İş sözleşmesi devam eden işçiye kıdem tazminatı ödenebilir mi?Hukuki ya da vergisel sonuçları ne olur?
Merhaba
Günümüz iş hayatında sıklıkla karşılaşılan bir durum olması sebebiyle bu konuda bilgi vermek istiyorum.
Kıdem tazminatını başlatan olay iş sözleşmesinin sona ermesi,yani işçinin işten ayrılmasıdır.Buna rağmen uygulamalarda işçiler halen çalışmaktayken kıdem tazminatı aldıkları da görülmektedir. Bunun temelde iki sebebi vardır.İşçinin nakde ihtiyaç duyması veya işverenin toplu kıdem tazminatı ödemek yükünden hafiflemek istemesi.
Fakat bazı Yargıtay kararlarından anlaşılacağı üzere; iş sözleşmesi devam ederken işçiye her ne sebeple olursa olsun yapılan kıdem tazminatı ödemesinin “avans niteliği”nde sayılması gerektiği ve işten çıkış anında,hesaplanacak tazminat rakamından mahsup edilmesi gerektiği ve bu mahsup yapılırken de, erken ödenen tazminat tutarına işten çıkış tarihine kadar faiz ekleneceği ve faiz eklenmiş haliyle, son tazminat tutarından mahsup edilmesi gerektiği yazılıdır.
Konuyu basit bir örnekle açıklayacak olursak;
Sözleşmesi devam eden işçiye kıdem tazminatı adı altında 10.000 liralık bir ödeme yapılmış olsun. Bu kişi,5 yıl daha işe devam ederek 5 yılın sonunda da işten ayrılsın.Toplam tazminatı da 30.000 lira olsun.En sık yapılan uygulama işten ayrılma anında 10.000 lirayı düşerek kendisine 20.000 lira daha ödenmesi şeklindeydi.Fakat Yargıtay’ın kararlarına göre şöyle yapılmalı;
Yapılan 10.000 liralık ödemeye 5 yıl faiz hesaplanmalı.Örneğin 5.000 lira da faiz eklenmiş olsun. Toplam yapılmış ödeme 15.000 lira olarak kabul ediliyor.Bu durumda 30.000 lira tazminattan kalan 20.000 yerine 15.000 lira ödenmesi gerekiyor.
İşçi açısından faiz sorunu oluşuyor.Yani alması gereken parayı daha erken alarak değer kaybına uğruyor.İşveren,burada avantajlı gibi görünse de bu durumda işvereninde yapması gereken şudur.
Avans Niteliği’nde yapılan ödemeler ücretin bir unsuru sayıldığından kıdem tazminatı adı altında yapılan bir avans ödemesinin bordroya dahil edilerek üzerinden ssk primi ve gelir vergisi hesaplanıp ödenmesi gerekiyor.
Özetle bu şekilde bir erken tazminat ödemesi;
1- işverenin ssk primi ve vergi yüküyle karşılaşması,
2- işçinin ise faiz sebebiyle işten çıkış anında daha az tazminat alması
sonuçlarını doğuracaktır.
Eğer bunlarla karşılaşmak istenmeden tazminat ödenmesi istenirse önerilen bir diğer yol,işçinin tazminat gerektiren çıkış kodu kullanılarak çıkışının yapılması ve bir süre sonra tekrar işe girişinin yapılarak iş sözleşmesinin yenilenmesidir.Böylelikle çıkış anında kıdem tazminatı ödenip sıfırlanacağından tekrar işe başlatılması halinde kıdem süresi yeniden başlayacaktır.
Saygılarımla
Hasan Tahsin Kurt
SMMM
Merhaba
Günümüz iş hayatında sıklıkla karşılaşılan bir durum olması sebebiyle bu konuda bilgi vermek istiyorum.
Kıdem tazminatını başlatan olay iş sözleşmesinin sona ermesi,yani işçinin işten ayrılmasıdır.Buna rağmen uygulamalarda işçiler halen çalışmaktayken kıdem tazminatı aldıkları da görülmektedir. Bunun temelde iki sebebi vardır.İşçinin nakde ihtiyaç duyması veya işverenin toplu kıdem tazminatı ödemek yükünden hafiflemek istemesi.
Fakat bazı Yargıtay kararlarından anlaşılacağı üzere; iş sözleşmesi devam ederken işçiye her ne sebeple olursa olsun yapılan kıdem tazminatı ödemesinin “avans niteliği”nde sayılması gerektiği ve işten çıkış anında,hesaplanacak tazminat rakamından mahsup edilmesi gerektiği ve bu mahsup yapılırken de, erken ödenen tazminat tutarına işten çıkış tarihine kadar faiz ekleneceği ve faiz eklenmiş haliyle, son tazminat tutarından mahsup edilmesi gerektiği yazılıdır.
Konuyu basit bir örnekle açıklayacak olursak;
Sözleşmesi devam eden işçiye kıdem tazminatı adı altında 10.000 liralık bir ödeme yapılmış olsun. Bu kişi,5 yıl daha işe devam ederek 5 yılın sonunda da işten ayrılsın.Toplam tazminatı da 30.000 lira olsun.En sık yapılan uygulama işten ayrılma anında 10.000 lirayı düşerek kendisine 20.000 lira daha ödenmesi şeklindeydi.Fakat Yargıtay’ın kararlarına göre şöyle yapılmalı;
Yapılan 10.000 liralık ödemeye 5 yıl faiz hesaplanmalı.Örneğin 5.000 lira da faiz eklenmiş olsun. Toplam yapılmış ödeme 15.000 lira olarak kabul ediliyor.Bu durumda 30.000 lira tazminattan kalan 20.000 yerine 15.000 lira ödenmesi gerekiyor.
İşçi açısından faiz sorunu oluşuyor.Yani alması gereken parayı daha erken alarak değer kaybına uğruyor.İşveren,burada avantajlı gibi görünse de bu durumda işvereninde yapması gereken şudur.
Avans Niteliği’nde yapılan ödemeler ücretin bir unsuru sayıldığından kıdem tazminatı adı altında yapılan bir avans ödemesinin bordroya dahil edilerek üzerinden ssk primi ve gelir vergisi hesaplanıp ödenmesi gerekiyor.
Özetle bu şekilde bir erken tazminat ödemesi;
1- işverenin ssk primi ve vergi yüküyle karşılaşması,
2- işçinin ise faiz sebebiyle işten çıkış anında daha az tazminat alması
sonuçlarını doğuracaktır.
Eğer bunlarla karşılaşmak istenmeden tazminat ödenmesi istenirse önerilen bir diğer yol,işçinin tazminat gerektiren çıkış kodu kullanılarak çıkışının yapılması ve bir süre sonra tekrar işe girişinin yapılarak iş sözleşmesinin yenilenmesidir.Böylelikle çıkış anında kıdem tazminatı ödenip sıfırlanacağından tekrar işe başlatılması halinde kıdem süresi yeniden başlayacaktır.
Saygılarımla
Hasan Tahsin Kurt
SMMM