Ynt: Sonraki Yıl Ödenen Kıdem Tazminatının Durumu
Nizam Bey bir özelge daha gönderiyorum. Ancak lütfen açıklamaya dikkat edelim. Ama sizden ricam açıklamaya dikkat etmeniz.
İlgili Birim : Gelir ve Kurumlar Vergileri Müdürlüğü
Özelge Tarihi : 19.10.2007
Özelge Sayısı : 176200-ÖZ/621-8873
Özelge Özeti :
İlgide kayıtlı dilekçenizde; İlimiz ?????Vergi Dairesi Müdürlüğü?nün ????.. vergi sicil numaralı mükellefi olduğunuzu, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 19?uncu maddesinin 3?üncü bendinin (b) fıkrası uyarınca bünyenizde faaliyet gösteren somun imal tesisinin yeni kurulacak anonim şirkete devri suretiyle ''Kısmi Bölünme''ye gidileceği, bölünme sonucunda şirketinizde sigortalı olarak çalışan işçilerin tamamının da yeni şirkete devredileceği belirtilerek, söz konusu işçilerin kıdem tazminatlarının tahakkuk ettirilerek bölünen şirkette gider yazılıp yazılamayacağı hususundaki Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu?nun 1?inci maddesinin 2?nci fıkrasında kurum kazancının, gelir vergisinin konusuna giren gelir unsurlarından oluştuğu, aynı kanunun 6?ncı maddesinde kurumlar vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde ise Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
...........
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu?nun 2?nci maddesinde belirtilen kazanç ve iratların tamamı Kurumlar Vergisi açısından kurum kazancını oluşturur.Kanunun 37?nci maddesinde ticari kazancın tarifi yapılarak her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtilmiştir. Aynı kanunun ''İndirilecek Giderler'' başlıklı 40?ıncı maddesinin 3?üncü bendinde;
''İşle ilgili olmak şartiyle, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar''ın ticari kazancın tespitinde gider olarak indirileceği hükme bağlanmıştır.
Kıdem tazminatının gider kaydı konusunda Gelir Vergisi Kanunu?nun 40?ıncı maddesinde özel bir hüküm olmamakla birlikte aynı maddenin 3?üncü bendi çerçevesinde kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilebilmesi için İş Kanununa göre işçinin kıdem tazminatına hak kazanması ve hak edilen kıdem tazminatının da işçiye ödenmiş olması gerekir.Tahakkuk etmiş olsa da ödenmemiş kıdem tazminatının gider yazılması mümkün değildir.
4857 sayılı İş Kanunu?nun 120?nci maddesinde; ''25.8.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesi hariç diğer maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.'' hükmü yer almakta olup, işçinin ya da çalışanın kıdem tazminatı almaya hak kazanabilme şartlarının düzenlendiği 1475 sayılı İş Kanunu?nun 14?üncü maddesinde ise;
''Bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin:
1. (Değişik : 22/05/2003-4857/Geçici md.1) İşveren tarafından bu Kanunun 24 üncü maddesinin II numaralı bendinde gösterilen sebepler dışında,
2. (Değişik : 22/05/2003-4857/Geçici md.1) İşçi tarafından bu Kanunun 25 inci maddesi uyarınca,
3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla,
4. Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla;
5. (Değişik : 25/8/1999- 4447/45 md.) 506 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı kanunun geçici 81 inci maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleriyle işten ayrılmaları nedeniyle,
Feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.
İşçilerin kıdemleri, hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalıştıkları süreler gözönüne alınarak hesaplanır. İşyerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde işçinin kıdemi, işyeri veya işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanır. 12/7/1975 tarihinden itibaren işyerinin devri veya herhangi bir suretle el değiştirmesi halinde işlemiş kıdem tazminatlarından her iki işveren sorumludur. Ancak, işyerini devreden işverenlerin bu sorumlulukları işçiyi çalıştırdıkları sürelerle ve devir esnasındaki işçinin aldığı ücret seviyesiyle sınırlıdır. ???.'' hükmüne yer verilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu?nun 288?inci maddesinde yer alan ''Hasıl olan veya husulü beklenen fakat miktarı katiyetle kestirilmeyen ve teşebbüs için bir borç mahiyetini arz eden belli bazı zararları karşılamak maksadiyle hesaben ayrılan meblağlara karşılık denir.'' hükmünden hareketle yıllık olarak hesaplanacak kıdem tazminatları için karşılık ayrılabilecek olmakla birlikte, ayrılan karşılıkların yukarıdaki şartlar gerçekleşmediği sürece,kanunen kabul edilmeyen gider olarak,vergilendirilecek kurum kazancına ilave edilmesi gerekir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar uyarınca, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 19?uncu maddesinin 3?üncü bendinin (b) fıkrası uyarınca ''Kısmi Bölünme'' sonucu şirketiniz bünyesinde faaliyet gösteren somun imal tesisinin devredilmesi ile yeni kurulacak şirkette çalışmaya devam edecek işçilere ilişkin kıdem tazminatı tutarları fiilen ödenmediğinden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu?nun 40?ıncı maddesinin 3?üncü bendi kapsamında değerlendirilemeyecek olup, gider olarak kaydedilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Ancak, kısmi bölünme sonucunda yeni şirkete devredilen işçilerin, devredilen şirkette geçen hizmet süreleri de dikkate alınarak yeni şirkette hesaplanacak kıdem tazminatlarının,1475 sayılı İş Kanununun 14?üncü maddesinde yer alan şartların gerçekleşmesi ve ödemenin hak sahibi işçilere yapılması durumunda, gider olarak kaydedilebileceği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.