Sayin canlar1
3476 sayılı Kanunla Kooperatifler Kanunu’na eklenen “Cezai Sorumluluk” başlıklı Ek 2. maddenin 1. fıkrasının 2. bendinde, kooperatif genel kurulunu olağan toplantıya çağırmayan yönetim kurulu üyelerinin fiilin önem ve mahiyetine göre bir aydan altı aya kadar hapis ve ellibin liradan beşyüzbin liraya kadar adli para cezası ile cezalandırılacağı hüküm altına alınmış, aynı maddenin 2. fıkrasında ise bu maddede öngörülen hürriyeti bağlayıcı cezaların paraya tahvil edilemeyeceği belirtilmiştir.
Bununla birlikte, 23.01.2008 tarih ve 5728 sayılı Kanun’un[8] 340. maddesi ile Kooperatifler Kanunu’nun Ek 2. maddesi tamamen değiştirilmiş ve yapılan düzenlemeyle kooperatif genel kurulunu olağan toplantıya çağırmayan yönetim kurulu üyeleri için öngörülen ceza, “altı aya kadar hapis ve otuz günden üçyüz güne kadar adli para cezası” olarak belirlenmiştir. Ayrıca, yapılan değişiklikle Ek 2. maddenin “Bu maddede öngörülen hürriyeti bağlayıcı cezalar paraya tahvil edilemez” şeklindeki 2. fıkrası madde metninden çıkarılmıştır.
Her ne kadar, bahsi geçen maddede değişiklik yapılmadan önce, kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar paraya çevrilemese de, Yargıtay’ın istikrar kazanan uygulaması bu cezaların mülga 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanun’un 4. maddesi[9] gereğince diğer tedbirlerden birine çevrilmesi gerektiği yönündedir[10]. Bilindiği üzere, kooperatif genel kurullarını süresinde yapmayanlara; kütüphanede zorunlu kitap okuma, okul kütüphanesine kitap yardımı yapma, belirli bir süre bara, pavyona, sinemaya, maça veya kahvehaneye gitmeme şeklinde cezaların verildiği basın ve yayın organlarında sıkça yer almıştır.
Öte yandan, 5237 sayılı TCK’nın 49/2. maddesinde, hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, kısa süreli hapis cezası olarak tanımlanmış; 50. maddesinde de kısa süreli hapis cezasının, suçlunun kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre adli para cezası dahil anılan maddede sayılan tedbirlere çevrilebileceği, sanık daha önce hapis cezasına mahkum olmamışsa hükmedilen otuz gün ve daha az süreli hapis cezasının maddedeki seçenek yaptırımlardan birine çevrilmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir.
5728 sayılı Kanun ile Kooperatifler Kanunu’nun Ek 2. maddesinde yapılan değişiklikle, kooperatif genel kurulunu olağan toplantıya çağırmayan yönetim kurulu üyeleri hakkında verilen hapis cezası (en üst sınırdan uygulansa dahi) adli para cezası dahil TCK’nın 50. maddesinde öngörülen seçenek yaptırımlara çevrilebilecek, dolayısıyla yönetim kurulu üyeleri cezalarını tutuklu olarak geçirmek zorunda kalmayacaktır. Buna karşın, hüküm kesinleştikten sonra yönetim kurulu üyeleri Cumhuriyet Savcılığı’nca yapılan tebligata rağmen otuz gün içinde seçenek yaptırımın gereklerinin yerine getirilmesine başlamaz veya başlayıp da devam etmezse, hükmü veren mahkeme kısa süreli hapis cezasının tamamen veya kısmen infazına karar verecek ve bu karar derhal infaz edilecektir (TCK md. 50/6).
Genel kurul toplantısının 2 yıl üst üste yapılmaması, bir başka ifadeyle 1163 sayılı Kanun’un 45. maddesinin birkaç defa ihlal edilmesi halinde her yıl için ayrı ayrı cezaya değil, muhtelif zamanlarda olsa bile yönetim kurulu üyelerinin bir suç işlemek kararının icrası cümlesinden olarak 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 43. maddesi gereğince zincirleme (müteselsil) suç hükümleri uygulanacaktır[11]. Diğer taraftan, bu suçla ilgili soruşturma, Cumhuriyet Savcıları tarafından resen yapılır. Söz konusu suçun dava zamanaşımı süresi ise 8 yıldır (TCK md. 66).
“Genel kurulu olağan toplantıya çağırmama” suçu dahil, Kooperatifler Kanunu’nun Ek 2. maddesinde belirtilen suçlardan hüküm giyenler, aynı Kanun’un 56 ve 65. maddeleri gereğince kooperatiflerde yönetim ve denetim kurulu üyesi olamazlar. Bir kimse, kooperatif yönetim kurulu üyesi iken, bu suçtan mahkum olursa, yönetim kurulunun diğer üyeleri tarafından görevine derhal son verilir.
SONUC : Acilen ''OLAGANUSTU GENEL KURUL '' yapin derim