Kat karşılığı inşaat işlerinde uygulamayı arsa karşılığında daire veya işyeri alınması şeklinde gerçekleşen ve kat karşılığı inşaat sözleşmesine bağlı olarak arsa üzerine müteahhit tarafından inşa edilecek daire veya işyerlerinden bir kısmının müteahhit tarafından arsaya karşılık olarak arsa sahibine devredilmesi şeklinde ifade edebiliriz.Kat karşılığı uygulamasında yapılan iş müteahhit (inşatın yapımını üstlenen..) açısından arsa alımı,arsa sahibi açısından ise daire veya işyerinin elde edilmesine yönelik arsa payı satışıdır.Müteahhit burada arsa karşılığında inşaat işini üstlenen konumundadır.Yaptığı iş bir hizmet faaliyeti değil,daire,işyeri şeklinde mamül elde etmeye yönelik bir üretim faaliyetidir.Müteahhit işin sonunda katlandığı maliyetlerin karşılığı olarak daire veya işyeri sahibi olacaktır.Ortaya çıkan üründen pay alacaktır.Müteahhit açısından yapılan faaliyetin adı,mamül üretim faaliyetidir.Bu uygulamada müteahhidin işletme türü mamül üretim işletmesidir.Örneğin arsa karşılığında 10 daire verecek olan bir müteahhit,24 dairelik bir inşatta 14 daire sahibi olacaktır.İşte bu 14 daireye sahip olabilmek için 24 dairelik inşatın maliyetine katlanmıştır.Arsa sahibine arsasının karşılığı olarak verilen dairelerin inşaat maliyeti,müteahhit açışından arsa maliyeti'dir.Kat karşılığı inşaat işinde
inşatın bitiminde müteahhide ait olan daire veya işyerlerine ilişkin arsa payları arsa sahibinin varlığından çıkmaktadır.İşin bitiminde tarafların daire veya işyeri olarak kendi payları tapuda ayrı ayrı tescil edilecek,bina tapuları çıkarılacaktır.Bu aşamada müteahhide ait olan daire veya işyerleri bina olarak arsadan pay alacaklardır.Dolayısıyla müteahhide ait olan daire veya işyerlerinin arsa payları arsa sahibinin varlığından çıkacak müteahhide devredilecektir.Bu işlemde arsa sahibi açısından gelir,arsanın karşılığında müteahhitten alınan daire veya işyerlerinin emsal değeri olurken ,maliyet ise devredilen arsa paylarının değeridir. Müteahhide devredilen arsa paylarının değeri ile karşılığında sahip
olunan daire veya işyerlerinin değeri arasındaki fark,arsa sahibinin kazancını oluşturacaktır.Müteahhit açısından ise katlanılan maliyet arsa sahibine arsasının karşılığı olarak bırakılan daire veya işyerleri dahil,toplam inşaat maliyetidir.Karşılığında elde ettiği ise kendisine kalan daire veya işyerleridir.Kat karşılığı inşaat işlerinde işin bitiminde iki ayrı işlem ortaya çıkmaktadır.Birincisi müteahhit inşa ettiği daire veya işyerlerinden bir kısmını sözleşme gereği arsa sahibine devretmektedir.İkinci işlem ise arsa sahibi müteahhitten aldığı daire veya işyerlerine karşılık olarak sahip olduğu arsasından bir kısım arsa payını müteahhite devretmektedir..Her iki işleminde ayrıayrı teslim hükmündedir.3065 sayılı KDV kanunun 2.maddesinde ''Teslim bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlere devredilmesidir''hükmü yer almaktadır.
Müteahhit arsa sahibine teslim ettiği bağımsız bölümler için genel hükümler çercevesinde KATMA DEĞER VERGİSİ hesaplamalıdır.(Fatura düzenlenmesini fatura üzerinde sadece KDV hesaplanmasına yönelik olduğununbelirtilmesini Hesaplanacak KDV'nin ilave edilecek KDV olarak beyan edilmesini fatura üzerindeki KDV matrahının Gelir olarak dikkate alınmaması gerekir)
Arsa sahibi tarafından müteahhide arsa paylarının tesliminde arsanın bir iktisadi işletmeye dahil olması veya arsa sahibinin arsa alım satımının sürekli bir faaliyet olarak yapıyor olması halinde arsa sahibi tarafından daire veya işyeri karşılığında müteahhide yapılan arsa paylarının teslimi KATMA DEĞER VERGİ'sine tabidir.Ancak arsa sahibinin gerçek usulde mükellefiyetini gerektirmeyecek şekilde arizi bir faaliyet olarak arsasını daire veya işyeri karşılığında müteahhide tesliminde KDV uygulanmayacaktır. (30 Seri Nolu Kdv Genel Tebliği) Kat karşılığı inşaat faaliyeti bir özel inşaat türüdür.Dolayısıyla muhasebe uygulamalarında özel inşaatlara özgü mamül üretim işletmesi hesap planı uygulanmalıdır.
inşatın bitiminde müteahhide ait olan daire veya işyerlerine ilişkin arsa payları arsa sahibinin varlığından çıkmaktadır.İşin bitiminde tarafların daire veya işyeri olarak kendi payları tapuda ayrı ayrı tescil edilecek,bina tapuları çıkarılacaktır.Bu aşamada müteahhide ait olan daire veya işyerleri bina olarak arsadan pay alacaklardır.Dolayısıyla müteahhide ait olan daire veya işyerlerinin arsa payları arsa sahibinin varlığından çıkacak müteahhide devredilecektir.Bu işlemde arsa sahibi açısından gelir,arsanın karşılığında müteahhitten alınan daire veya işyerlerinin emsal değeri olurken ,maliyet ise devredilen arsa paylarının değeridir. Müteahhide devredilen arsa paylarının değeri ile karşılığında sahip
olunan daire veya işyerlerinin değeri arasındaki fark,arsa sahibinin kazancını oluşturacaktır.Müteahhit açısından ise katlanılan maliyet arsa sahibine arsasının karşılığı olarak bırakılan daire veya işyerleri dahil,toplam inşaat maliyetidir.Karşılığında elde ettiği ise kendisine kalan daire veya işyerleridir.Kat karşılığı inşaat işlerinde işin bitiminde iki ayrı işlem ortaya çıkmaktadır.Birincisi müteahhit inşa ettiği daire veya işyerlerinden bir kısmını sözleşme gereği arsa sahibine devretmektedir.İkinci işlem ise arsa sahibi müteahhitten aldığı daire veya işyerlerine karşılık olarak sahip olduğu arsasından bir kısım arsa payını müteahhite devretmektedir..Her iki işleminde ayrıayrı teslim hükmündedir.3065 sayılı KDV kanunun 2.maddesinde ''Teslim bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlere devredilmesidir''hükmü yer almaktadır.
Müteahhit arsa sahibine teslim ettiği bağımsız bölümler için genel hükümler çercevesinde KATMA DEĞER VERGİSİ hesaplamalıdır.(Fatura düzenlenmesini fatura üzerinde sadece KDV hesaplanmasına yönelik olduğununbelirtilmesini Hesaplanacak KDV'nin ilave edilecek KDV olarak beyan edilmesini fatura üzerindeki KDV matrahının Gelir olarak dikkate alınmaması gerekir)
Arsa sahibi tarafından müteahhide arsa paylarının tesliminde arsanın bir iktisadi işletmeye dahil olması veya arsa sahibinin arsa alım satımının sürekli bir faaliyet olarak yapıyor olması halinde arsa sahibi tarafından daire veya işyeri karşılığında müteahhide yapılan arsa paylarının teslimi KATMA DEĞER VERGİ'sine tabidir.Ancak arsa sahibinin gerçek usulde mükellefiyetini gerektirmeyecek şekilde arizi bir faaliyet olarak arsasını daire veya işyeri karşılığında müteahhide tesliminde KDV uygulanmayacaktır. (30 Seri Nolu Kdv Genel Tebliği) Kat karşılığı inşaat faaliyeti bir özel inşaat türüdür.Dolayısıyla muhasebe uygulamalarında özel inşaatlara özgü mamül üretim işletmesi hesap planı uygulanmalıdır.