlarını da göz önüne alarak GVK md.9/3 uyarınca esnaf muaflığından faydalanabileceği kanaatindeyim.

"3. Köylerde gezici olarak her türlü sanat işleri ile uğraşanlar ile aynı yerlerde aynı işleri bir iş yeri açmak suretiyle yapanlardan 47'nci maddede yazılı şartları haiz bulunanlar (51'inci madde şümulüne girenler bu muafiyetten faydalanamazlar"

2- Davul çalanlar ise esas itibariyle müzisyenler, bu nedenle GVK md.61 uyarınca serbest meslek erbabıdır. Ancak bu işi arızi olarak yaptıklarını kabul edersek belgelendirme 221 Nolu GVK 221 uyarınca gider pusulası ile olacaktır.

 

[ferruh]

Teşekkürler Sayın.KARAKAYA üstat, sağolun...

 

[demiral]

Gezici olarak şarkı söyleyen ve müzik icra edenlerin mükellefiyeti hakkında.

Tarih	29/11/2010
Sayı	GVK-74/2010-1/ Serbest meslek erbabı muafiyeti-1
Kapsam
T.C. MALİYE BAKANLIĞI Gelir İdaresi Başkanlığı Gelir Vergisi Sirküleri/74​ Konusu : Gezici olarak şarkı söyleyen ve müzik icra edenlerin mükellefiyeti hakkında Tarihi : 29/11/2010 Sayısı : GVK-74/2010-1/ Serbest meslek erbabı muafiyeti-1 İlgili olduğu maddeler : Gelir Vergisi Kanunu Madde 66, Vergi Usul Kanunu Madde 155 İlgili olduğu kazanç türleri : Serbest meslek faaliyeti 1. Giriş Bakanlığımıza intikal eden olaylardan, gezici olarak şarkı söyleyen ve müzik icra edenlerin mükellefiyet durumları hakkında tereddüde düşüldüğü anlaşılmış olup, bu kişilerin mükellefiyet durumlarına ilişkin açıklamalar bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır. 2.Bir Yere Bağlı Olmaksızın Kendi Nam ve Hesaplarına Çalışmak Suretiyle Şarkı Söyleyenler ile Müzik İcra Edenlerin Vergi Mükellefiyeti 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 66 ncı maddesinde "Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez." denilmekte olup, söz konusu maddenin birinci fıkrasının beşinci bendinde "Vergi Usul Kanunu'nun 155' inci maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyan ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar (şartlardan en az ikisini taşımayanlar ile köylerde veya son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5.000'i aşmayan yerlerde faaliyette bulunanların bu faaliyetlerine ilişkin kazançları gelir vergisinden muaftır.)" hükmüne yer verilmiştir. Vergi Usul Kanununun 155 inci maddesinde "Serbest meslek erbabı için aşağıdaki hallerden herhangi biri "İşe başlama"yı gösterir: 1. Muayenehane, yazıhane, atelye gibi özel iş yerleri açmak; 2. Çalışılan yere tabela, levha gibi mesleki faaliyette bulunulduğunu ifade eden alametleri asmak; 3. Her ne şekilde olursa olsun devamlı olarak mesleki faaliyette bulunduğunu gösteren ilanlar yapmak; 4. Serbest olarak mesleki faaliyette bulunmak üzere mesleki teşekküllere kaydolunmak. Mesleki teşekküllere kaydolunanlardan görevleri veya durumları icabı bilfiil mesleki faaliyette bulunmıyacak olanlar bildirmelerinde bu ciheti de açıklarlar." hükmü yer almaktadır. Bu hükümlere göre, bir işyerinde çalışmaksızın gezici olarak kendi nam ve hesaplarına çalışmak suretiyle şarkı söyleyenler ile müzik icra edenlerden (davulcu ve zurnacılar dahil), Vergi Usul Kanununun 155 inci maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşımayanlar ile köylerde veya son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5.000'i aşmayan yerlerde faaliyette bulunanların bu faaliyetlerine ilişkin kazançlarının gelir vergisinden muaf tutulması gerekir.Anılan maddede belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyanlar serbest meslek erbabı sayılacağından, bu kişiler nezdinde, elde ettikleri kazançtan dolayı serbest meslek mükellefiyeti tesis edileceği tabidir. Duyurulur. Mehmet KİLCİ Gelir İdaresi Başkanı​

 

[demiral]

1- Çiftçi ve duvar ustası olan şahısın özellikle de köyde olduğunu, bir duvar örme işini baştan sona işverene taahhüt ettiğini, işverene doğrudan hizmet akdi ile bağlı olmadığı hususlarını da göz önüne alarak GVK md.9/3 uyarınca esnaf muaflığından faydalanabileceği kanaatindeyim.

Sayın koraykarakaya,

Soruda gerçi özel idarenin yol yapım esnasında belirtilen kişiden hizmet alacağı belirtilmiş aklıma şöyle bir şey geldi yol yapım işi özel idare tarafından yapılıyor olabilir fakat işçi ve malzeme teslimi acaba yüklenici firma tarafından olabilirmi diye geldi eğer bu şekilde bir işlem olur ise yüklenici firma hizmeti alacağı kişiyi bordrosuna eklemesi gerekir diye düşünüyorum.

Saygılarımla,

 

[koraykarakaya]

Sayın koraykarakaya,

Soruda gerçi özel idarenin yol yapım esnasında belirtilen kişiden hizmet alacağı belirtilmiş aklıma şöyle bir şey geldi yol yapım işi özel idare tarafından yapılıyor olabilir fakat işçi ve malzeme teslimi acaba taşeron firma tarafından olabilirmi diye geldi eğer bu şekilde bir işlem olur ise taşeron firma hizmeti alacağı kişiyi bordrosuna eklemesi gerekir diye düşünüyorum.

Saygılarımla,

Sayın Demiral tabi haklısınız, sizin tarif ettiğiniz gibi bir durum varsa yüklenici firmanın(taşeron demesek daha doğru olur zira taşeronlar ana yüklenici değil alt yüklenicidir) bordrosunda ücret geliri elde eden hizmet erbabı olarak gösterilmelidir.

 

[demiral]

Doğru söylüyorsunuz bir önceki mesajımdaki taşeron ifadesini yüklenici olarak düzelttim.

Saygılarımla,

 

[koraykarakaya]

Gezici olarak şarkı söyleyen ve müzik icra edenlerin mükellefiyeti hakkında.

Tarih	29/11/2010
Sayı	GVK-74/2010-1/ Serbest meslek erbabı muafiyeti-1
Kapsam
T.C. MALİYE BAKANLIĞI Gelir İdaresi Başkanlığı Gelir Vergisi Sirküleri/74​ Konusu : Gezici olarak şarkı söyleyen ve müzik icra edenlerin mükellefiyeti hakkında Tarihi : 29/11/2010 Sayısı : GVK-74/2010-1/ Serbest meslek erbabı muafiyeti-1 İlgili olduğu maddeler : Gelir Vergisi Kanunu Madde 66, Vergi Usul Kanunu Madde 155 İlgili olduğu kazanç türleri : Serbest meslek faaliyeti 1. Giriş Bakanlığımıza intikal eden olaylardan, gezici olarak şarkı söyleyen ve müzik icra edenlerin mükellefiyet durumları hakkında tereddüde düşüldüğü anlaşılmış olup, bu kişilerin mükellefiyet durumlarına ilişkin açıklamalar bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır. 2.Bir Yere Bağlı Olmaksızın Kendi Nam ve Hesaplarına Çalışmak Suretiyle Şarkı Söyleyenler ile Müzik İcra Edenlerin Vergi Mükellefiyeti 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 66 ncı maddesinde "Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez." denilmekte olup, söz konusu maddenin birinci fıkrasının beşinci bendinde "Vergi Usul Kanunu'nun 155' inci maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyan ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar (şartlardan en az ikisini taşımayanlar ile köylerde veya son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5.000'i aşmayan yerlerde faaliyette bulunanların bu faaliyetlerine ilişkin kazançları gelir vergisinden muaftır.)" hükmüne yer verilmiştir. Vergi Usul Kanununun 155 inci maddesinde "Serbest meslek erbabı için aşağıdaki hallerden herhangi biri "İşe başlama"yı gösterir: 1. Muayenehane, yazıhane, atelye gibi özel iş yerleri açmak; 2. Çalışılan yere tabela, levha gibi mesleki faaliyette bulunulduğunu ifade eden alametleri asmak; 3. Her ne şekilde olursa olsun devamlı olarak mesleki faaliyette bulunduğunu gösteren ilanlar yapmak; 4. Serbest olarak mesleki faaliyette bulunmak üzere mesleki teşekküllere kaydolunmak. Mesleki teşekküllere kaydolunanlardan görevleri veya durumları icabı bilfiil mesleki faaliyette bulunmıyacak olanlar bildirmelerinde bu ciheti de açıklarlar." hükmü yer almaktadır. Bu hükümlere göre, bir işyerinde çalışmaksızın gezici olarak kendi nam ve hesaplarına çalışmak suretiyle şarkı söyleyenler ile müzik icra edenlerden (davulcu ve zurnacılar dahil), Vergi Usul Kanununun 155 inci maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşımayanlar ile köylerde veya son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5.000'i aşmayan yerlerde faaliyette bulunanların bu faaliyetlerine ilişkin kazançlarının gelir vergisinden muaf tutulması gerekir.Anılan maddede belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyanlar serbest meslek erbabı sayılacağından, bu kişiler nezdinde, elde ettikleri kazançtan dolayı serbest meslek mükellefiyeti tesis edileceği tabidir. Duyurulur. Mehmet KİLCİ Gelir İdaresi Başkanı​

Davulcu ve zurnacılara gelince;

Ben soruya cevap verirken alsında bu davulcunun süreklilik arz etmeyecek şekilde davulculuk yaptığını farz etmiştim. Tabi nüfusu 5.000'nin altında olan bir mahalde veya köyde süreklilik arz edecek şekilde yapılıyorsa serbest meslek faaliyeti olmasına rağmen elde edilen kazanç gelir vergisinden muaftır. Diğer taraftan kazancın elde edildiği yer bir ilçe olduğu için nüfusu en az 5.000'dir diye düşünüyorum. Bununla birlikte acaba 155'inci maddenin en az iki şartını tutturabilir mi bir davulcu orası da ayrıca tartışılmalı.

Görüldüğü üzere eğer mevzu bahis olan vergi mevzuatı ise bir davulcunun vergilendirilmesi bile üzerine uzun uzun düşünmeyi gerektiren bir husus oluyor.

 

[demiral]

Bununla birlikte acaba 155'inci maddenin en az iki şartını tutturabilir mi bir davulcu orası da ayrıca tartışılmalı.

Görüldüğü üzere eğer mevzu bahis olan vergi mevzuatı ise bir davulcunun vergilendirilmesi bile üzerine uzun uzun düşünmeyi gerektiren bir husus oluyor.

Değil mi sayın koraykarakaya

Saygılarımla,

 

[ferruh]

Üstat, kişi sadece işçilik yapacak, bana şu kadar çimento şu kadar taş şu kadar .... lazım diyecek, idare bunları temin edecek oda duvarı örecek.

Davulcuda ise şöyle bir durum var 23 nisanda çocukların folklor gösterisi için yaptıkları çalışmalardada çalıyor, yani 23 Nisanda 8-9 günlük bir mesaisi oluyor.

Tekrar teşekkürler. saygılarımla.

 

[demiral]

Sayın ferruh,

İşçilikte sayın koraykarakaya'nın belirttiği şekilde ilerleyebilirsiniz.
Davulcuda ise GVK 74 numaralı sirküye göre ilerleyebilirsiniz.(Şartlar belirtilmiştir)

İyi Günler.

 

[ferruh]

Teşekkürler Sayın.DEMİRAL

Kolay gelsin.