Merhaba,
VUK’nun 320’inci maddesindeki;
“Amortisman süresi, kıymetlerin aktife girdiği yıldan başlar. Bu sürenin yıl olarak hesaplanması için (1) rakamı mükellefçe uygulanan nispete bölünür.
(4108 sayılı Kanunun 6'ncı maddesiyle değişen fıkra) Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek otomobilleri hariç olmak üzere, işletmelere ait binek otomobillerinin aktife girdiği hesap dönemi için ay kesri tam ay sayılmak suretiyle kalan ay süresi kadar amortisman ayrılır. Amortisman ayrılmayan süreye isabet eden bakiye değer, itfa süresinin son yılında tamamen yok edilir.(*)
Her yılın amortismanı ancak o yıla ait değerlemede nazara alınabilir.
Amortismanın herhangi bir yıl yapılmamasından veya ilk uygulanan nispetten düşük bir hadle yapılmasından dolayı amortisman süresi uzatılamaz.”
Hükümlere göre;
Söz konusu araç veya araçlara ilişkin amortisman ayırma başlangıcı; araçların fiilen aktife girdiği tarih olan (aynı zamanda fatura tarihi), 2005 yılı olacaktır. Araçların tescil vb. yükümlülükler, trafik mevzuatı gereği yapılması mecburi olan yükümlülükler olup, vergi ile ilgili muameleleri etkilememesi gerekmektedir. Ayrıca, amortisman mevzuuna giren eşyaların, amortisman başlangıç sürelerinin tescil tarihi, montaj tarihi, kullanma tarihi vb. gibi esaslara göre belirlenmesi, yukarıdaki yasa maddesinin;
“Amortismanın herhangi bir yıl yapılmamasından veya ilk uygulanan nispetten düşük bir hadle yapılmasından dolayı amortisman süresi uzatılamaz” hükmü ile çelişmektedir.
Aşağıdaki yargı kararlarında da görüleceği üzere, amortisman ayırmaya 2005 yılında başlanılması daha doğru olacaktır, diye düşünüyorum.
Ayrıca:
Amortisman süresi, kıymetleri aktife girdiği yıldan başlar. Aktife alma deyimini veya kavramını Maliye Bakanlığı çeşitli özelgelerinde veya tebliğlerinde “kullanıma hazır olma veya montajının tamamlanması gibi” kavramlarla açıklasa da, yasalarda aktife girme deyiminin tanımını Maliye Bakanlığı yapar diye bir kavram/açıklama bulunmamaktadır.
Nitekim VUK’nun 3. maddesindeki yorum kavramlarına göre de Maliye Bakanlığı’nın aktife alma kavramını tanımlaması mümkün değildir.
Satın alınan araçlar için aktifleştirildiği tarih itibariyle amortisman ayrılabileceği araç tescil tarihinin önem arzetmediği hk.
Danıştay Dördüncü Daire
Tarih : 24.06.1999
Esas No : 1998/1268
Karar No : 1999/2850
Satın alınan araçlar için aktifleştirildiği tarih itibariyle amortisman ayrılabileceği araç tescil tarihinin önem arzetmediği hk.
İstemin Özeti : Davacı şirket 30.12.1996 tarihinde satın aldığı çekiciler ve treyler için 1996 yılında amortisman ayrılabileceğini belirterek 1996 yılı kurumlar vergisi beyannamesini ihtirazi kayıtla vermiş ve tahakkuk eden geçici vergiye karşı dava açmıştır. (...) Vergi Mahkemesi kararıyla; 30.12.1996 tarihinde satın alınan ve bu tarihte taşıt alım vergileri ödenen 31.12.1996 tarih ve 1899 yevmiye numarası ile kanuni defterlere kaydedilerek aktifleştirilen 12 adet tenteli treyler ile 10 adet çekici için toplam aktif değer üzerinden 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 315. maddesinin 2. bendi uyarınca azalan bakiyeler usulüne göre % 40 oranında amortisman ayrılmasının hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, tahakkuk eden verginin kaldırılmasına karar verilmiştir. Vergi Dairesi müdürlüğü, araçların trafik tescil işlemleri 8.1.1997 tarihinde yapıldığından 1997 yılından itibaren amortismana tabi tutulması gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Karar : Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, bozulması istenilen kararın dayandığı gerekçeler karşısında, yerinde ve kararın bozulmasını sağlayacak durumda görülmemiştir.
Bu nedenle, temyiz isteminin reddine oybirliğiyle karar verildi.
İktisadi bir değer için amortisman ayırmanın şartı, kullanılmaya başlanması değil, aktife girmesidir. Yılın son gününde işletmenin aktifine giren bir değer için dahi amortisman yıllık olarak ayrılır.
Danıştay Dördüncü Daire
Tarih : 20.06.1973
Esas No. : 1970/1722
Karar No. : 1973/3475
İktisadi bir değer için amortisman ayırmanın şartı, kullanılmaya başlanması değil, aktife girmesidir. Yılın son gününde işletmenin aktifine giren bir değer için dahi amortisman yıllık olarak ayrılır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 313. maddesinde, sinema filmlerinin amortismana tabi tutulacağı, bu filmlerin (anılan kanunun 'değerleme' ile ilgili bölümünün birinci kısmındaki esaslara göre tespit edilecek değerinin, bunların kullanılabilecekleri süre içinde yok edilmesinin, amortisman konusunu teşkil edeceği açıkça belirtilmiş olup, maddede sözü edilen 'kullanılabilecekleri süre' deyiminin, dayanma ve kullanılabilme süresi olarak kabulü gerekmektedir. Aksi halde, yani sadece kullanılan veya kullanılmasına başlanan değerler için amortisman ayrılabileceği görüşü benimsendiğinde, anılan Kanun'un amortisman süresinin, kıymetlerin aktife girdiği yıldan başlayacağım ve bu sürenin uzatılmayacağım öngören 320. maddesi hükmü, işlemez hale gelebilecek veya uygulamanın tamamen mükellefler aleyhine işlemesi gibi hukuken kabul edilmeyecek ve adalet esasları ile bağdaşamayacak bir durum hasıl olacaktır.
Yukarıdaki gerekçeler ve süregelen içtihatlar çerçevesinde yılın son ayında da işletmenin aktifine girse, amortismanın yıllık olarak ayrılması gerekeceğinden davanın kabulü ile Temyiz Komisyonu kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.
Amortismana tabi bir kıymetin amortisman süresi kıymetin aktife girdiği yıldan başlar.
Danıştay Dördüncü Daire
Tarih : 29.05.1971
Esas No. : 1970/1035
Karar No. : 1971/4537
Amortismana tabi bir kıymetin amortisman süresi kıymetin aktife girdiği yıldan başlar.
213 sayılı VUK'nun 320. maddesinin birinci fıkrası, amortisman süresinin, kıymetin aktife girdiği yıldan başlayacağım hüküm altına aldığından ödevlenin 29.12.1961 tarihinde satın alıp bu yılın aktif kıymetleri arasında gösterdiği kamyon için aynı yılda amortisman tefrik etmesi gerekir. Aynı maddenin ikinci fıkrasının ise amortismanın herhangi bir yılda ayrılmasından dolayı amortisman süresinin uzatılmayacağı hükmünü vazetmiş bulunması karşısında, 1961 yılında aktif kıymetler meyanında görülen ve 1963 yılı sonu itibariyle amortisman süresini dolduran kamyon için 1964 yılında amortisman tefriki cihetine gidilmesi amortisman süresinin uzatılması sonucunu doğuracağından aksine verilen Temyiz Komisyonu kararında isabet görülmemiştir.
Yukarıdaki nedenlerle davanın kabulü ile Temyiz Komisyonu kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.
Taşıtlarda Aktife Giriş Değeri Ve Aktiften Çıkış Kasko Değeri Farkı