Ynt: Şüpheli alacağın gider kaydı
Şüpheli ticari alacak karşılığı ayırmada karşılık ayrılacak tutarın daha önce hasılat yazılmış olması gerekip gerekmediği tartışmalı bir konu. Daha önce hasılat yazılmış olması gerektiğini savunanlar VUK md.323'ü değiştiren 2365 sayılı Kanunun gerekçesine dayanmaktadırlar. Söz konusu gerekçede;
"Karşılık ayrılmak suretiyle zarara intikal ettirilecek alacağın ticari ve zirai faaliyetin elde
edilmesi veya idamesi He ilgili olması, diğer bir ifade ile alacağın daha önce hâsılat hesap-
larına intikal ettirilmiş bulunması gerekmektedir. Buna rağmen özel alacaklarını tahsil
edemeyen bazı tacirlerin bunları ticari defterlerine idhal edip sonradan karşılık ayırmak
suretiyle matrahlarını düşürdükleri görülmektedir. Bu konudaki vergi kaybını ve ihtilaflarını
önlemek için karşılık ayrılacak alacağın ticari ve zirai kazancın elde edilmesi veya idamesi ile
ilgili olma şartının madde metninde sarih bir şekilde belirtilmesi uygun görülmüştür."
Madde gerekçesini incelediğimizde değişikliğin nedeni özel alacakların ticari defterlere dahil edilip, karşılık ayrılmasına engel olunmasıdır. Oysa sizin durumunuzda böyle bir şey yok, alacak daha önce hasılat yazılmamış ama kesinlikle de özel alacak değil, açıkça ticari faaliyetinizle ilgili.
Yasa koyucu daha önceki 323. madde metnindeki tedvin zaafını gidererek kötüye kullanımların önüne
geçmek üzere, karşılık ayrılacak alacağın hasılat kaydedilmesinden bahsetmiştir. Burada amaç,
alacağın ticari veya zirai kazancın elde edilmesi veya idamesi ile ilgili olması şeklindeki kanuni şartın
pekiştirilmesinden başka bir şey değildir. Dolayısıyla, ?hasılat kaydetme? kavramının bu kapsamda
dikkate alınarak uygulanması gerekmektedir.
Konuya ilişkin en yakın tarihli Danıştay Kararı Danıştay 4. Dairesinin, 15.06.2010 tarihli ve E.2009/2277 ? K.2010/3654 sayılı kararının olup, alacağın ticari faaliyetle ilgili olması şartıyla şüpheli ticari alacak karşılığı ayrılması için daha önce hasılat yazılmasına gerek olmadığına hükmedilmiştir ki, ben de yukarıda belirttiğim gerekçelerle bu görüşe katılıyorum.