N
nane
Ziyaretçi
Özürlü-Engelli Emekliliğinde Çok Değişiklik Var
Ali Tezel [email protected]
5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu?nun hükümleri 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girdi ve bu tarihten itibaren iki kesimin yüzü güldü. İlk kesim işverenler diyebileceğimiz Bağ-Kur?lular ve ikinci kesim ise özürlüler
A-Yeni Kanun?la özürlü emekliliği
5510 sayılı Kanun?un 28?inci maddesi 1 Ekim 2008 gününde yürürlüğe girdi ve SSK (4/A?lı) ve (4/B?li) Bağ-Kur?lular ile reformdan sonra ilk defa işe girecek olan memurlar için bu tablodaki veriler geçerlidir.
B-Eski SSK?lılarda geçiş süreci
5510 sayılı Kanun?un geçici 10?uncu maddesine göre;
?1- Kanunun yürürlük tarihinden önce ilk defa sigortalı olanlardan, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu?nun mülga 53?üncü maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede (2/3 oranında) hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.
?2- Bu Kanunun yürürlük tarihinden (30.09.2008 gününden) önce sigortalı olup bu Kanun?un yürürlük tarihinden önce veya sonra sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılar hakkında, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu?nun mülga 60?ıncı maddesinin (C) bendinin (b) alt bendi ve geçici 87?nci maddesine (aşağıdaki tabloya) göre emekli edileceklerdir.
?5510 sayılı Kanun?un yürürlüğe girdiği tarihten önce sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlananlardan yaşlılık aylığı bağlananların aylıklarının kesilmesi ve tekrar bağlanmasında bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki hükümler geçerli olacaktır. ?SSK?lı özürlüler için bağlanacak aylıkların aylık bağlama oranı, 5400 gün üzerinden hesaplanan orandan az olamayacaktır.
C-Eski memurlarda geçiş süreci
1- 5434 sayılı Kanun gereğince kanuni tabiriyle sakat kadrosu ile başlayan memurlar ile sakat kadrosunda olmamasına rağmen memur olmadan önce yüzde 40 ve daha fazla oranlı raporu olanlar 15 yıllık yani 5400 günlük süreyle emekli olmaktadırlar ve olmaya da devam edeceklerdir.
2- Yeni getirilen ile düzenleme, özellikle doğuştan özürlü olduğu halde erken emekli olamayanlara çözüm getirdiği gibi doğuştan olmasa bile memur olmadan rapor almayanlara çözüm getirecektir.
a) Doğuştan özürlü olanlar...
5510 sayılı Kanun?un yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az yüzde 40 oranında özürlü olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile en az yüzde 40 oranında doğuştan özürlü olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde bu Kanunun 4?üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde bu madde hükümleri esas alınarak yaşlılık aylığı bağlanacaktır.
b) Sonradan özürlü olanlar...
Çalışmaya başladıktan sonra, Kurumca yetkilendirilen sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulu?nca çalışma gücündeki kayıp oranının;
?a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,
?b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480, gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla istekleri halinde 1 Ekim 2008 gününden sonra diledikleri zaman emekli olacaklardır.
D- Özürlü eski Bağ-Kur?lular erken emekli olacak
Bağ-Kur (4/B) sigortalılarından özürlü-engelli olduğu için SSK?lılar gibi erken emekli olamayanlara da artık erken emeklilik hakkı getirildi. İlk defa sigortalı olduğu tarihten önce malûl (yüzde 60 ve fazlası) olduğu için malullük aylığı bağlanmayanlar, çalışma gücü kaybı yüzde 40 ila yüzde 59 arasında olanlar 1 Ekim 2008 tarihinden sonra tahsis talebinde bulunmaları durumunda aşağıdaki şartlarda 4/b sigortalılığı kapsamına konulan özürlü emekliliğinden aşağıdaki şartlarla yararlanabilecekler.
--------------------------------------------------------------------------------
Kısa...kısa..
Y.Bülent Mazlumoğlu-31.12.2004 günü Yapı Kredi Emeklilik Sandığı?ndan emekli olmuşsunuz. 30.01.2008 günü kayınbiraderinizle kurduğunuz şirket için 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu gereğince her ay 12?nci basamağın yüzde 10?u kadar (yaklaşık 75 YTL) SGDP (30.09.2008 gününe kadar) ödemeniz gerekirdi. Ancak, 1 Ekim 2008 günü yürürlüğe giren 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu gereğince artık (Bağ-Kur?a) SGK?ya tek kuruş SGDP primi ödemek zorunda değilsiniz. Yapı Kredi Emeklilik Sandığı ise sandık tüzüğü-senedinde değişiklik yaparak 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu?na paralel düzenleme yapıp, emekli aylığınızdan yüzde 15 kesebilir. Bu arada 3 yıl içinde (30.04.2011 gününe kadar) Sandığınız SGK?ya devredilecek olup devir tarihinden sonra SGK emekli aylığızdan yüzde 15 kesecek.
Mehmet Şimşek-5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu gereğince vazife malülü aylığı alanlar için 1 Ekim 2008 gününden itibaren 5510 sayılı Kanun gereğince, sadece işyerinizin tehlike sınıf ve derecesine göre yüzde 1 ile 6,5 arasında prim ödeyeceksiniz. İşçiniz isterse uzun vadeli sigorta kollarına da yüzde 20 oranında prim ödeyeceksiniz
İhya Efe-09.04.1965 doğum tarihiniz, 02.11.1987 işe girişiniz ve 1414 günlük SSK çalışmasından sonra, 1994 yılında başladığınız Bağ-Kur sigortalılığından çıktığınız 2006 yılından sonra başladığınız SSK isteğe bağlı sigortasından hemen çıkın. SSK?lı gibi bir işe girin ve Bağ-Kur?dan sonra eski adıyla SSK?ya yeni adıyla 4/A?ya 1260 gün prim ödemeye bakın. Yani kalan 30 ayı işyerinde çalışarak değerlendirin.
