Ynt: Ödenen Sigorta Muameleleri Vergisi
Soruyu soran arkadaş nihayet soruyu açıklığa kavuşturdu. Mükellef sigorta acentesiymiş. Soru sorulduktan sonran soran kişinin ilgi alanını aşıp foruma mal olduğundan verilen cevabın da bu sorumluluk çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir kanaatindeyim. Bu nedenle tekrar cevaplandırıyorum.
Eğer sigorta acentesi tali acente değilse BSMV?ne tabi olur. Bu durumda düzenlediği sigorta poliçelerinde mükellef sıfatı ile BSMV tahakkuk ettirir. Diğer taraftan tahakkuk ettirilen bu verginin ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılamayacağına dair kanunda bir açıklık yok.
KDVK?nun 58. maddesinde bu verginin indirime konu olamayacağı özellikle belirtilmesine rağmen BSMV Kanununda bu verginin indirim konusu yapılamayacağına dair bir hüküm bulunmamaktadır.
BSMV bir gider vergisidir. Bu durumda GVK?nun 40. maddesinin 6. bendi gereğince bu verginin de mükellefi tarafından ticari kazanç matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilmesi gerekir.
Nitekim Ankara Defterdarlığının konu ile ilgili bir özelgesinde ödenen BSMV?nin ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceğine dair bir görüşü var.
Bu özelge aşağıdadır.
.............................................................
T.C.
ANKARA VALİLİĞİ
İl Defterdarlığı
Vasıtasız Vergiler Gelir Müdürlüğü
SAYI : B.07.4.DEF.0.06.11/GVK-11080
KONU : Aracı kurumlara ödenen performans ücreti hk.(24.3.2004)
Sn: ??????
İLGİ : ????.. tarihli dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçenizde; hisse senedi alış satış işlemlerinizin bir aracı yatırım kuruluşu tarafından yapıldığı, elde edilen kazancın bir bölümünün performansa dayalı ücret (başarı ücreti) olarak aracı kuruluş tarafından BSMV?si ile birlikte mahsup edildiği belirtilerek aracı kuruluş tarafından alınan ücret ile BSMV?ni vergi ödemesine esas olan toplam kazancınızdan indirip indiremeyeceğiniz hakkında görüş talep edilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu?nun ?Değer artışı kazançları? başlıklı mükerrer 80?inci maddesinde; (4369 sayılı Kanunun 82/3-d maddesiyle 1.1.1999 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmış olup; 4783 sayılı Kanunun 4?üncü maddesiyle yeniden düzenlenmiştir.)(1.1.2003 tarihinden geçerli olmak üzere) ?Aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazançlarıdır.
1- (4842 sayılı Kanunun 8?inci maddesiyle değişen bent)(24.4.2003 tarihinden geçerli olmak üzere) (2003 yılı gelirleri dahil) İvazsız olarak iktisap edilenler, Türkiye?de kurulu menkul kıymet borsalarında işlem gören ve üç aydan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri ile tam mükellef kurumlara ait olan ve bir yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri hariç, menkul kıymetlerin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar (Üç aylık süreyi bir yıla kadar çıkartmaya veya tekrar kanuni süreye kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
?
Bir takvim yılında elde edilen değer artışı kazancının on milyarlık kısmı gelir vergisinden müstesnadır.
?? hüküm altına alınmıştır.
Söz konusu istisna miktarı 2004 yılı gelirleri için 2003/6578 sayılı Kararın 4?üncü maddesiyle 12.000.000.000.TL olarak belirlenmiştir.
Diğer taraftan aynı Kanunun ?Safi değer artışı? başlıklı mükerrer 81?inci maddesinde; (4369 sayılı Kanunun 82/3-d maddesiyle 1.1.1999 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmış olup; 4783 sayılı Kanunun 6?ncı maddesiyle yeniden düzenlenmiştir.) (1.1.2003 tarihinden geçerli olmak üzere) ?Değer artışında safi kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların indirilmesi suretiyle bulunur. Hasılatın ayın ve menfaat olarak sağlanan kısmının tutarı Vergi Usul Kanununun değerleme ile ilgili hükümlerine göre tayin ve tespit olunur.
Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilir.? hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, Türkiye?de kurulu menkul kıymet borsasında işlem gören hisse senetlerinizi üç ay içerisinde elden çıkartmanız halinde elde ettiğiniz satış bedelinden, bu hisse senetlerinin alımı için ödediğiniz bedellerle birlikte alım satım sırasında ödediğiniz ve uhdenizde kalan komisyon ve benzeri masrafların toplamını iktisap bedeli olarak dikkate alarak, hisse senedinin elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsü?nce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında endeksleme sonucu bulduğunuz tutarı düşmeniz halinde kalan tutar safi değer artışı kazancınız olacaktır.
Öte yandan 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu?nun 28?inci maddesinin birinci fıkrasında, ?Banka ve sigorta şirketlerinin 10.06.1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine tabidir.? hükmü yer almakta olup aynı Kanunun 30?uncu maddesinde ise banka ve sigorta muameleleri vergisini banka ve bankerlerle sigorta şirketlerinin ödeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Ancak, banka ve sigorta muameleleri vergisi vasıtalı bir vergi olduğundan, mükellefler ödedikleri vergiyi müşterilerine yansıtabilirler.
Bu çerçevede, üç ay içinde elden çıkardığınız hisse senetlerine ilişkin olarak aracı kuruma ödediğiniz performans ücretini (başarı primi komisyonu) ve Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisini değer artışı kazancınızın tespitinde indirim konusu yapmanız mümkün bulunmaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde 2003 yılında elde ettiğiniz safi değer artış kazancınızı beyan ederken on milyar lira istisna tutarını indirim konusu yapacağınız tabiidir.
Diğer taraftan, hisse senetlerinin alım satım faaliyetini ticari organizasyon içinde yapmanız durumunda söz konusu faaliyet sonucu elde edeceğiniz gelirin ticari kazanç olarak değerlendirileceği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.