Sayın demir
Konunuz imalat olduğuna göre maliyet muhasebesi uyguluyor olmanız gerekir. Maliyet muhasebesinde üretime verilen girdiler ile üretim sonunda elde edilen mamullerin maliyetleri bellidir. Üretimden çıkan mamullerin üzerinde zaten üretim girdilerinin maliyeti bulunmaktadır. Bu nedenle fire ve zayiat maliyetinin tekrar bu mamuller üzerine yüklenmesi mükerrerlik doğurur.
Özetle:
- Üretime verilen girdiler (İlk madde ve malzeme, genel yönetim giderleri vs.) = A
- Üretilen mamul adedi (Kilogram, metre, adet vs.) = B
- Birim başına maliyet = C = A / B olur.
Diğer taraftan Fire tutarlarının maliyeye bildirilmesi söz konusu değildir. Denetim elemanları üretimde randıman hesabı yaparken, örneğin harcanan elektrik miktarına göre standartlarla mukayese yaparak sonuca ulaşırlar. Ancak Bu arada üretim çıktı değerlerini hesaplarken Ticaret Odasınca tespit edilen fire ve zayiat oranlarını dikkate almaları gerekir. Dünyanın hiçbir yerinde üretimde %100 randıman sağlanması mümkün değildir. Ancak, (standart randıman oranı + Fire ve zayiatlar) hesabına rağmen yine eksik bir üretim çıktısı ile karşılaşılırsa ancak o zaman re’sen taktir yoluna gidilebilir.
Konu ile ilgili bir Danıştay kararı aşağıdaır.
T.C.
DANIŞTAY 11. DAİRE
E. 1996/33
K. 1996/4620
T. 11.12.1996
• KAÇAKÇILIK ( Fire ve Randıman Uygulamasında Kaçakçılık Cezası Uygulanamaması )
• KUSUR ( Fire ve Randıman Uygulamasında )
ÖZET : Fire ve randıman yoluyla bulunan farka kaçakçılık hükümleri uygulanmayacağı hakkında.
İstemin Özeti: Mürekkepli şerit imalatıyla uğraşan yükümlü şirketin 1992 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu kayıt dışı hasılatı bulunduğu ileri sürülerek Ocak, Nisan, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim ve Kasım dönemleri için kusurlu kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salınmıştır. ... Vergi Mahkemesi 28.09.1995 Gün ve E: 1994/866, K: 1995/1216 Sayılı kararıyla; yükümlü şirketin iş yerinde teknik işleyiş tarzını ve imalatı görmek amacıyla; yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapora göre, inceleme elemanınca dikkate alınmayan dokuma sırasındaki % 3`lük iplik büzülmesi, kumaşlarda dokuma sonunda olması gereken % 8 oranındaki sıcak işlem firesi, % 2`lik mürekkepleme firesi ve % 9`luk makaralama firesi nazara alındığından 57.698.325 TL`lik hasılatın kayıt ve beyan dışı bırakıldığı saptandığından, bu matrah farkına tekabül eden tarhiyatta isabetsizlik bulunmadığı, ancak matrah farkının fire ve randıman hesaplaması sonucu ortaya çıkması karşısında kaçakçılık cezasının kusura çevrilmesi icap ettiği gerekçesiyle matrahta indirim yapılmak, kaçakçılık cezası ise kusura çevrilmek suretiyle tarhiyat değişiklikle onanmıştır. Vergi dairesi müdürlüğünce, inceleme raporuna dayanılarak yapılan cezalı tarhiyatın aynen onanması gerektiği ileri sürülerek mahkeme kararının bozulması istenilmektedir.
KARAR: Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, bozulması istenilen kararın dayandığı gerekçeler karşısında, yerinde ve kararın bozulmasını sağlayacak durumda görülmemiştir.
Bu nedenle temyiz isteminin reddine, vergi mahkemesi kararının onanmasına oybirliğiyle karar verildi.