Değerli Arkadaşlar
Vergi Usul Kanununda Düşünülen Değişiklik Taslağı
1-Kanunun mevcut 5 maddesinde yapılan değişiklikle Vergi mahremiyetine uymak zorunda olanlar arasına 3568 sayılı kanun kapsamındaki meslek mensupları da dahil edilmiş. Borçlu mükelleflerin ilanının vergi dairesinde de yapılması uygulamasından vaz geçilerek bu açıklamaların tümüyle elektronik ortamda yapılmasına yönelin miş tir.
2-Kanuni temsilcilerin sorumluluğuna dair 10.maddede sorumluluk ihdası için kasıt veya ağır ihmal aranılması düşüncesi öne çıkarılmış. Kanuni temsilciliğin son bulması mevcut durumda tescil ile hüküm
ihtiva ederken taslakta tescil yapılmamış olsa da vergi dairesine bu yönde yapılmış olan bir bildiriminde yeterli olacağı açıklanmış.
3-Kanunun mücbir sebep saydığı durumlara ilişkin 13.maddede ;defter ve vesikaların sahibinin iradesi dışında elden çıkmış olması nın mücbir sebep olarak kabulü için bu durumun meydana geldiği veya öğrenildiği
tarihten itibaren 30 gün içinde vergi dairesine bildirilmiş olmasını şart koşmuşlar.
4-Sürelerin hesaplanmasına ilişkin mevcut 18. Maddeye Elektronik ortamda yapılacak bildirim ve beyanlarda süreler gece yarısı sona erer. hükmü eklenmiştir
5-Kanunun tebliğ tanımının yer aldığı 21. Maddesinde kapsam genişletilerek elektronik ortamda tebliğe de yer verilmiş.
6-Kanunun İkmal en tarhiyata ilişkin 29 maddesi kaldırılmış resen tarhiyata ilişkin 30. Maddesinde de takdir komisyonlarına yer verilmemiş, yani resen tarhiyat sadece vergi incelemeleri için söz konusu olup takdir komisyonları kararına istinaden yapılacak tarhiyatlar Takdir Kararı başlığı altında ayrı bir tarhiyat türü olarak ortaya konulmuş .Pratikte kalktığı için uygulamasını görmediğimiz tahrire göre vergi tarhı vs kalkmış.
7-Tebliğ hükümlerine elektronik ortamda tebliğ de yerleştirilmiş ve elektronik ortamda yapılan tebliğlerin muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılacağı vurgusu yapılmış.
8-Kanunun mevcut 112. Maddesinde değişikliğe gidilerek uzlaşmayı cazip kılmak için Uzlaşılan vergilerde gecikme faizinin; uzlaşılan vergi tutarına, vadesinde ödenmek koşuluyla %25 oranında indirimli olarak uygulanması öngörülmüş.
9-İade edilecek vergilerle ilgili olarak mevcut 112/4 . maddeye yönelik Anayasa Mahkemesinin iptal kararı da gözetilerek 3 aylık süre 30 güne çekilmiş.
10-Zaman aşımı süreleri değiştirilmiş 5 yıllık genel süre 3 yıla indirilmiş ancak kaçakçılık suçunda zamanaşımı süresi 8 yıla çıkarılmış.
11- Tahakkuktan vazgeçmeye yönelik vergi alacağındaki alt sınır 50 TL ye çıkarılmış.
12-Vergi incelemesine yetkili olanlar ,tam ve sınırlı incelemelerde süreler, inceleme raporlarının okuma komisyonlarında değerlendirilmesi vs süreçler kanunda yerini almış.
13-İnceleme sürecin ve sonrasına ilişkin olarak Nihai inceleme tutanakları düzenlenmeden önce inceleme sonucunda ortaya çıkan eleştiriye konu edilecek tespitlerin ilgililere bildirileceği,
ilgililerin talebi halinde, eleştiri konusu tespitlerin değerlendirilmesi ve tutanakların imzalanması için üç gün süre verileceği kanun hükmü haline getirilmek istenmiş.
14-Defter tutmaktaki katı kurallar daha esnetilerek tabi oldukları kanunlara bağlı kalmak şartıyla defterlerini ve muhasebelerini işlerinin niteliğine uygun olarak diledikleri usul ve biçimde düzenlemekte serbesti getirilmekte.
15-Defter tasdikinde açılış tasdiki gibi kapanış tasdiki de zorunlu hale getirilmekte.
16-Kayıtların işlenmesi konusunda esneklik getirilmekte Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri, primanota ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan yazılı belgelere
dayanarak yürüten müesseselerde, işlemlerin bunlara işlenmesinin ,bunların deftere işlenmesi hükmünde olacağı ,ancak bu kayıtların, işletmelerin esas defterlere otuz günden daha geç intikal ettirilmesine izin vermeyeceği belirtilmiş .Yine Bilgisayar ortamında tutulan yevmiye defteri kayıtlarının aylık olarak deftere yazdırılacağı, bu yazdırma işleminin en geç devam eden ayın yirminci günü mesai bitimine kadar tamamlanması gerektiği, diğer defterlerin yıllık olarak ve hesap döneminin kapanmasından itibaren üç ay içerisinde yazdırılacağı belirtilmiş.
17-TTK ya parelel olarak defter ve belgelerin saklama süresi 10 yıla çıkarılmış.
18- Meslek mensuplarının sorumluluklarının sınırı çizilmiş kusurlu bulunmaları halinde zıyaa uğratılan verginin %5 i oranında cezaya muhatap tutulacak ları ancak bu cezanın 1.000 TL den az 100.000 TL den çok olamayacağı belirtilmiş. Bunun mesleki sorumluluk sigortaların da ki risk değerlendirmesine etkisi göz önüne alınmalı.YMM lerin doğruluk SMMM lerin uygunluk denetimi esasları çerçevesinde kendilerine sorumluluk yüklenebileceği
maddeden net anlaşılamıyor.
19-Değerleme hükümlerinden, maliyet bedeli esasında değişikliğe gidilerek finansman giderleri açısından sadece kullanıma veya satışa hazır duruma getirilebilmesi zorunlu olarak
uzun bir süreyi gerektiren iktisadi kıymetler ile ilgili finansman giderlerinin maliyet bedeline dahil edileceği hüküm altına alınmış. TMS ye parelel bu düzenleme ile artık sabit kıymet alımlarında finansman giderleri aktifleştirilmeyip gider yazılabilecek.
20-Borsa rayici uygulamasında sadece Türkiye de kurulu borsalarda değil yabancı ülke mevzuatı gereği kurulmuş borsalarda oluşan rayiçler in de borsa rayici sayılacağı hüküm altına
alınmakta.
21-Emsal bedel uygulamasında (mevcut 267 madde )1. Sıra da ki %25 oranı %10 olarak değiştirilmekte. İkinci sıradaki maliyet bedeline toptan satışlarda %5 perakende satışlarda %10
ekleme uygulaması makul bir bürüt kar eklenir şekline dönüştürülmekte. Ayrıca genel bir kurgu değişikliğine gidilerek Mükellefin esas faaliyet konusu dışındaki iktisadi kıymetleri için doğrudan takdir yöntemi uygulanacağı hüküm altına alınmakta.
22-Taşınmazların maliyet bedeline dahil edilmesi veya gider yazılması ihtiyari olan bazı harcamaların maliyete eklenmesi zorunlu hale gelmekte. Taşınmazların ve taşınmaz gibi değerlenen
kıymetlerin satın alınması ile ilgili noter, tapu, mahkeme, değer tespiti, danışmanlık bedeli, komisyon, nakliye, ilan giderleri gibi giderler ile doğrudan satın alınan kıymet ya da satın alma işlemi ile ilgili harçlar ve özel tüketim vergileri ile indirilemeyen katma değer vergileri gibi.
23-Özel maliyet harcamaları ile ilgili olarak Taşınmazlar veya işletme hakkına sahip olunan varlıklar için yapılan giderler hem tamir, hem de değer artırma giderlerinden meydana
geldiği takdirde, mükelleflerin bu giderlerden maliyet bedeline eklenecek kısmı ayrı göstermek zorunda olduğu belirtilmekte. (alış faturalarında böyle bir talep ortaya koymayı kastediyor sanırım.)
24-İmal edilen emtia açısından özellikle düşük kapasite ile çalışan firmalarda sorun olan bir husus giderilmekte Üretim işletmelerinin bir vergilendirme döneminde fiilen kurulu kapasitelerinin
% 75?inden daha azını kullanmaları halinde, genel imal giderleri ve genel idare giderleri içerisinde yer alan amortismanlar ve bakım onarım mahiyetindeki sabit giderlerden üretilen mamule kapasite kullanım oranlarına göre pay vermeleri seçeneği sunulmakta.
25-Menkul kıymetlerin değerlenmesinde alış bedeli terk edilerek maliyet bedeline geçilmekte.
26-Döviz cinsinden yapılan finansal kiralamalarda kur farklarına yönelik tereddütler giderilmekte, Kiracı tarafından, ilk edinim yılını takiben değerleme günü itibariyle yabancı
paraya dayalı finansal kiralama sözleşmesi gereği yapılan değerlemelerden kaynaklanan tutarlar aktifleştirilmeyeceği hüküm altına alınmakta .
27-Amortisman ayırmada sınır 1.000 TL ye çıkarılmakta ayrıca taşınmazlarda maliyet bedeli içindeki arsa payı üzerinden amortisman ayırma imkanı ortadan kaldırılmakta.
28-Şüpheli alacakların şüpheli hale geldikleri yılda ayrılabileceği ve dava ve icra takibine değmeyeceği için yazı ile isteme şartına bağlı karşılık ayrılabilecek tutarın 2.000 TL den az olmaması şartı kanuna konulmakta.
29-Vazgeçilen alacaklarda ve Yenileme fonunun kullanımındaki 3 yıllık süre muamması giderilmekte takip eden yılın başından itibaren 3 yıllık süre tanınmakta.
30-En az ceza haddindeki tutar yenilenerek her vergi ihbarnamesi için 100 Türk Lirasının altında olan cezalar kesilemeyeceği hüküm altına alınmakta.
31-Kaçakçılık suçu da uzlaşma kapsamına alınmakta ancak kesilen vergi ve cezada uzlaşılmış olmasının ceza mahkemelerinde görülecek davalara etkisinin olmayacağı hüküm altına
alınmakta.
Vergi Usul Kanununda Düşünülen Değişiklik Taslağı
1-Kanunun mevcut 5 maddesinde yapılan değişiklikle Vergi mahremiyetine uymak zorunda olanlar arasına 3568 sayılı kanun kapsamındaki meslek mensupları da dahil edilmiş. Borçlu mükelleflerin ilanının vergi dairesinde de yapılması uygulamasından vaz geçilerek bu açıklamaların tümüyle elektronik ortamda yapılmasına yönelin miş tir.
2-Kanuni temsilcilerin sorumluluğuna dair 10.maddede sorumluluk ihdası için kasıt veya ağır ihmal aranılması düşüncesi öne çıkarılmış. Kanuni temsilciliğin son bulması mevcut durumda tescil ile hüküm
ihtiva ederken taslakta tescil yapılmamış olsa da vergi dairesine bu yönde yapılmış olan bir bildiriminde yeterli olacağı açıklanmış.
3-Kanunun mücbir sebep saydığı durumlara ilişkin 13.maddede ;defter ve vesikaların sahibinin iradesi dışında elden çıkmış olması nın mücbir sebep olarak kabulü için bu durumun meydana geldiği veya öğrenildiği
tarihten itibaren 30 gün içinde vergi dairesine bildirilmiş olmasını şart koşmuşlar.
4-Sürelerin hesaplanmasına ilişkin mevcut 18. Maddeye Elektronik ortamda yapılacak bildirim ve beyanlarda süreler gece yarısı sona erer. hükmü eklenmiştir
5-Kanunun tebliğ tanımının yer aldığı 21. Maddesinde kapsam genişletilerek elektronik ortamda tebliğe de yer verilmiş.
6-Kanunun İkmal en tarhiyata ilişkin 29 maddesi kaldırılmış resen tarhiyata ilişkin 30. Maddesinde de takdir komisyonlarına yer verilmemiş, yani resen tarhiyat sadece vergi incelemeleri için söz konusu olup takdir komisyonları kararına istinaden yapılacak tarhiyatlar Takdir Kararı başlığı altında ayrı bir tarhiyat türü olarak ortaya konulmuş .Pratikte kalktığı için uygulamasını görmediğimiz tahrire göre vergi tarhı vs kalkmış.
7-Tebliğ hükümlerine elektronik ortamda tebliğ de yerleştirilmiş ve elektronik ortamda yapılan tebliğlerin muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılacağı vurgusu yapılmış.
8-Kanunun mevcut 112. Maddesinde değişikliğe gidilerek uzlaşmayı cazip kılmak için Uzlaşılan vergilerde gecikme faizinin; uzlaşılan vergi tutarına, vadesinde ödenmek koşuluyla %25 oranında indirimli olarak uygulanması öngörülmüş.
9-İade edilecek vergilerle ilgili olarak mevcut 112/4 . maddeye yönelik Anayasa Mahkemesinin iptal kararı da gözetilerek 3 aylık süre 30 güne çekilmiş.
10-Zaman aşımı süreleri değiştirilmiş 5 yıllık genel süre 3 yıla indirilmiş ancak kaçakçılık suçunda zamanaşımı süresi 8 yıla çıkarılmış.
11- Tahakkuktan vazgeçmeye yönelik vergi alacağındaki alt sınır 50 TL ye çıkarılmış.
12-Vergi incelemesine yetkili olanlar ,tam ve sınırlı incelemelerde süreler, inceleme raporlarının okuma komisyonlarında değerlendirilmesi vs süreçler kanunda yerini almış.
13-İnceleme sürecin ve sonrasına ilişkin olarak Nihai inceleme tutanakları düzenlenmeden önce inceleme sonucunda ortaya çıkan eleştiriye konu edilecek tespitlerin ilgililere bildirileceği,
ilgililerin talebi halinde, eleştiri konusu tespitlerin değerlendirilmesi ve tutanakların imzalanması için üç gün süre verileceği kanun hükmü haline getirilmek istenmiş.
14-Defter tutmaktaki katı kurallar daha esnetilerek tabi oldukları kanunlara bağlı kalmak şartıyla defterlerini ve muhasebelerini işlerinin niteliğine uygun olarak diledikleri usul ve biçimde düzenlemekte serbesti getirilmekte.
15-Defter tasdikinde açılış tasdiki gibi kapanış tasdiki de zorunlu hale getirilmekte.
16-Kayıtların işlenmesi konusunda esneklik getirilmekte Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri, primanota ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan yazılı belgelere
dayanarak yürüten müesseselerde, işlemlerin bunlara işlenmesinin ,bunların deftere işlenmesi hükmünde olacağı ,ancak bu kayıtların, işletmelerin esas defterlere otuz günden daha geç intikal ettirilmesine izin vermeyeceği belirtilmiş .Yine Bilgisayar ortamında tutulan yevmiye defteri kayıtlarının aylık olarak deftere yazdırılacağı, bu yazdırma işleminin en geç devam eden ayın yirminci günü mesai bitimine kadar tamamlanması gerektiği, diğer defterlerin yıllık olarak ve hesap döneminin kapanmasından itibaren üç ay içerisinde yazdırılacağı belirtilmiş.
17-TTK ya parelel olarak defter ve belgelerin saklama süresi 10 yıla çıkarılmış.
18- Meslek mensuplarının sorumluluklarının sınırı çizilmiş kusurlu bulunmaları halinde zıyaa uğratılan verginin %5 i oranında cezaya muhatap tutulacak ları ancak bu cezanın 1.000 TL den az 100.000 TL den çok olamayacağı belirtilmiş. Bunun mesleki sorumluluk sigortaların da ki risk değerlendirmesine etkisi göz önüne alınmalı.YMM lerin doğruluk SMMM lerin uygunluk denetimi esasları çerçevesinde kendilerine sorumluluk yüklenebileceği
maddeden net anlaşılamıyor.
19-Değerleme hükümlerinden, maliyet bedeli esasında değişikliğe gidilerek finansman giderleri açısından sadece kullanıma veya satışa hazır duruma getirilebilmesi zorunlu olarak
uzun bir süreyi gerektiren iktisadi kıymetler ile ilgili finansman giderlerinin maliyet bedeline dahil edileceği hüküm altına alınmış. TMS ye parelel bu düzenleme ile artık sabit kıymet alımlarında finansman giderleri aktifleştirilmeyip gider yazılabilecek.
20-Borsa rayici uygulamasında sadece Türkiye de kurulu borsalarda değil yabancı ülke mevzuatı gereği kurulmuş borsalarda oluşan rayiçler in de borsa rayici sayılacağı hüküm altına
alınmakta.
21-Emsal bedel uygulamasında (mevcut 267 madde )1. Sıra da ki %25 oranı %10 olarak değiştirilmekte. İkinci sıradaki maliyet bedeline toptan satışlarda %5 perakende satışlarda %10
ekleme uygulaması makul bir bürüt kar eklenir şekline dönüştürülmekte. Ayrıca genel bir kurgu değişikliğine gidilerek Mükellefin esas faaliyet konusu dışındaki iktisadi kıymetleri için doğrudan takdir yöntemi uygulanacağı hüküm altına alınmakta.
22-Taşınmazların maliyet bedeline dahil edilmesi veya gider yazılması ihtiyari olan bazı harcamaların maliyete eklenmesi zorunlu hale gelmekte. Taşınmazların ve taşınmaz gibi değerlenen
kıymetlerin satın alınması ile ilgili noter, tapu, mahkeme, değer tespiti, danışmanlık bedeli, komisyon, nakliye, ilan giderleri gibi giderler ile doğrudan satın alınan kıymet ya da satın alma işlemi ile ilgili harçlar ve özel tüketim vergileri ile indirilemeyen katma değer vergileri gibi.
23-Özel maliyet harcamaları ile ilgili olarak Taşınmazlar veya işletme hakkına sahip olunan varlıklar için yapılan giderler hem tamir, hem de değer artırma giderlerinden meydana
geldiği takdirde, mükelleflerin bu giderlerden maliyet bedeline eklenecek kısmı ayrı göstermek zorunda olduğu belirtilmekte. (alış faturalarında böyle bir talep ortaya koymayı kastediyor sanırım.)
24-İmal edilen emtia açısından özellikle düşük kapasite ile çalışan firmalarda sorun olan bir husus giderilmekte Üretim işletmelerinin bir vergilendirme döneminde fiilen kurulu kapasitelerinin
% 75?inden daha azını kullanmaları halinde, genel imal giderleri ve genel idare giderleri içerisinde yer alan amortismanlar ve bakım onarım mahiyetindeki sabit giderlerden üretilen mamule kapasite kullanım oranlarına göre pay vermeleri seçeneği sunulmakta.
25-Menkul kıymetlerin değerlenmesinde alış bedeli terk edilerek maliyet bedeline geçilmekte.
26-Döviz cinsinden yapılan finansal kiralamalarda kur farklarına yönelik tereddütler giderilmekte, Kiracı tarafından, ilk edinim yılını takiben değerleme günü itibariyle yabancı
paraya dayalı finansal kiralama sözleşmesi gereği yapılan değerlemelerden kaynaklanan tutarlar aktifleştirilmeyeceği hüküm altına alınmakta .
27-Amortisman ayırmada sınır 1.000 TL ye çıkarılmakta ayrıca taşınmazlarda maliyet bedeli içindeki arsa payı üzerinden amortisman ayırma imkanı ortadan kaldırılmakta.
28-Şüpheli alacakların şüpheli hale geldikleri yılda ayrılabileceği ve dava ve icra takibine değmeyeceği için yazı ile isteme şartına bağlı karşılık ayrılabilecek tutarın 2.000 TL den az olmaması şartı kanuna konulmakta.
29-Vazgeçilen alacaklarda ve Yenileme fonunun kullanımındaki 3 yıllık süre muamması giderilmekte takip eden yılın başından itibaren 3 yıllık süre tanınmakta.
30-En az ceza haddindeki tutar yenilenerek her vergi ihbarnamesi için 100 Türk Lirasının altında olan cezalar kesilemeyeceği hüküm altına alınmakta.
31-Kaçakçılık suçu da uzlaşma kapsamına alınmakta ancak kesilen vergi ve cezada uzlaşılmış olmasının ceza mahkemelerinde görülecek davalara etkisinin olmayacağı hüküm altına
alınmakta.
