01-01-2014 ile 31-03-2014 arasında 3.500.000 TL satış yapılmış ve maliyetide 3.000.00 TL.Böylece 500.000 TL kar çıkıyor.Ayrıca 70.000 TL satışlarımızdan iade olmuş,ancak cari hesabımıza satış fiyatından işlenmesine rağmen stoklarımıza 40.000 TL maliyet fiyatından girişi yapılmış.Şimdi gelir tablosunu oluştururken 3.500.000 TL olan toplam satışlarımızdan 70.000 TL iadeyi düşüp daha sonra da 40.000 TL malın maliyetini tekrar mı ekleyeceğiz?İşlem nasıl olacak?610 nolu hesaba iadeler işlenmiş ama maliyet kaydı yapılmamış.Teşekkür ederim.
Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz..
Tarayıcınızı güncellemeli veya alternatif bir tarayıcı kullanmalısınız.
Tarayıcınızı güncellemeli veya alternatif bir tarayıcı kullanmalısınız.
Satış İade Kaydı
- Konbuyu başlatan tanca
- Başlangıç tarihi
MErhaba,
Henüz geçici vergi dönemi geçmediğinden, 610 satıştan iadeler hesabına almanız yeterlidir. Şayet dönem geçmiş olsaydı,
153- Ticari mallar hes.
621- Satılan Tic. Maliyeti.
(İade edilen malın stok hes. Girişi nedeniyle)
Henüz geçici vergi dönemi geçmediğinden, 610 satıştan iadeler hesabına almanız yeterlidir. Şayet dönem geçmiş olsaydı,
153- Ticari mallar hes.
621- Satılan Tic. Maliyeti.
(İade edilen malın stok hes. Girişi nedeniyle)
Biz malları anında stoğumuza alıyoruz zaten şimdi gelir tablosunda şu şekilde yapsak olur mu?
satış:3.500.000
iade : 70.000
kar: 3.430.000
stmm:3.000.000-40.000) =2.960.000 iade edilen malın maliyetini ekledik.
net kar :470.000
Yani kısaca 500.000 kar varken 70.000 iade gelmişti 40.000 maliyetti 30.000 kar vardı şimdi bu 30.000 düşünce 500.000-30.000=470.000 çıkıyor yapılan işlem doğrumudur?
satış:3.500.000
iade : 70.000
kar: 3.430.000
stmm:3.000.000-40.000) =2.960.000 iade edilen malın maliyetini ekledik.
net kar :470.000
Yani kısaca 500.000 kar varken 70.000 iade gelmişti 40.000 maliyetti 30.000 kar vardı şimdi bu 30.000 düşünce 500.000-30.000=470.000 çıkıyor yapılan işlem doğrumudur?
Zaten 610 ile Maliyetlerden düşülmüş... tekrar 40.000 Tl ilave etmenize anlam veremedim... Şayet dönem geçmiş olsaydı, 621 alacak kaydı yapmak suretiyle dediğiniz şekilde maliyeti de ilave ederdiniz... Diğer meslektaşlar katılır mı bilemiyorum.
610 DA ki 70.000 tl yi satışlardan düşersek 70.000 %20 = 14.000 tl avantaj sağlamış oluyoruz.Oysa biz malı 40.000 tl ye mal etmiş ve 70.000 tl ye satmış 30.000 tl kar etmiştik ve 30.000 %20 =6.000 tl vergi ödemiştik.Kısaca satışdan 70.000 düşüp maliyetini de 40.000 tl düşünce 30.000 tl ye denk geliyor düştüğümüz rakam yani 30.000 %20 = 6.000 tl satarken ödediğimiz vergiyi bu dönem düşmüş oluyoruz ve hesap denkleşiyor gibime geliyor acaba diğer arkadaşlar ne düşünüyor saygılar.
ksimkesyan
Fenomen Üye
Sayın tanca,
tebrik ediyorum bir iş bu kadar karıştırılabilir. Malı 70.000.-- olarak satıp 70.000.-- olarak geri alıyorsanız artık maliyetiniz 70.000.-- TL'dir. 610 hesaba 70.000 olarak aldınızsa stok kayıtlarınız da aynı rakamla olacaktır. Diğer işlemler yanlıştır.
tebrik ediyorum bir iş bu kadar karıştırılabilir. Malı 70.000.-- olarak satıp 70.000.-- olarak geri alıyorsanız artık maliyetiniz 70.000.-- TL'dir. 610 hesaba 70.000 olarak aldınızsa stok kayıtlarınız da aynı rakamla olacaktır. Diğer işlemler yanlıştır.
sayın kmiskesyan belli ki görmüş geçirmiş ve oldukca da tecrübeli bir büyüğümüzsünüz size saygılarımı sunarım ama mal stoklara girerken zaten maliyet fiyatından girmekte mali envanter stoklarım yukarıda da gayet açık net anlattığım gibi 30.000 TL den giriyor ama caride 70.000 TL sadece dolayısıyla yukarıda da izah ettiğim üzere 70.000 tl ye malı aldığımda 610 dan düştüğümde malın maliyet kaydı ne olacak,bu durumuda göz önüne alın lütfen.Eğer stoğuma dediğiniz gibi alış şeklinde işlesem haklı olabilirdiniz ama 40.000 tl maliyet 70.000 tl satış 30.000 tl kar 6.000 tl ödenen vergi olmuş daha önce şimdi de 70.000 iade malın maliyeti 40.000 tl ters kayıt fark 30.000 tl ve nötrleşmiş oluyor.Acaba ben mi bir şey atladım yada yanlış yorum yapıyorum varsa yanlışım düzeltiniz lütfen.
Şöyle örnekleyebiliriz. Stokunda (152/153) 40.000 TL.lik mal var. Bu malın tamamını 70.000 TL.ye sattın. Malın tamamı iade oldu bu durumda senin satış karın sıfırdır. Bunu nasıl kayıtlara alacağız.
Malı sattın 600 hesaba 70.000 TL.(A) İade geldi 610 hesaba 70.000 TL.(B).... Eğer 620/621 hesaba 40.000 TL.(B) verdiysen bunun geri çekilmesi (stoklara verilmesi) gerek, bu kaydı yapmadıysan başka bir şey yapmana gerek yok.
Diğer hesapları yok sayarsak gelir tablon 600 hesap 70.000 TL., 610 hesap 70.000 TL. olur.
Malı sattın 600 hesaba 70.000 TL.(A) İade geldi 610 hesaba 70.000 TL.(B).... Eğer 620/621 hesaba 40.000 TL.(B) verdiysen bunun geri çekilmesi (stoklara verilmesi) gerek, bu kaydı yapmadıysan başka bir şey yapmana gerek yok.
Diğer hesapları yok sayarsak gelir tablon 600 hesap 70.000 TL., 610 hesap 70.000 TL. olur.
ksimkesyan
Fenomen Üye
Sayın tanca,
Anlattıklarınız gereksiz. Bir malı satıp geri alıyorsanız geri alım evrakı üzerinde yazan bedel hem muhasebe hem de stok kayıtlar için varsaymanız gereken bedeldir. Fatura üzerindeki bedelden stok girişi yapmamanız bu sonuca sebep olur. Stok giriş kaydınızı düzeltin sorun ortadan kalksın.
Bir düşünün, bu soruyu tek bir mal için soruyorsunuz, satış adetleri binlerce faturadan bir o kadar da iadesi olan firmalar sizinki gibi bir yol izlerlerse sonuç ne olur.
Anlattıklarınız gereksiz. Bir malı satıp geri alıyorsanız geri alım evrakı üzerinde yazan bedel hem muhasebe hem de stok kayıtlar için varsaymanız gereken bedeldir. Fatura üzerindeki bedelden stok girişi yapmamanız bu sonuca sebep olur. Stok giriş kaydınızı düzeltin sorun ortadan kalksın.
Bir düşünün, bu soruyu tek bir mal için soruyorsunuz, satış adetleri binlerce faturadan bir o kadar da iadesi olan firmalar sizinki gibi bir yol izlerlerse sonuç ne olur.
Sayın Kevork Simkeşyan ben anlattıklarımın gereksiz olduğunu pek düşünmüyorum zira sizin hata yaptığınızı düşünüyorum atladığınız bir durum var.Bakın öncelikli olarak kayıtları bir gözden geçirelim.Kdv göz ardı edilmiştir.
satış: 120 - 70.000
600 - 70.000
621 -40.000
153- 40.000 böylece firma 70.000-40.000 = 30.000 kar etmiş 6.000 tl vergi ödemiş
Mal iade geldi:
610- 70.000
120- 70.000
153-40.000
621- 40.000
satışlardan 70.000 tl düşüyoruz ama satarken işlenmiş olan stmm ni ki her satıştan sonra malın maliyet kaydı yapılıp kontrol ediliyor ay sonu veya 3 ay sonu yapılmıyor muhasebe bürosu gibi değil işlemler sıcağı sıcağına işleniyor firmanın bünyesinde.Bu sebepten dolayı malı satarken 153-621 hesabı ters işliyor.Sonuçta 70.000 satıştan iade düşüyor ama 621 e işlenmiş olan 40.000 tl de stoklara maliyet fiyatıyla giriyor ve fark 30.000 tl oluyor olay kapanıyor.Sizce de öyle değil mi Sayın Kevork Simkeşyan.
satış: 120 - 70.000
600 - 70.000
621 -40.000
153- 40.000 böylece firma 70.000-40.000 = 30.000 kar etmiş 6.000 tl vergi ödemiş
Mal iade geldi:
610- 70.000
120- 70.000
153-40.000
621- 40.000
satışlardan 70.000 tl düşüyoruz ama satarken işlenmiş olan stmm ni ki her satıştan sonra malın maliyet kaydı yapılıp kontrol ediliyor ay sonu veya 3 ay sonu yapılmıyor muhasebe bürosu gibi değil işlemler sıcağı sıcağına işleniyor firmanın bünyesinde.Bu sebepten dolayı malı satarken 153-621 hesabı ters işliyor.Sonuçta 70.000 satıştan iade düşüyor ama 621 e işlenmiş olan 40.000 tl de stoklara maliyet fiyatıyla giriyor ve fark 30.000 tl oluyor olay kapanıyor.Sizce de öyle değil mi Sayın Kevork Simkeşyan.
ksimkesyan
Fenomen Üye
Sayın tanca,
Önce "muhasebe bürosu gibi değil işlemler" cümlenizin hem bu forumda bulunan hem de diğer meslektaşlarımız için bir hakaret anlamında olduğunun farkında olduğunuzu temenni ederim.
Ben hata yapıp atlıyorum ama siz zaten maddelerinizi yanlış yapmışsınız.
Mal iade geldi:
610- 70.000
120- 70.000
153-40.000
621- 40.000
bunlar yanlış işte. 610 hesaba iade geldi ve maliyet kayıtlarını geri alacaksanız;
610 .... 70.000.--
....120 ..... 70.000.--
621 .... 70.000.--
....610 ..... 70.000.--
153 .... 70.000.--
....621 ..... 70.000.--
yapmanız gerekir. Size bir önce yazdığım metni doğru okumanızı tavsiye ederim. Yoksa daha birçok 30.000.-- rakamıyla uğraşırsınız. Ve mademki soruyu sordunuz ve cevabını yazdık bari saygı gösterin.
Siz kayıtlarınızı ancak elinize dayalı belge ile yapabilirsiniz başka bir şekilde değil. Şimdi size tavsiyem bu kayıtlara göre Kar/Zarar çalışmanızdır. Kebir kayıtlarını yaparak.
Önce "muhasebe bürosu gibi değil işlemler" cümlenizin hem bu forumda bulunan hem de diğer meslektaşlarımız için bir hakaret anlamında olduğunun farkında olduğunuzu temenni ederim.
Ben hata yapıp atlıyorum ama siz zaten maddelerinizi yanlış yapmışsınız.
Mal iade geldi:
610- 70.000
120- 70.000
153-40.000
621- 40.000
bunlar yanlış işte. 610 hesaba iade geldi ve maliyet kayıtlarını geri alacaksanız;
610 .... 70.000.--
....120 ..... 70.000.--
621 .... 70.000.--
....610 ..... 70.000.--
153 .... 70.000.--
....621 ..... 70.000.--
yapmanız gerekir. Size bir önce yazdığım metni doğru okumanızı tavsiye ederim. Yoksa daha birçok 30.000.-- rakamıyla uğraşırsınız. Ve mademki soruyu sordunuz ve cevabını yazdık bari saygı gösterin.
Siz kayıtlarınızı ancak elinize dayalı belge ile yapabilirsiniz başka bir şekilde değil. Şimdi size tavsiyem bu kayıtlara göre Kar/Zarar çalışmanızdır. Kebir kayıtlarını yaparak.
Teşekkürler.Saygılar.
Yalnız katılmıyorum lşu kaydınıza
153 .... 70.000.--
....621 ..... 70.000.-- bu şekilde yaptıktan sonra direk alış şeklinde düşünür hiç iadeyi hesaba katmazdım 70.000 bence yanlış kayıt 40.000 tl olacak doğrusu.
Yalnız katılmıyorum lşu kaydınıza
153 .... 70.000.--
....621 ..... 70.000.-- bu şekilde yaptıktan sonra direk alış şeklinde düşünür hiç iadeyi hesaba katmazdım 70.000 bence yanlış kayıt 40.000 tl olacak doğrusu.
Son düzenleme:
ksimkesyan
Fenomen Üye
Sayın tanca
Hala aynı yanlış üstünde ısrar ediyorsunuz. O zaman neden bukadar emin olduğunuz bir konuda foruma sordunuz. Farklı cevaplar mı bekliyorsunuz.
Hala aynı yanlış üstünde ısrar ediyorsunuz. O zaman neden bukadar emin olduğunuz bir konuda foruma sordunuz. Farklı cevaplar mı bekliyorsunuz.
iki kere okudum ve satış iade ve maliyet kaydının nasıl olması gerektiğini anlayamadım kusura bakmayın hepiniz benden bilgilisiniz ama bu kadar yoruma açık mıdır? muhasebe bilenler sayesinde bilmediğim konularda fikir sahibi oluyorum bu sorunun net cevabını merak ettim çünkü başka başka cevaplar gelmiş ayrıca ben genel muhasebe ve ön muhasebe bir arada tutulan çok da büyük olmayan bir firmada muhasebe elemanıyım...
iyi çalışmalar iyi günler ....
iyi çalışmalar iyi günler ....
Tamamda ben malı iade aldığımda stoklarıma maliyet fiyatında girdi zaten.ilk malı satarken maliyetim 40.000 idi, 70.000 tl ye sattım, 30.000 tl kar elde ettim.Malımı geri iade aldım stoğuma 70.000 tl den almadım ki, o 70.000 tl sadece cari hesap ,ama mal envanter kayıtlarımda gene 40.000 tl yani malı tekrardan 70.000 tl ye başkasına satarsam 40.000 tl maliyetli olduğu için 30.000 tl kar elde edeceğim yani gerçek şeklini almış olacak ama siz malı 70.000 tl den alıyorsunuz stoğa ben o şekilde yapacak oldukdan sonra direk alış gibi düşünür hiç iade ile uğraşmazdım.Dediğiniz şekilde yaparsak malın maliyeti 70.000 tl olacak o zaman 70.000 tl ye sattığımızda hiç kar çıkmamış olacak.Belki dolaylı yoldan bakarsak her ikimizde doğru olabiliriz ama iade almak eski şekle getirmek demektir o yüzden ben gene yaptığım işlemin doğru olduğunu düşünüyorum size de saygım var belki benim atladığım nokta var amacım olayı kavramak başka bir şey değil teşekkür ederim.
ksimkesyan
Fenomen Üye
Sayın tanca,
Siz eğer kaydı sizin söylediğiniz gibi yaparsanız aynı malı iki kez 30.000.-- TL karla satmış olursunuz. İlk satışta zaten 30.000.-- kar elde ettiniz aynı malı ikinci kez aldığınız fiattan satıp ikinci kez kar etmemiş ve iki kez vergi vermiş olmayacaksınız. Zaten içinden çıkamadığınız durum da bu. İlk karı sıfırlamak için ek kayıt koymak zorunda kalıyorsunuz ve bunu çözümleyemiyorsunuz. Aynı malı satmanın sonucunda aslında bir kez 30.000.-- kazanıyorsanız ki araştırdığınız da bu değilmi ? O yüzden de size yazdığım maddeleri yazarsanız sorun kalmaz.
Siz eğer kaydı sizin söylediğiniz gibi yaparsanız aynı malı iki kez 30.000.-- TL karla satmış olursunuz. İlk satışta zaten 30.000.-- kar elde ettiniz aynı malı ikinci kez aldığınız fiattan satıp ikinci kez kar etmemiş ve iki kez vergi vermiş olmayacaksınız. Zaten içinden çıkamadığınız durum da bu. İlk karı sıfırlamak için ek kayıt koymak zorunda kalıyorsunuz ve bunu çözümleyemiyorsunuz. Aynı malı satmanın sonucunda aslında bir kez 30.000.-- kazanıyorsanız ki araştırdığınız da bu değilmi ? O yüzden de size yazdığım maddeleri yazarsanız sorun kalmaz.
SATILAN MALLARIN İADE EDİLMESİNDE YAPILMASI GEREKEN MUHASEBE KAYITLARI
Tarih: 06.02.2008
Dönem sonu işlemleri ve envanter çalışmalarının yapıldığı bu günlerde, bütün bir yıl yapılan muhasebe faaliyet ve çalışmalarının sonuçlarını almak üzere tüm meslek mensubu arkadaşlar yoğun bir çalışma içerisindeler.
Özellikle Aralık 2007 dönemi KDV si de beyan edildi ve sıra envanter çalışma ve işlemlerine geldi.
Envanter çalışmaları sırasında dikkat edilmesi gereken konulardan bir tanesi de satılan malın iade edilmesinden sonra yapılacak muhasebe kayıtlarıdır.
İade işlemlerinin yıl içinde ve yıl sonundan sonra yani ertesi yılın ocak veya devam eden diğer aylarında yapılmasının muhasebe kayıtları farklılık arz eder.
İadenin yıl içinde yapılması halinde; satılan malların aynı yıl içinde iade edilmesi halinde yapılacak muhasebe kayıtları aşağıdaki gibidir,
---------------------- ------------------------
610- satıştan iadeler hesabı
191- indirilecek kdv hes.
120/320 alıcılar-satıcılar hesabı
---------------------- --------------------------
Burada dikkat edilmesi gereken husus,
Henüz geçici vergi dönemi gelmedi ve satılan malların maliyeti tespit edilip gelir tablosuna yansıtılmadı ise, geçici vergi döneminde satılan malların maliyetlerini tespit ederken bu iadelerle ilgili malların maliyetlerinin göz önünde bulundurulmaması gerekir. Çünkü, 600- Yurt İçi Satışlar Hesabının alacağı ile 610- Satıştan İadeler Hesabının borcu, birbirlerini dengeler. Böylece iadeye konu olan mal stoklar hesabına girmiş olur.
Ancak, satış üzerinden bir geçici vergi dönemi geçmiş ve satılan malların maliyet leri tespit edilerek gelir tablosunda yani 621- Satılan Ticari Malların Maliyetleri Hesabına borç yazılarak dönem gelirinin tespitinde maliyet unsuru olarak dikkate alınmış ise veya maliyetlerini sürekli envanter metodu na göre aylık, haftalık ve günlük takip eden işletmeler de, iadeye konu olan malın muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi yapılmalıdır.
---------------------- ------------------------
610- satıştan iadeler hesabı
191- indirilecek kdv hes.
120/320 alıcılar-satıcılar hesabı
---------------------- --------------------------
153- Ticari mallar hes.
621- satılan ticari mallar maliyetleri hesabı
(İade edilen malın stok hes. Girişi nedeniyle)
---------------------- --------------------------
Burada dikkat edilmesi gereken husus, satılan malların maliyeti hesabına giren satışa konu olan mal iade edildikten sonra 153- Ticari Mallar hesabına giriş kaydının yapılması gerekmektedir. Eğer bu kayıt yapılmaz ise fiili stoklar ile 153- Ticari Mallar hesabının kaydi stokları birbirlerini doğrulamaz ve kayıtlarda farklılık ortaya çıkar.
Ancak, bu kayıt yapılmasa bile bir sonraki geçici vergi döneminde satılan malların maliyet hesaplarının tespitinde dikkat edilmesi gerekir. Aksi halde, stoklarda bulunan bir malın satılmış gibi maliyeti gider kaydedilir ve matrah farkı doğar.
İadenin ertesi yıl içinde yapılması halinde; Satış işlemlerinin bir önceki yıl içinde yapılması halinde yıl sonunda envanter çalışmaları sırasında fiili stoklar sayılıp, satılan malların maliyetleri gelir tablosuna yansıtılır ve mali tablolar kesinleşir.
İadenin bu işlemlerden sonra yapılması halinde artık yapılan işlem bir iade işlemi değil bir mal alış işlemi gibi muhasebe kayıtları yapılmalıdır.
---------------------- ------------------------
153- ticari mallar hesabı
191- indirilecek kdv hes.
320 satıcılar hesabı
---------------------- --------------------------
Ancak, uygulamada bazı meslek mensuplarının gerek ertesi yıl iade edilen, gerekse geçici vergi dönemlerinde satılan malların maliyetlerinin gelir tablosuna yansıtılmasından sonra, iade işleminin gerçekleşmesinde yapılan muhasebe kayıtlarında doğrudan 610- Satıştan iadeler hesabına borç kaydederek işlem yaptıklarına zaman zaman şahit olunmaktadır.
Bu tür kayıt sistemi yanlış olup, ilgili kurumun vergi tarhiyatına yol açılır.
Şöyle bir örnek verecek olursak,
(K) a.ş. nin aralık ayında bir adet koltuk takımı sattığını ve bu koltuk takımının istenilen vasıfta olmayıp alıcı tarafından ertesi yılın ocak ayında (K) a.ş. ye iade edildiğini varsayalım.
(K) a.ş. nin aralık ayındaki muhasebe kayıtları, normal satış ve satılan mallar maliyetinin gelir tablosuna yansıtılması olacaktır.
Ancak ertesi yılın ocak ayında satılan koltuk takımı iade edildiğinde yapılması gereken muhasebe kayıtları normal mal alış işleminde yapılan kayıt olmalıdır.
Ancak uygulamada bazı muhasebeci arkadaşlar, bu koltuk takımının kullanıcısı tarafından iade edildiğini bildiği için muhasebe kayıtlarını
---------------------- ------------------------
610- satıştan iadeler hesabı
191- indirilecek kdv hes.
120/320 alıcılar-satıcılar hesabı
---------------------- -------------------------
Şeklinde yapmaktadırlar. Yapılan bu işlem ertesi yılın kazancının tespit edilmesinde negatif etki yaratacağı için matrah farkına neden olunacaktır.
Sonuç olarak; yıl sonunda ve geçici vergi dönemlerinde satışların maliyetlerini tespit ederken yapılacak çalışmalar sırasında iade edilen malların stok hesaplarına giriş kaydının yapılıp yapılmadığına azami dikkat edilmesi gerekir.
Fahri Hikmet KÖKER
Yeminli Mali Müşavir
Köker YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.
Yönetim Kurulu Başkanı
Tarih: 06.02.2008
Dönem sonu işlemleri ve envanter çalışmalarının yapıldığı bu günlerde, bütün bir yıl yapılan muhasebe faaliyet ve çalışmalarının sonuçlarını almak üzere tüm meslek mensubu arkadaşlar yoğun bir çalışma içerisindeler.
Özellikle Aralık 2007 dönemi KDV si de beyan edildi ve sıra envanter çalışma ve işlemlerine geldi.
Envanter çalışmaları sırasında dikkat edilmesi gereken konulardan bir tanesi de satılan malın iade edilmesinden sonra yapılacak muhasebe kayıtlarıdır.
İade işlemlerinin yıl içinde ve yıl sonundan sonra yani ertesi yılın ocak veya devam eden diğer aylarında yapılmasının muhasebe kayıtları farklılık arz eder.
İadenin yıl içinde yapılması halinde; satılan malların aynı yıl içinde iade edilmesi halinde yapılacak muhasebe kayıtları aşağıdaki gibidir,
---------------------- ------------------------
610- satıştan iadeler hesabı
191- indirilecek kdv hes.
120/320 alıcılar-satıcılar hesabı
---------------------- --------------------------
Burada dikkat edilmesi gereken husus,
Henüz geçici vergi dönemi gelmedi ve satılan malların maliyeti tespit edilip gelir tablosuna yansıtılmadı ise, geçici vergi döneminde satılan malların maliyetlerini tespit ederken bu iadelerle ilgili malların maliyetlerinin göz önünde bulundurulmaması gerekir. Çünkü, 600- Yurt İçi Satışlar Hesabının alacağı ile 610- Satıştan İadeler Hesabının borcu, birbirlerini dengeler. Böylece iadeye konu olan mal stoklar hesabına girmiş olur.
Ancak, satış üzerinden bir geçici vergi dönemi geçmiş ve satılan malların maliyet leri tespit edilerek gelir tablosunda yani 621- Satılan Ticari Malların Maliyetleri Hesabına borç yazılarak dönem gelirinin tespitinde maliyet unsuru olarak dikkate alınmış ise veya maliyetlerini sürekli envanter metodu na göre aylık, haftalık ve günlük takip eden işletmeler de, iadeye konu olan malın muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi yapılmalıdır.
---------------------- ------------------------
610- satıştan iadeler hesabı
191- indirilecek kdv hes.
120/320 alıcılar-satıcılar hesabı
---------------------- --------------------------
153- Ticari mallar hes.
621- satılan ticari mallar maliyetleri hesabı
(İade edilen malın stok hes. Girişi nedeniyle)
---------------------- --------------------------
Burada dikkat edilmesi gereken husus, satılan malların maliyeti hesabına giren satışa konu olan mal iade edildikten sonra 153- Ticari Mallar hesabına giriş kaydının yapılması gerekmektedir. Eğer bu kayıt yapılmaz ise fiili stoklar ile 153- Ticari Mallar hesabının kaydi stokları birbirlerini doğrulamaz ve kayıtlarda farklılık ortaya çıkar.
Ancak, bu kayıt yapılmasa bile bir sonraki geçici vergi döneminde satılan malların maliyet hesaplarının tespitinde dikkat edilmesi gerekir. Aksi halde, stoklarda bulunan bir malın satılmış gibi maliyeti gider kaydedilir ve matrah farkı doğar.
İadenin ertesi yıl içinde yapılması halinde; Satış işlemlerinin bir önceki yıl içinde yapılması halinde yıl sonunda envanter çalışmaları sırasında fiili stoklar sayılıp, satılan malların maliyetleri gelir tablosuna yansıtılır ve mali tablolar kesinleşir.
İadenin bu işlemlerden sonra yapılması halinde artık yapılan işlem bir iade işlemi değil bir mal alış işlemi gibi muhasebe kayıtları yapılmalıdır.
---------------------- ------------------------
153- ticari mallar hesabı
191- indirilecek kdv hes.
320 satıcılar hesabı
---------------------- --------------------------
Ancak, uygulamada bazı meslek mensuplarının gerek ertesi yıl iade edilen, gerekse geçici vergi dönemlerinde satılan malların maliyetlerinin gelir tablosuna yansıtılmasından sonra, iade işleminin gerçekleşmesinde yapılan muhasebe kayıtlarında doğrudan 610- Satıştan iadeler hesabına borç kaydederek işlem yaptıklarına zaman zaman şahit olunmaktadır.
Bu tür kayıt sistemi yanlış olup, ilgili kurumun vergi tarhiyatına yol açılır.
Şöyle bir örnek verecek olursak,
(K) a.ş. nin aralık ayında bir adet koltuk takımı sattığını ve bu koltuk takımının istenilen vasıfta olmayıp alıcı tarafından ertesi yılın ocak ayında (K) a.ş. ye iade edildiğini varsayalım.
(K) a.ş. nin aralık ayındaki muhasebe kayıtları, normal satış ve satılan mallar maliyetinin gelir tablosuna yansıtılması olacaktır.
Ancak ertesi yılın ocak ayında satılan koltuk takımı iade edildiğinde yapılması gereken muhasebe kayıtları normal mal alış işleminde yapılan kayıt olmalıdır.
Ancak uygulamada bazı muhasebeci arkadaşlar, bu koltuk takımının kullanıcısı tarafından iade edildiğini bildiği için muhasebe kayıtlarını
---------------------- ------------------------
610- satıştan iadeler hesabı
191- indirilecek kdv hes.
120/320 alıcılar-satıcılar hesabı
---------------------- -------------------------
Şeklinde yapmaktadırlar. Yapılan bu işlem ertesi yılın kazancının tespit edilmesinde negatif etki yaratacağı için matrah farkına neden olunacaktır.
Sonuç olarak; yıl sonunda ve geçici vergi dönemlerinde satışların maliyetlerini tespit ederken yapılacak çalışmalar sırasında iade edilen malların stok hesaplarına giriş kaydının yapılıp yapılmadığına azami dikkat edilmesi gerekir.
Fahri Hikmet KÖKER
Yeminli Mali Müşavir
Köker YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.
Yönetim Kurulu Başkanı