Hasar Bedeli Faturası

Üyelik
13 Eki 2005
Mesajlar
90
Konum
izmir
yapmış oldugumuz hizmetlerde bazı ürünler hasar görüyor.karşı firma da bize hasar bedeli faturası kesiyor.689 a mı atmalıyım yardımcı olursanız muhasebe kaydı olarak yardımcı olursanız sevinirim
 
Merhaba, Karşı taraftan alınan fatura reklamasyon faturası olsa gerek.Bu yüzden 760 nolu hesabın kullanılması kanaatindeyim. Selamlar.
 
reklamasyon faturası değil sadece onların bize verdiği tekstil ürünleri işlenirken veya yıkanırken verilen hasarları karşı taraf bize hasar bedeli olarak kesiyor bizde 689 hesabını kullanıyoruz.bu sizce doğru mu?
 
Bu konu çok tartışmalı aslında;
İlk öncelikle karşıdaki firma size fatura keserken hasar verdiğiniz malın tutarını ve size ödediği hizmet bedelini ayrı ayrı satırlarda göstermelidir.Hizmet tutarı 610 un altında Reklamasyon iadeleri şeklinde indirebilirsiniz.Hasar verdiğiniz tekstil ürünlerinide hizmet firması olduğunuz için 740 ın altında giderleştirmeniz gerekir.Ancak genelde aldığınız faturada buşekilde ayrıntılı yazmayacağı için hepsini giderleştirmeniz gerekecektir yada iade olarak işlemeniz gerekecektir.Tartışmalarda bu noktada oluyor.Ama 689 un kullanılmaması gerekiyor kesinlikle...


Kolay gelsin.
 
Bence de 610 hesap kullanılmalıdır. 689 la hiç ilgisi yok. Bu iş tamamen ticari faaliyetle ilgilidir. dolayısıyla indirilebilir.
 
Konu hakkında yazılan bir makaleyi bilgilerinize sunuyorum umarım faydalı olur. Saygılar

REKLAMASYON FATURALARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
I- GENEL AÇIKLAMA
Satılan mal veya hizmetin istenilen kalite standartlarına uygun olmaması nedeniyle ortaya çıkan Reklamasyon son yıllarda özellikle tekstil sektörü ve diğer sektörlerde sıkça karşılaşılan uygulamadır. Bir firmanın diğerine fatura düzenlemesi biçiminde yaşanan reklamasyon olgusu, faturalarda sadece “reklamasyon” olarak ifade edilmesine rağmen özde çok farklı uygulamalar olabilir. Bu uygulamalar şu biçimde sıralanabilir.
1- Reklamasyon bir ıskontodur.
2- Reklamasyon bir iadedir.
3- Reklamasyon bir tazminat veya cezadır.
Bu ihtimalleri aşağıdaki gibi incelemek mümkündür.
II- İSKONTO BİÇİMİNDE REKLAMASYON
Satılan mal veya hizmetin istenilen kalite düzeyinde olmaması nedeni ile alıcının indirim talep etmesi ile ortaya çıkar. Satılan malın veya hizmetin satış bedeli üzerinden anlaşılan bir tutar üzerinde alıcı ile satıcı anlaşarak, alıcının satıcıya indirim faturası kesmesi biçiminde yaşanır. Ancak söz konusu indirimin bir kalitesizlik nedeni ile yaşanmış olması gerekir. Nakit , peşin veya erken ödeme ile ortaya çıkan “nakit ıskontosu” ile büyük miktarlarda alım yapılmasıyla ortaya çıkan miktar ıskontosunu reklamasyon olarak düşünmemek gerekir.
Iskonto biçiminde yaşanan reklamasyon aynı zamanda bir kalite maliyetidir. Kalite maliyetleri içersinde bir dışsal başarısızlık maliyeti olan “Uzlaşma-Concessions” maliyetidir.
Bu tür bir ıskonto uygulaması kanımızca hem kurumlar vergisi mükellefleri hem de gelir vergisi mükellefleri açısından kanunen kabul edilen bir gider özelliğindedir.
Konuyu şöyle örneklemek mümkündür;
Örnek:
a) İşletme toplam 800.000.000 TL’lik malı yarısı peşin, yarısı kredili olarak satmıştır. %15 KDV ayrıca peşin tahsil edilmiştir.
b) Alıcı firma satın aldığı malları yeterli kalitede bulmamış, bu nedenle %20 reklamasyon (uzlaşma) indirimi talep etmiştir. Satıcı da bu indirimi kabul etmiştir.
c) Alıcı borcunun kalan kısmını ödemiştir.
Çözüm:
a) Satış kaydı;
/
120 ALICILAR 400.000.000
100 KASA 520.000.000
600 YURTİÇİ SATIŞLAR
391 HESAPLANAN KDV 800.000.000
120.000.000

b) İndirim tutarı ve tahsilatın kaydı;
indirim tutarı 800.000.000 x % 20 =160.000.000 TL

100 KASA 216.000.000
611 SATIŞ ISKONTOLARI
191 İNDİRİLECEK KDV 160.000.000
24.000.000
120 ALICILAR 400.000.000


III- İADE BİÇİMİNDE REKLAMASYON
Reklamasyon faturalarının iade biçiminde olması durumunda iade edilen mala ilişkin faturaya açıklama olarak sadece “Reklamasyon” ifadesi yazmak yeterli olmamaktadır. İade edilen malın teknik özelliklerinin ve miktarına ilişkin açık ifadenin faturada bulunması gerekmektedir. İade edilen malla ilgili olarak iade kaydının hem satılan “ticari mal” veya “mamulün” maliyetine ilişkin hem de satış fiyatına ilişkin iade işlemi yapılması gerekmektedir.
Birincisi; iade edilen mamul tümüyle değiştirilebilir veya yerine başka bir mamul verilebilir.
İkincisi; iade edilen mamul tamir edilir ve tamir edilen mamul müşteriye sağlam olarak teslim edilir.
Bu iki durum maliyetleme tekniği ve muhasebeleştirme açısından birbirinden farklı bir görünüm vermektedir. İki durumu ayrı ayrı ele alıp incelemek yararlı olacaktır.
A- MAMULLERİN TÜMÜYLE YENİSİ İLE DEĞİŞTİRİLMESİ
Satılan mamulün tümüyle yenisi ile değiştirilmesinde ortaya çıkan maliyet kaybı, maliyet hesaplama sistemini çok fazla ilgilendirmeyip, satış sonrası ortaya çıkan bir maliyet kaybı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu aynı zamanda bir kalite maliyetidir ve maliyet hesaplama sistemi dışında büyük defter ve yardımcı defter hesaplarında izlenmesi gereken bir maliyet gideridir. Sonuçta bu maliyetin 690-Dönem Kar ve Zararı hesabına aktarılması gereklidir.
Konuyu ancak geniş bir örnek ile açıklamak mümkün olacaktır.
Örnek
a) Üretim işletmesi 80.000 TL’ye mal ettiği bir X mamulünü 100.000 TL. ya peşin satmıştır. Ayrıca %15 KDV peşin tahsil edilmiştir.
b) Müşteri satın aldığı malı beğenmemiş, geriye reklamasyon olarak iade etmiştir. Yerine yeni bir mamul verilmiştir.
c) İade edilen mamulün değeri düşük mal olarak 10.000 TL.lık bir değeri olduğu saptanmıştır. Değeri düşen mal için karşılık ayrılmıştır.
d) İade alınan mal başka bir müşteriye 15.000 TL.ye satılmıştır. Ayrıca %15 KDV tahsil edilmiştir. (1. varsayım)
e) İade alınan malın tekrar üretimde hammadde olarak kullanılmasına karar verilmiştir. (2. varsayım)

Çözüm
a) Satış kaydı;
/
100 KASA 115.000
600 YURT İÇİ SATIŞLAR
391 HESAPLANAN KDV 100.000
15.000
/
620 SATILAN MALIN MALİYETİ 80.000
152 MAMULLER 80.000
/
b) Malın iadesi ve yerine yeni bir mamul verilmesi
/
157 DİĞER STOKLAR 80.000
620. SATILAN MALIN MALİYETİ 80.000
/
Daha önce satılan mamulün diğer stoklar hesabında izlenmesi, satılan mamullerin maliyeti hesabıyla karıştırılmaması gerekir. İade edilen malın yerine yeni bir mamul verildiği için daha önce maliyet fiyatıyla yapılan kaydın tekrar yapılması gerekir. satış fiyatı değişmediği ve ödemede iade olmadığı için satış fiyatıyla yapılan kaydın iptal edilmemesi gerekir.

c) Değeri düşük mal için karşılık ayrılması
80.000 TL’ye mal edilen mamulün satıldıktan sonra gerçekte 10.000 TL. değerinde olduğu saptanmıştır. Değer düşüklüğünün nedeni üretim aşamasındaki bir aksaklık, dağıtım kanalındaki bir arıza veya müşteri hatası olabilir. Nedeni ne olursa olsun, bu olayda kayıp aynı zamanda bir kalite maliyeti olarak mamulün değerinde ortaya çıkan düşmedir. Örneğimizde (80.000 TL. - 10.000 TL.) = 70.000 TL. dır. 70.000 TL.nın stok değer düşüklüğü karşılığı olarak ayrılması gerekmektedir.
/
654 KARŞILIK GİDERLERİ 70.000
654.030 İade Edilen Mamuller 70.000
158. STOK DEĞ. DÜŞ. KARŞILIĞI
158.001 Mam.Stok D.Düş. Kar 70.000
/
Bu aşamada, önemli bir noktayı daha vurgulamakta yarar bulunmaktadır. Maliyet kaybı maliyetleri olarak raporlanması gereken tutar iade edilen mamulün satış fiyatı veya işletmeye olan maliyetinin tümü değil, maliyetinde ortaya çıkan değer düşüklüğüdür. Bu da 654- Karşılık Gideri Hesabının yardımcı hesabı biçiminde izlenmeli ve dönem sonunda 690- Dönem Kar ve Zararı Hesabına devredilmelidir.

d) İade edilen malın başka müşteriye satılması
/
623 DİĞER SATIŞLARIN MALİYETİ 80.000
157 DİĞER STOKLAR 80.000
/
100 KASA 17.250

600. YURTİÇİ SATIŞLAR
391 HESAPLANAN KDV 15.000
2.250
Karşılığın kapatılması
/
158 STOK DEĞER DÜŞ. KARŞILIĞI 70.000
644 KONUSU KAL. KARŞILIK. 70.000
/
e) İade edilen malın tekrar üretimde hammadde olarak kullanılması
/
150 İLK MADDE VE MALZEME STOK 10.000
158 STOK DEĞER DÜŞ. KARŞILIĞI 70.000
157 DİĞER STOKLAR 80.000

710 DİREKT İLK MAD. VE MALZ. GİD. 10.000
150.İLK MAD. VE MALZ. STOK 10.000
/
Yukarıdaki örneklerin incelenmesinden anlaşılacağı üzere maliye kaybı olarak dikkate alınması gereken, iade edilen mamuller için değer düşüklüğü karşılığı ayrılması durumunda, sadece ayrılan karşılık gideridir.
Uygulamada bazı malların müşteriye tesliminden sonra hiç iade alınmadığı ve yerine yenisinin verildiği gözlenmektedir. İade edilmesi gereken malın nakliyesine katlanmak bile ekonomik olmamaktadır. Böyle olduğunda, kanımızca tümüyle gider kaydedilen mallar için taktir komisyonu kararı uygun olacaktır.
B- MAMULLERİN TAMİR EDİLEREK MÜŞTERİYE TESLİMİ
Müşteriye teslim edildikten sonra çeşitli nedenler ile onarım amacıyla iade edilen mamuller için çeşitli maliyet giderlerine katlanılabilir. Bu maliyet giderleri ortaya çıkış biçimlerine göre muhasebe ve maliyet hesaplama sisteminde dikkate alınmalıdır.
Maliyet giderlerinin olası ortaya çıkış biçimlerini şu şekilde sıralamak mümkündür.
- Garanti kapsamında tamir ve onarımlar.
- Garanti kapsamı dışında ücretsiz bakım ve onarımlar.
- Garanti kapsamı dışında ücretli bakım ve onarımlar.
Bu ihtimalleri şu biçimde açıklamak mümkündür.
C- GARANTİ KAPSAMINDAKİ TAMİR VE ONARIMLAR (YÜKÜMLÜLÜKLER)
Bu kalite maliyetleri satış sonrası mamullere belirli süreler ile verilen garanti kapsamında ortaya çıkan her türlü onarım, tamir veya parça değişimine ilişkin giderlerdir. Bu tür kalite maliyetleri bu kalem içerisinde izlenmesi gerekmektedir.
Bazı işletmeler gerçekleştirdikleri iyi bir örgütlenme ile bu maliyet giderlerine satış sonrası servis ağı içerisinde katlanmaktadırlar. Böyle olduğunda üretici firma daha çok garanti kapsamındaki parça veya malzeme maliyetine katlanmakta, bunun dışındaki işçilik ve diğer maliyet giderleri satış sonrası servis hizmeti veren kurum veya kişiler tarafından verilmektedir.
Bunun dışında, söz konusu onarım, tamir veya parça değişimi işlemlerini kendi bünyelerinde çözen kuruluşlar her türlü malzeme, işçilik ve diğer giderlerine kendileri bizzat katlanmak zorunda kalmaktadırlar.
Bu biçimde belli bir süre tamir, bakım ve yenileme garantisi ile yapılan satışlarda, satış sonrası garanti şartları çerçevesinde yapılacak bakım onarım hizmetlerinin karşılığında ortaya çıkan maliyetler, satış bedelinin bir unsuru olarak dikkate alınması gerekmektedir. Satıcıların garanti süresi içinde ve garanti belgesi çerçevesinde müşterilerine sağladığı tamir, bakım ve yenileme hizmetlerine ait bedeller satış fiyatları içersinde daha önceden vergilendirilmiş olduğundan bu hizmetlerin verilmesi sırasında ayrıca müşteriden tahsilat yapılmayacak, fatura düzenlenmeyecek ve katma değer vergisi hesaplanmayacaktır. Bu tür garanti kapsamındaki hizmetlerin bedelsiz hizmet olarak kabul edilmemesi gerekir. (Şükrü Kızılot s.454) Bu biçimde ortaya çıkan giderlerin muhasebeleştirilmesinde iki yaklaşımdan söz edilebilir.
Birincisi;
Bu tür işletmelerde sözü edilen maliyet giderleri bir genel üretim gideri olarak düşünülmelidir. Bu maliyetler 730 Genel Üretim Gideri Hesabı’nın bir alt hesabı biçiminde izlenmelidir. Sonuçta mamul maliyetini ilgilendirmektedir. Hatta genel üretim gideri bütçesi yapılırken satış sonrası garanti kapsamındaki maliyet giderleri de dikkate alınmalıdır.
İkincisi;
Bu maliyetler “659 Diğer Gider ve Zararlar” hesabının bir alt hesabı biçiminde izlenmelidir. Sonuçta üretim sonrası ortaya çıkmış bir gider görünümündedir.
Yukarıda açıklanan özellikli durumlara ilişkin şu örnekler verilebilir.
Örnek 1:
Merkezi İstanbul’da bulunan bir işletme tüm ülkeyi kapsayan satış sonrası servis teşkilatını kurmuştur. İzmir servis teşkilatının talebi doğrultusunda 40.000.000 TL.lık malzeme İzmir’e gönderilmiştir. İzmir servis teşkilatı değiştirdiği parçaları İstanbul’daki merkeze teslim etmiştir.
Çözüm 1:
Gönderilen parçalar İzmir’de stokta bekletilerek veya bekletilmeden kullanılabilmektedir. Hemen kullanıldığında üretici firma için Diğer Olağan Gider ve Zarar görünümündedir. İzmir servis teşkilatında bir süre bekleme olduğunda; parçalar bu süreden sonra kullanıldığında; “İzmir Stok Hesabı”ndan ilgili hesaba aktarılmalıdır. Yukarıda açıklanan iki yaklaşıma ilişkin muhasebe kayıtları benzer biçimde yapılabilir.
Birinci yaklaşım, Genel Üretim Giderleri hesabında izlenilmesi;
/
730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 40.000.000
730.038 Garanti Kaps. Yük.
150. İLK MAD. VE MALZ. STOK
150.003 İzmir Stok Hesabı 40.000.000

İkinci yaklaşım, Diğer Olağan Gider ve Zararlar hesabında izlenilmesi.
/
659 DİĞER OLAĞAN GİD. ZAR. 40.000.000
659.038 Garanti Kapsamındaki Yük.
150 İLK MAD. VE MALZ. STOK
150.003 İzmir Stok Hesabı 40.000.000


Örnek 2:
Üretici işletme garanti kapsamındaki onarım, tamir ve parça değiştirmeler nedeniyle bir dönemde 10.000.000 TL’lik malzeme kullanmış, 30.000.000 TL’lik işçilik tahakkuk etmiş ve diğer giderler için 5.000.000 TL. ödenmiştir.
Çözüm 2:
Muhasebe kaydı;
Birinci yaklaşım, Genel Üretim Giderleri hesabında izlenilmesi;
/
730 GENEL YÖNETİM GİDERİ 45.000.000
730.038 Garanti Kapsamındaki Yükümlülükler

150.İLK MAD. VE MALZ. STOK
381.GİDER TAHAKKUKLARI
100. KASA 10.000.000
30.000.000
5.000.000
İkinci yaklaşım, Diğer Olağan Gider ve Zararlar hesabında izlenilmesi.
/
659 DİĞER OLAĞAN GİDER VE ZAR. 45.000.000
659.030 Garanti Kapsamındaki Yükümlülükler

150 İLK MAD. VE MALZ. STOK
381 GİDER TAHAKKUKLARI
100. KASA 10.000.000
30.000.000
5.000.000
D- TAZMİNAT BİÇİMİNDE REKLAMASYON
Üretilen mal veya hizmetin alıcı tarafından tüketilmesi esnasında ortaya çıkan zarar veya ziyan üretici firma tarafından tazmin edilmesi söz konusu olabilir. Bu zararın tazmin esnasında zarar gören alıcı, imalatçı firmaya tazminat biçiminde reklamasyon faturası düzenlemelidir. Sonuç olarak hesap planında 68-Olağandışı Gider ve Zararlar grubunda izlenmesi uygun olabilir.

IV- SONUÇ
Kesilen reklamasyon faturasının sadece fatura üzerinde “Reklamasyon” ifadesi ile kesilmesi son derece yetersizdir. Reklamasyonun iade mi? indirim mi? veya tazminat mı? olduğu ifade edilmelidir. Her bir reklamasyonun muhasebe ve vergi açısından sonuçları farklı olacaktır.
 

Benzer konular

Üst