Nev?i değişikliğinde yeni sermaye nasıl tespit edilir ?
Ticaret Kanunumuzda 152?nci madde dışında, dönüşüme ilişkin olarak genel bir hüküm ön görülmemiştir. T.T.K.?nun 152?nci maddesine göre; ?Bir ticaret şirketinin diğer bir ticaret şirketi nev?ine çevrilmesi kanunda aksine hüküm olmadıkça yeni nev?e ait kuruluş merasimine tabidir. Böylece yeni nev?e çevrilen şirket eskisinin devamıdır.? Denilmektedir.
Buna göre, uygulamada eski şirket yeni şekle ait kuruluş merasimini gerçekleştirerek, yeni şekle dönüşebilmektedir.
Limited şirketin özvarlığı, anonim şirkete ayni sermaye olarak konulacağı için (bu hususda her hangi bir kanuni düzenlemeye rastlanılmamaktadır), özvarlığın ilgili mahkemece tayin edilecek bilirkişilerce tespit edilmesi gerekmektedir.
Konu hakkında farklı görüşler ortaya ortaya konulmakta ve uygulanmaktadır. Şöyleki;
1.Görüş: Nev'i değişikliği nedeniyle mahkemelerce tayin edilecek bilirkişilerin tespit ettiği "öz varlık" tamamıyle yeni şirketin kuruluş sermayesi olup, tamamı ayni sermaye hükmündedir ve 2 yıl geçmedikçe (Md.404) devri mümkün değildir.
2. Görüş: Nev'i değişikliği nedeniyle mahkemelerce tayin edilecek bilirkişilerin tespit ettiği "öz varlık"
kısmen nakdi, kısmen ayni, kısmen de iç kaynaklardan karşılanan sermaye olarak yeni şirketin sermayesi olup, işlemlerinde buna göre yapılması gerekmektedir. (Buradaki; nakit ve ayni tutarlar eski sermaye yapısından gelen miktar olup, iç kaynaklardan sağlanan ise tespit edilen öz varlık ile eski sermaye arasındaki farktır.)
3. Görüş: Nev'i değişikliği nedeniyle mahkemelerce tayin edilecek bilirkişilerin tespit ettiği öz varlık ile eski sermaye arasındaki farkın ayni sermaye, eski tutarın ise nakdi sermaye olarak dikkate alınması gerekmektedir.
Dikkat edileceği gibi, konu hakkında farklı görüşle r ve bunun beraberinde getirdiği farklı uygulamalar (tescil evrakları ve muhasebe kayıtları) bulunmaktadır.
Bana göre en sağlıklı (çok net olmamakla beraber) görüş 1. Görüş olmalıdır. Çünkü, nev'i değişikliğinde bütün muhasebe işlemleri aynen kaldığı yerden devam etmektedir. Sadece sermaye kaydı son durum öz varlık tutarına uyarlanmalıdır)
Ticaret Kanunumuzda 152?nci madde dışında, dönüşüme ilişkin olarak genel bir hüküm ön görülmemiştir. T.T.K.?nun 152?nci maddesine göre; ?Bir ticaret şirketinin diğer bir ticaret şirketi nev?ine çevrilmesi kanunda aksine hüküm olmadıkça yeni nev?e ait kuruluş merasimine tabidir. Böylece yeni nev?e çevrilen şirket eskisinin devamıdır.? Denilmektedir.
Buna göre, uygulamada eski şirket yeni şekle ait kuruluş merasimini gerçekleştirerek, yeni şekle dönüşebilmektedir.
Limited şirketin özvarlığı, anonim şirkete ayni sermaye olarak konulacağı için (bu hususda her hangi bir kanuni düzenlemeye rastlanılmamaktadır), özvarlığın ilgili mahkemece tayin edilecek bilirkişilerce tespit edilmesi gerekmektedir.
Konu hakkında farklı görüşler ortaya ortaya konulmakta ve uygulanmaktadır. Şöyleki;
1.Görüş: Nev'i değişikliği nedeniyle mahkemelerce tayin edilecek bilirkişilerin tespit ettiği "öz varlık" tamamıyle yeni şirketin kuruluş sermayesi olup, tamamı ayni sermaye hükmündedir ve 2 yıl geçmedikçe (Md.404) devri mümkün değildir.
2. Görüş: Nev'i değişikliği nedeniyle mahkemelerce tayin edilecek bilirkişilerin tespit ettiği "öz varlık"
kısmen nakdi, kısmen ayni, kısmen de iç kaynaklardan karşılanan sermaye olarak yeni şirketin sermayesi olup, işlemlerinde buna göre yapılması gerekmektedir. (Buradaki; nakit ve ayni tutarlar eski sermaye yapısından gelen miktar olup, iç kaynaklardan sağlanan ise tespit edilen öz varlık ile eski sermaye arasındaki farktır.)
3. Görüş: Nev'i değişikliği nedeniyle mahkemelerce tayin edilecek bilirkişilerin tespit ettiği öz varlık ile eski sermaye arasındaki farkın ayni sermaye, eski tutarın ise nakdi sermaye olarak dikkate alınması gerekmektedir.
Dikkat edileceği gibi, konu hakkında farklı görüşle r ve bunun beraberinde getirdiği farklı uygulamalar (tescil evrakları ve muhasebe kayıtları) bulunmaktadır.
Bana göre en sağlıklı (çok net olmamakla beraber) görüş 1. Görüş olmalıdır. Çünkü, nev'i değişikliğinde bütün muhasebe işlemleri aynen kaldığı yerden devam etmektedir. Sadece sermaye kaydı son durum öz varlık tutarına uyarlanmalıdır)
