Ynt: Konsinye Satışlar
Sn.Muhasebe-ci. aramızda geçen dialog sonucunda araştırmalarıma devam ettim ve de hem sizin hem de benim söylediğim şekilde olabildiğini ama benim bir önceki mesajımda belirttiğim örnekteki uygulamanın daha etik olduğu aşağıda ismmmo sitesinden alıntı yaptığım yazıda bulunmaktadır. nokta...
archive.ismmmo.org.tr/docs/malicozum/61MaliCozum/28-61%20ORHAN%20AKI%C5%9EIK%20.doc
3. KONSİNYE SATIŞ İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Konsinye satışlarla ilgili olarak yapılacak muhasebe kayıtları, satıcının, satış faturasını nihai alıcı veya konsinyatör adına düzenlemesine göre farklılık gösterecektir. Bu tür satışlarda mallar, emaneten konsinyatörde bulunduğundan dolayı satış faturasının nihai alıcı adına düzenlenmesi bize göre daha doğru bir uygulama olsa da, bazen fatura konsinyatör adına da düzenlenebilmektedir.
Bu bölümde, konsinye satışların muhasebeleştirilmesi ile ilgili işlemlere, faturanın nihai alıcı ve konsinyatör adına düzenlenmesi durumlarına göre ayrı ayrı yer verilmiştir.
Örnek:
Jeneratör imalatı ve satışı ile uğraşan Gün Limited Şirketi, maliyeti 250 milyon TL., perakende satış fiyatı ise 300 milyon TL. olan 10 adet jeneratörü satılması kaydıyla 10.05.200X tarihinde konsinyatör (A)?ya göndermiştir.
Satıcı ve konsinyatörün yapacakları muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır.
3.1. SATIŞ FATURASININ NİHAİ ALICI ADINA DÜZENLENMESİ
DURUMUNDA YAPILACAK MUHASEBE KAYITLARI
3.1.1. SATICININ YAPACAĞI KAYITLAR
Hatırlanacağı üzere, önceki bölümlerde, konsinye satışlarda malın mülkiyetinin, mal nihai alıcı tarafından satın alınana kadar satıcının üzerinde kaldığını belirtmiştik.
Ancak satıcının mal üzerindeki sahipliği devam etse bile mal, fiziken satıcının stoklarında yer almayacaktır. Bu durumda, konsinye olarak gönderilen malın 152 ? Mamuller veya 153 ? Ticari Mallar hesabı altında açılacak bir alt hesapta gösterilmesi doğru olacaktır.
Satıcı, irsaliyeyi düzenleyerek malları konsinyatöre sevkedecek ve aşağıdaki kaydı yapacaktır.
Malların konsinyatöre sevki;
1) ------------------------------------ 10.05.200X -----------------------------------------------------
152 Mamuller 2,500,000,000
152.50 Konsinye Gönderilen
Mamuller
152.50.01 Konsinyatör (A)
152 Mamuller 2,500,000,000
152.10 Stoktaki Mamuller
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Malların satışı;
Konsinyatör (A), jeneratörlerden 3 adedini 17.06.200X tarihinde Birlik Kollektif Şirketine satmış ve satış işlemini satıcı Gün Limited Şirketine 18.06.200X tarihinde bildirmiştir. Bunun üzerine, Gün Limited Şirketi nihai alıcı Birlik Kollektif Şirketi adına satış faturasını düzenleyerek, nihai alıcıya ulaştırması için bir dekont ekinde konsinyatör (A)?ya gönderecektir.
Satıcı firma, satış faturasını düzenledikten sonra sırasıyla aşağıdaki kayıtları yapacaktır.
Satış işleminin kaydı:
2) ---------------------------------- 17.06.200X --------------------------------------------------
120 Alıcılar 1,062,000,000
120.10 Yurtiçi Alıcılar
120.10.20 Birlik Koll. Şti.
600 Yurtiçi Satışlar 900,000,000
600.10 Mamul Satışları
600.10.20 Birlik Koll. Şti.
391 Hesaplanan KDV 162,000,000
391.10 Mal ve Hizmet Teslimleri
391.10.06 Haziran ayı KDV
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Satışı yapılan malların, satıcı firmanın stoklarından düşülmesi;
3) --------------------------------- 17.06.200X -------------------------------------------------------
620 Satılan Mamuller Maliyeti 750,000,000
152 Mamuller 750,000,000
152.50 Konsinye Gönderilen
Mamuller
152.50.01 Konsinyatör (A)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Satıcı ve konsinyatörun aralarında yapmış oldukları sözleşmeye göre, satıcı firmanın, satılan her bir jenerator için konsinyatör (A)?ya satış fiyatının % 5?i oranında komisyon ödeyeceğini varsayalım.
Satıcı firma, konsinyatörün tahakkuk eden komisyona ilişkin faturasının kendisine ulaşmasından sonra aşağıdaki kaydı yapacaktır.
4) ---------------------------------- 23.06.200X -------------------------------------------------------
760 Pazarlama, Satış ve 45,000,000
Dağıtım Giderleri
760.30 Komisyon Giderleri
760.30.10 Konsinyatör (A)
191 İndirilecek KDV 8,100,000
191.10 Mal ve Hizmet Alışları
191.10.06 Haziran ayı İndirilecek
KDV
320 Satıcılar 53,100,000
320.10 Yurtiçi Satıcılara Borçlar
320.10.20 Konsinyatör (A)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3.1.2. KONSİNYATÖRÜN YAPACAĞI KAYITLAR
Konsinyatör (A)?nin, sevkedilen malları, mülkiyeti satıcının üzerinde olduğundan stoklarına ilave etmeyip Nazım hesaplarda göstermesi gerekir.
Buna göre, malları teslim aldığında, konsinyatör (A) aşağıdaki kaydı yapacaktır.
1) ---------------------------------- 12.05.200X -------------------------------------------------------
932 Emanet Alınan Kıymetler 3,000,000,000
932.20 Emanet Alınan Stoklar
932.20.20 Jeneratör
933 Emanet Kıymet Verenler 3,000,000,000
933.20 Emanet Verilen Stoklar
933.20.20 Gün Ltd. Şti.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Malların satışında;
Mallar, nihai alıcıya sevk irsaliyesine bağlanarak gönderildikten sonra konsinyatör (A), satışa ilişkin komisyon faturasını düzenleyerek, satıcı firmaya gönderecek ve aynı zamanda Nazım hesaplarda gerekli düzeltmeleri yapacaktır.
Katma Değer Vergisi beyanında ve fatura düzenlenmesinde gecikmeye neden olmamak için, satışın, konsinyatör tarafından satıcıya bir an önce bildirilmesinde yarar vardır. Zira malların alıcı firmaya sevkiyle birlikte teslim de gerçekleşmiş olmakta, bu andan itibaren 10 gün zarfında satış faturasının satıcı tarafından düzenlenip alıcıya ulaştırılması gerekmektedir.
Komisyon gelirinin kaydı;
2) ---------------------------------- 18.06.200X ----------------------------------------------------
120 Alıcılar 53,100,000
120.10 Yurtiçi Alıcılar
120.10.30 Gün Ltd. Şti.
600 Yurtiçi Satışlar 45,000,000
600.20 Hizmet Satışları
600.20.30 Gün Ltd. Şti.
391 Hesaplanan KDV 8,100,000
391.10 Mal ve Hizmet KDV?si
391.10.06 Haziran ayı KDV?si
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nazım hesapların satılan mallara ilişkin bölümünün kapatılması;
3) ---------------------------------- 18.06.200X -------------------------------------------------------
933 Emanet Kıymet Verenler 900,000,000
933.20 Emanet Verilen Stoklar
933.20.20 Gün Ltd. Şti.
932 Emanet Alınan Kıymetler 900,000,000
932.20 Emanet Alınan Stoklar
932.20.20 Jeneratör
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Komisyon tutarının konsinyatörün hesabına havale edilmesi;
Konsinyatör (A), komisyon bedelinin hesaplarına geçtiğini belgeleyen banka dekontunu aldıktan sonra aşağıdaki kaydı yapacaktır.
4) ----------------------------------- 28.06.200X -----------------------------------------------------
102 Bankalar 53,100,000
102.10 Vadesiz TL Mevduat
102.10.010 (A) Bankası
120 Alıcılar 53,100,000
120.10 Yurtiçi Alıcılar
120.10.30 Gün Ltd. Şti.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------