1 Temettü Hakkında

calculator

Katkı Sunan Üye
Üyelik
27 Şub 2007
Mesajlar
178
Konum
Bolu
Değerli üstadlar,
1. temettü hesaplaması yapılırken farklı uygulamalar yapılmaktadır.
Bir uygulamada dönem karının %5 i 1. tertip yedek akçe ayrıldıktan sonra kalan kısmın %5i 1. temettü olarak dağıtılmakta,

diğer bir uygulamada ise dönem karının %5 i 1. tertip yedek akçe ayrıldıktan sonra, ödenmiş sermayenin %5i 1. temettü olarak dağıtılmaktadır.

TTK'nu 519. madde 1/c bendinde; Pay sahiplerine yüzde beş oranında kâr payı ödendikten sonra, kârdan pay alacak kişilere dağıtılacak toplam tutarın yüzde onu,

ibaresi bulunmaktadır. Bu maddede pay sahiplerine yüzde beş oranında ifadesi açık değildir. Neyin %5'i?

Ödenmiş sermayenin %5 i oranında dağıtılan 1. temettünün gerekçesi nedir?

Değerli görüşleriniz için teşekkür eder, iyi çalışmalar dilerim.
 
Sayın calculator,

TTK kapsamında temettü, yedek akçe ve kar payı dağıtımı net olarak açıklanmıştır. Burada uygulama farklılığı olmaz. Ancak yine TTK ilgili maddelerde alt sınırları belirlemiştir. Kimi şirketlerin ana sözleşmelerinde tercihleri nedeniyle ek dağıtım kuralları tanımlanmıştır. Eğer ana sözleşmede özel şart varsa bu şartlara uyarak dağıtım yapmanız gerekir.

TTK 519. maddeyi ise bend sıralamasıyla yorumlarsanız hata yapmazsınız.

MADDE 519– (1) Yıllık kârın yüzde beşi, ödenmiş sermayenin yüzde yirmisine ulaşıncaya kadar genel kanuni yedek akçeye ayrılır.

(2) Birinci fıkradaki sınıra ulaşıldıktan sonra da;

a) Yeni payların çıkarılması dolayısıyla sağlanan primin, çıkarılma giderleri, itfa karşılıkları ve hayır amaçlı ödemeler için kullanılmamış bulunan kısmı,

b) Iskat sebebiyle iptal edilen pay senetlerinin bedeli için ödenmiş olan tutardan, bunların yerine verilecek yeni senetlerin çıkarılma giderlerinin düşülmesinden sonra kalan kısmı,

c) Pay sahiplerine yüzde beş oranında kâr payı ödendikten sonra, kârdan pay alacak kişilere dağıtılacak toplam tutarın yüzde onu, ( Cari Yılın karı kasedilmektedir açık ve net )

genel kanuni yedek akçeye eklenir.

(3) Genel kanuni yedek akçe sermayenin veya çıkarılmış sermayenin yarısını aşmadığı takdirde, sadece zararların kapatılmasına, işlerin iyi gitmediği zamanlarda işletmeyi devam ettirmeye veya işsizliğin önüne geçmeye ve sonuçlarını hafifletmeye elverişli önlemler alınması için kullanılabilir.

(4) İkinci fıkranın (c) bendi ve üçüncü fıkra hükümleri, başlıca amacı başka işletmelere katılmaktan ibaret olan holding şirketler hakkında uygulanmaz.

(5) Özel kanunlara tabi olan anonim şirketlerin yedek akçelerine ilişkin hükümler saklıdır.

Çoğu şirketlerde yıllık karın dağıtılması mutad olmadığı ve dağıtımı ertelendiği için birikmiş geçmiş yıl karları hakkında maddenin yorumlanması konusunda sıkıntı yaşandığı da açıktır. Ancak her yılın karı konusunda tek tek davranmak gerekir, bu nedenle ilgili yıl karları Dağıtılmayan Karlar hesabına aktarılırken özellikle Yasal Yedek akçenin ayrılması gerekir.
 
Sayın Simkeşyan
Öncelikle ilginize teşekkür ederim,
Yasal yedek akçe ayrılmasında sıkıntı yok (Karın %5 inin ödenmiş sermayenin %20 sine ulaşıncaya kadar olan kısmı, bazı makalelerd vergi öncesi karın ya da vergi sonrası karın %5 inin birinci tertip yasal yedek akçe ayrılacağı tartışılmakta olsa da.)
Ancak 1. temettünün hesaplanması konusunda sıkıntı olduğu aşikar. İSMMMO'nun yapmış olduğu bir çalışmada Ödenmiş sermayenin %5 i 1. temettü olarak dağıtılmakta.
Sizin cevabınızda da kırmızı ile belirttiğiniz bölümden de Cari yıl karının %5 inin 1. temettü olarak dağıtılması gerektiğini anlıyorum yanılıyor muyum? (Cari yıl karından Ödenmiş sermayenin %5'ini değil.)
Genel Kurul toplantılarının yapılmakta olduğu bu günlerde
hala %5 kar dağıtımının zorunlu olup olmadığı tartışılırken bu yüzde 5'in ödenmiş sermayenin %5 i olacağına ilişkin dayanağı bulamıyorum.
 
Sn.Calculator,
Sn.Simkeşyan gerekli açıklamaları yapmış. Şöyle bir calculasyon!!! yapalım. Şirketin ödenmiş sermayesi 10.000.000 TL. cari dönem karı 200.000 TL. olduğunu farzedelim... Sermayenin %5 i 500.000 TL. yapıyor gelde karı dağıt.
 
Sn bülent249
öncelikle calculasyon ne demek?
Vermiş olduğunuz örnekteki sorun ortaya çıktığı için ödenmiş sermayenin %5 i oranının baz alınmasının doğru olmayacağını ifade etmeye çalışarak bu konuyu açmış bulunmaktayım.
Aşağıda paylaştığım İSMMMO sitesinden alıntı olan linkteki örneği incelemenizi rica ediyor ve tekrar bu sorun hakkındaki yorumlarınızı bekliyorum. İyi çalışmalar

KAR DAĞITIMI VE VERGİLENDİRİLMESİ
 
Sayın Simkeşyan
Öncelikle ilginize teşekkür ederim,
Yasal yedek akçe ayrılmasında sıkıntı yok (Karın %5 inin ödenmiş sermayenin %20 sine ulaşıncaya kadar olan kısmı, bazı makalelerd vergi öncesi karın ya da vergi sonrası karın %5 inin birinci tertip yasal yedek akçe ayrılacağı tartışılmakta olsa da.) Tartışılamaz, TTK Vergi yasalarının üzerindedir ve Ticari Kar kavramı Vergi öncesi kardır.

Ancak 1. temettünün hesaplanması konusunda sıkıntı olduğu aşikar. İSMMMO'nun yapmış olduğu bir çalışmada Ödenmiş sermayenin %5 i 1. temettü olarak dağıtılmakta.
Sizin cevabınızda da kırmızı ile belirttiğiniz bölümden de Cari yıl karının %5 inin 1. temettü olarak dağıtılması gerektiğini anlıyorum yanılıyor muyum? (Cari yıl karından Ödenmiş sermayenin %5'ini değil.) Temettü ve Yedek akçeyi birbirine karıştırmışsınız. 519/1 1.Tertip Yedek Akçedir, Temettü değil.


Genel Kurul toplantılarının yapılmakta olduğu bu günlerde
hala %5 kar dağıtımının zorunlu olup olmadığı tartışılırken bu yüzde 5'in ödenmiş sermayenin %5 i olacağına ilişkin dayanağı bulamıyorum.

Bir yukarda açıkladığım üzere dayanak bulamayacaksınız çünkü kavramları karıştırmışsınız.


Son olarak da 1 Temettü konusu, eski TTK 1. temettü ayırımını zorunlu kılmış ancak dağıtımı konusunda yorumda bulunmamıştı, ayrılan temettü dağıtılmayabiliniyordu. Yeni TTK konuya açıklık getirdi;

Eski TTK'nın 466. maddesine göre;

"Her yıl safi karın yirmide birinin ödenmiş esas sermayenin beşte birini buluncaya kadar umumi yedek akçe olarak ayrılması mecburidir.

Kanuni haddini bulduktan sonra dahi bu akçeye aşağıdaki paralar eklenir:

3. Safi kardan, birinci fıkrada yazılı yedek akçeden başka pay sahipleri için % 5 kar payı ayrıldıktan sonra, pay sahipleriyle kara iştirak eden diğer kimselere dağıtılması kararlaştırılmış olan kısmın onda biri;”



519/2-c maddesini özel olarak koyulaştırmıştım tekrar alayım;
c) Pay sahiplerine yüzde beş oranında kâr payı ödendikten sonra, kârdan pay alacak kişilere dağıtılacak toplam tutarın yüzde onu.

Sizin aradıklarınızın net cevapları bunlar.
 
Sayın Simkeşyan
detaylı açıklamanız ve emeğiniz için teşekkür ederim.
TTK 519. 1/1 1 tertip yedek akçedir. bu konuda sizinle hemfikirim.
519/2-c ; c) Pay sahiplerine yüzde beş oranında kâr payı ödendikten sonra, kârdan pay alacak kişilere dağıtılacak toplam tutarın yüzde onu.

denilirken 2. tertip yedek akçeden bahsedilmektedir.

Pay sahiplerine yüzde beş oranında kâr payı ödendikten sonra ifadesini; 1. tertip yedek akçe ile karıştırmıyorum.

Vergi öncesi dönem kârından 1.tertip yedek akçeyi ayırdıktan sonra, kar dağıtımı aşamasında geçildiğinde önce 1. temettü daha sonra da

519/2-C maddesinde belirtilen, sizin de yeşil ile vurguladığınız 2.tertip yedek akçeyi ayırıyoruz.
Pay sahiplerine yüzde beş oranında kâr payı ödendikten sonra, kârdan pay alacak kişilere dağıtılacak toplam tutarın yüzde onu
ancak maddenin birinci bölümünde geçen pay sahiplerine yüzde beş oranında kar payı ödendikten sonra ifadesi (1.temettü değil midir?)
eğer bu 1. temettü ise bu %5 hangi matrah üzerinden hesaplanacaktır?
Yaptığım araştırmalarda bütün kar dağıtım tablolalarında bu %5 miktar hesaplanırken Ödenmiş sermaye üzerinden %5 ayrılmaktadır. Sorunum budur. Umarım ifade edebilmişimdir.
Saygılarımla iyi çalışmalar.
 
Sayın calculator,

Konuyu tereddüt olmayacak şekilde anlattığımı sanıyorum, dağıtımla ilgili işlemlerin hiçbirinde yasa maddesi Sermayeyi dayanak almaz alamaz. Neden ? Varsayın 100.000.000,-- sermayeli bir şirket olsun bunun % 5'i 5.000.000,--. Şirket o yıl 2.000.000,- kazandı ne olur sizce ?

Bu tür örneklere itibar etmeyin bence. TTK hiçbir dayanaksız madde ve işleme izin vermez. Temettü ve yedek akçenin yasada da açıkça ortaya konmuş tek MATRAHı Ticari Kar'dır, başka matrah olmaz.
 
Sayın Simkeşyan
ben de itibar etmek istemiyorum ama bir çok uygulamada bu şekilde işlem yapılınca ve bu çalışmaları hazırlayanlardan biri de ISMMO olunca buradaki siz değerli arkadaşların görüşlerini almak istedim.
2017 yılında kar etmiş ancak kar dağıtımı yapmak istemeyen bir mükellefim var.
1. tertip yedek akçeyi ayırdıktan sonra kalan kârı şirkette bırakmak istemekte.
Ancak %5 kar dağıtımının TTK ile zorunlu hale gelmiş olduğunun tartışılması hiç kâr dağıtımı yapılmayan firmalar için kar dağıtımı yapılmaması dolayısıyla ödenmeyen stopajdan dolayı sıkıntılı durumlarla karşılaşılmakta olduğu gibi sorunların dillendirilmesi, bizleri bu tür araştırmalar içerisine itmektedir.

Tekrar görüşleriniz için teşekkür eder, saygılarımla iyi çalışmalar dilerim.
 
Sayın calculator,

TTK değişkliklerindeki bu ince ayrıntılar çok da dikkate alınmadı. Bunlarla ilgili birçok bilgiyi paylaştık ancak uygulama herkesin kendi sorumluluğundadır. İSMMO da böyle bir hata olmuşsa kötü olmuş kaldıki özellikle eğitim kitaplarında başkaca hatalara da rastladığımı söyleyebilirim. Yakın tarihte başka bir soruya verdiğim bir cevapta da benzer bir itirazla karşılaştım. Benim verdiğim örnek TDHP tekniği ve anlamı ile Borçlar Yasası ilişkisiyle idi, ancak itiraz kurs kitaplarında öyle yazmıyor oldu.

Bizlerin görevi yasaları tekrar tekrar okuyup, iyice özümsemek ve doğru yorumla doğru işlem yapmaktır. ( Bunun için madde gerekçelerini dahi inceleriz yeri geldiğinde ).

Son olarak zorunlu dağıtımın yapılmamış olması nedeniyle, stopaj yapılmamış ve bu nedenle vergi ziyaı olmuştur gibi yoruma katılmam mümkün değil. TTK açısından sakıncalıdır ancak TTK ile vergi yasalarını birbirine karıştırmamak gerekir. Vergi yasası gelirin oluşma tekniğini net açıklamış kar dağıtımı yapılırsa, stopaj yapılır. Bukadar net. Tartışılması dahi yersiz. Bu varsayımın ucu açık kalır ve anlamsız bir durum çıkar ortaya.
 
Kâr Dağıtım Tablosunun Düzenleme Kuralları

a) Kâr dağıtım tablosu; dönem kârından yapılan dağıtımla, yedeklerden yapılan dağıtımı ayrı ayrı gösterecek biçimde düzenlenir.

b) Kâr dağıtım tablosunda; ödenecek vergiler ve yasal yükümlülükler, ortaklara ödenecek 1. ve 2. temettüler, ayrılan 1. ve 2. tertip yasal yedeklerle statü yedekleri, olağanüstü yedekler ve kârdan ayrılan özel fonlar açıkça gösterilir.

c) Dönem kârının dağıtımında; imtiyazlı payların bulunması halinde, imtiyazlı ve adi hisse senetlerine ödenen kâr payları, tabloda belirtilen bölümlerinde ayrı ayrı gösterilir.

d) Katılma intifa senedi, kâra iştirakli tahvil ile kâr ve zarar ortaklığı belgesi ihraç edilmesi nedeniyle, bu senet sahiplerine mevzuat hükümleri çerçevesinde ödenen paylar, kâr dağıtım tablosunda ayrıca gösterilir.


Kâr Dağıtım Tablosunun Kalemlerine İlişkin Açıklamalar

A- Dönem Kârının Dağıtımı

1. Dönem Kârı: Gelir tablosunda vergi ve yasal yükümlülüklerden önceki kârdır. Bu kâr, aynı zamanda gelir tablosundaki "690 DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI" hesabının alacak bakiyesini ifade eder.

2. Ödenecek Vergi ve Yasal Yükümlülükler: Dönem kârı üzerinden hesaplanan vergi ile istisnalar üzerinden yasal yükümlülükleri kapsar. Bunlar;

Kurumlar Vergisi,

Gelir Vergisi Kesintisi (193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu Madde: 94 gereği yapılan kesintiler),

Diğer Vergi ve yasal yükümlülükler.
Dönem kârı üzerinden, vergi ve yasal yükümlülüklerin hesaplanması ve bunların dönem kârından düşülmesi sonucu dönem net kârına ulaşılır.

3. Geçmiş Yıllar Zararı: Zararla kapanmış geçmiş faaliyet dönemlerinden gelen 580-GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI hesabında yer alan zararları ifade eder. Türk Ticaret Kanunu''''nun kâr payını düzenleyen 470. maddesine göre kâr payı ancak safi kârdan dağıtılabilir. Buna göre geçmiş yıllardan gelen zararlar, dönem net kârından düşülerek dağıtılabilir dönem net kârına ulaşılacaktır. Geçmiş dönem zararlarında dikkat edilmesi gereken husus ise, zararın ticari zarar veya mali zarar olmasıdır.

Ticari zarar, şirketin faaliyetiyle ilgili olarak dönem sonunda ortaya çıkan ve bilançoda "591 DÖNEM NET ZARARI" hesabında yer alıp dönem sonrası 580-GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI hesabına aktarılıp izlenen zararlardır.

Mali zarar ise vergi kanunlarında yer alan indirim ve istisnalar dolayısıyla ortaya çıkan zarardır. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu''''nun 9/I-a maddesine göre "beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların mali bilançolarına göre meydana gelen zararlar" vergi matrahından indirilebilecektir. Yani mali zarar, vergi matrahının tespitinde indirim kalemi olarak dikkate alınırken, beş yıllık sürenin gözardı edilmemesi gerekir.

4. Birinci Tertip Yasal Yedek Akçe: " Türk Ticaret Kanunu uyarınca ayrılması gereken % 5 birinci tertip kanuni yedek akçeyi ifade eder." Türk Ticaret Kanun''''nun kanuni yedek akçeyi düzenleyen 466. maddesinde "her yıl safi kârın yirmide birinin ödenmiş sermayesinin beşte birini buluncaya kadar umumi yedek akçe olarak ayrılması mecburidir." hükmü yer almaktadır. Kanunda ödenmiş sermayenin beşte biri olarak öngörülen yasal sınır, aynı kanun maddesiyle genişletilmiştir. Bu hükme göre, "kanuni haddini bulduktan sonra dahi bu akçeye (Birinci Tertip Yasal Yedek Akçe) aşağıdaki paralar eklenir.
Hisse Senedi İhraç Primleri: Hisse senetlerinin çıkarılmasında, çıkarma masrafları indirildikten sonra, itibari kıymetten fazla olarak elde edilen hasılatın itfalara veya yardım ve hayır işlerine sarf edilmeyen kısmı;

Hisse Senedi İptal Kârları: İptal edilen hisse senetlerinin bedellerine mahsuben yapılan ödemelerin, bunların yerine çıkarılan senetlerden elde edilen hasılat noksanı kapatıldıktan sonra artan kısmı;

5. İşletmede Bırakılması ve Tasarrufu Zorunlu Yasal Fonlar: Mevzuat gereği dönem kârından işletmede alıkonulacak ihtiyat veya karşılıklar ile yenileme fonu gibi işletmenin mali yapısını güçlendirmek amacıyla oluşturulan fonlardır.

Bu fonlar;

Sabit kıymet yenileme fonu (VUK. Md.328),

Hisse senedi ihraç primleri,

Hisse senedi iptal kârları.

6. Ortaklara Birinci Temettü: "İşletmenin ödenmiş sermayesi üzerinden ilgili yasa hükmü ve ana sözleşme gereği ortaklarına dağıtacağı birinci tertip temettüdür." Türk Ticaret Kanunu''''nun 466/3. maddesinde, safi kârdan birinci fıkrada yazılı yedek akçelerden başka kâr sahipleri ve kâra iştirak eden diğer kimselere dağıtılmak üzere % 5 kâr payı dağıtılması öngörülmüştür.

7. Personele Temettü: Genel kurul kararıyla personele dağıtılacak temettüdür. Personele temettü dağıtılabilmesi için, genel kurulca karar alınması gerekmektedir. Bu karar doğrultusunda, dağıtılabilir dönem net kârından ortaklara birinci temettü payı düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden ve genel kurulun belirleyeceği oranda ödenecek temettü hesaplanır.

8. Yönetim Kuruluna Temettü: "Genel kurul kararıyla yönetim kurulu üyelerine dağıtılması kararlaştırılan temettüyü kapsar. ''''''''MSUGT''''nde yönetim kuruluna temettü dağıtılabilmesi için genel kurulca karar alınması şartı konulmuştur. Dağıtılabilir dönem net kârı üzerinden ortaklara birinci temettü ve personele temettü ayrıldıktan sonra kalan tutar üzerinden yönetim kuruluna temettü ayrılabilir.

9. Ortaklara İkinci Temettü: Genel kurul kararıyla ortaklara dağıtılması kararlaştırılan ikinci tertip temettüdür. Ortaklara birinci temettü Türk Ticaret Kanunu''''nda yer alan hüküm gereğince yani yasal zorunluluk gereğince ayrılmaktadır. Oysa ikinci temettü genel kurul kararına bağlı olarak dağıtılacaktır. Birinci temettü, işletmenin ödenmiş sermayesi hükmü ve ana sözleşmesi gereği dağıtılacakken, ikinci temettü, ortaklara birinci temettü, personele temettü, yönetim kuruluna temettü ayrıldıktan sonra kalan tutar üzerinden ayrılabilecektir.

10. İkinci Tertip Yedek Akçe: Türk Ticaret Kanunu''''ndaki ilgili hüküm uyarınca ayrılacak ikinci tertip yedek akçe tutarı ortaklara % 5 birinci temettü hariç kalan kârın dağıtılması kararlaştırılmış kısmın onda biridir. Türk Ticaret Kanunu''''nun 466/3. maddesi uyarınca "birinci fıkrada yazılı yedek akçeden kâra iştirak eden diğer kimselere dağıtılması kararlaştırılmış olan kısmın onda biri" ikinci tertip yedek akçe olarak ayrılacaktır. Kanun hükmünde, ikinci tertip yedek akçe, pay sahipleri ile kâra iştirak eden diğer kimselere dağıtılması kararlaştırılmış olan kısmın (ortaklar ve diğer kimselere dağıtımına karar verilen kârın tamamından) onda biri olarak ayrılacaktır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, kâr dağıtımına karar verilmemiş olsa bile, Türk Ticaret Kanunu''''na göre ayrılması zorunlu olan % 5 temettü üzerinden, ikinci tertip yedek akçe ayrılacaktır. Kısaca; ana sözleşmede I''''inci temettü dağıtımı kararlaştırılmışsa II''''nci tertip yedek akçe ayrılma süreci başlar.

11. Statü Yedekleri: Ana sözleşme uyarınca ayrılması gereken yedekleri kapsar. Tebliğ hükmünde, statü yedeklerinin ana sözleşme uyarınca ayrılabileceği belirtilmiştir. Türk Ticaret Kanunu''''nun 467. maddesinde ise "safi kârın yirmide birinden fazla bir meblağın yedek akçe olarak ayrılabileceğini ve yedek akçenin ödenmiş olan esas sermayenin beşte birini aşabileceği hakkında ana sözleşmeye hüküm konulabilir." denilerek, statü yedeklerinin ana sözleşme hükümlerine bağlı olarak ayrılabileceği hüküm altına alınmıştır. Türk Ticaret Kanunu''''nun 468. maddesinde ise, ana sözleşmeye hüküm konulmak suretiyle, müstahdem ve işçiler için yardım sandıkları veya yardım teşkilatı kurulması ve idamesi amacıyla ayrılabilecektir.

12. Olağandışı Yedekler (Dağıtılmamış Kârlar): İşletmede olağanüstü durumlar dikkate alınarak bırakılan yedek veya geçmiş dönemle ilgili dağıtım konusu yapılmayan kârları ifade eder. Olağandışı yedekler, işletmenin gelecekte karşılaşacağı olağanüstü durumlar göz önüne alınarak işletmede bırakılan yedek veya geçmiş dönemle ilgili dağıtılmamış kârları kapsar.

13. Diğer Yedekler: Genel kurul kararıyla ayrılan diğer yedeklerdir. Diğer yedeklerle ilgili olarak, Türk Ticaret Kanunu''''nun 469. maddesinin ikinci fıkrasında "şirketin devamlı inkişafı (geliştirilmesi) veya mümkün mertebe istikrarlı kâr paylarının dağıtılmasını temin bakımından münasip ve faydalı olduğu takdirde genel kurul kâr payının tespiti sırasında kanun ve esas mukavelede zikredilenlerden başka yedek akçeler ayrılmasına ve yedek akçelerin kanun ve esas mukavele ile belirli haddinin artırılmasına karar verebilir." hükmü uyarınca genel kurula diğer yedeklerin ayrılması konusunda yetki verilmiştir.

14. Özel Fonlar: Çeşitli mevzuat hükümleri gereği işletmede bırakılan fonlardır.

B- Yedeklerden Dağıtım

Bu bölümde geçmiş yıllarda ayrılmış yedek dağıtılmamış kârlardan yapılan dağıtım yer alır.

1. Dağıtılan yedekler: Geçmiş yıllarda ayrılmış ve bu dönem dağıtılan yedekleri kapsar.

2. II.Tertip Yasal Yedekler: Dağıtılacak yedek ve geçmiş yıl kârlarının onda birini ifade eder.

3. Ortaklara Pay: Dağıtılan yedek ve dağıtılmamış kârlardan ortaklara ödenecek kısmı kapsar.

4. Personele Pay: Dağıtılan yedek ve dağıtılmamış kârlardan personele ödenecek kısmı kapsar.

5. Yönetim Kuruluna Pay: Dağıtılan yedek ve dağıtılmamış kârlardan yönetim kuruluna ödenecek kısmı kapsar.

C- Hisse Başına Kâr

Dağıtım konusu kârdan hisse başına düşen pay burada yer alır.

D- Hisse Başına Temettü

Dağıtılan kârdan pay alanlara düşen kısım burada yer alır.

V.Dönem Sonu Kâr-Kurumlar Vergisi Karşılığı ve Muhasebe Kayıtları

Tekstil ürünleri üretim ve pazarlama faaliyeti ile uğraşan ABC A.Ş.''''nin nominal sermayesi: 4.000.000,00 TL olup 2.800.000,00 TL kısmı ödenmiştir. Şirketin cari döneme kadar ayırmış olduğu 1. Tertip yedek akçe tutarı 280.000,00 TL''''dir.

Şirketin 2009 mali yılı dönem sonu bilgileri aşağıdaki gibidir.


Kâr Dağıtımı “ Hesaplamalar ve Muhasebe Kayıtları

Yukarıda kâr dağıtımı tablosuna ilişkin olarak yapılan açıklamalar ışığında kâr dağıtımının vergilendirilmesi ve kâr dağıtım tablosunun düzenlenmesine ilişkin sürecin hesaplamaları ve muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde oluşacaktır.

Şirket genel kurulu cari dönem kârından vergiler ve 1. Tertip yasal yedekler ayrıldıktan sonra kalan kârdan ödenmiş sermayenin % 5''''i kadar I.Temettü hesaplanacağı kararlaştırılmıştır. Ayrıca yönetim kuruluna 200.000,00 TL ortaklara da 320.000,00 TL II.Temettü dağıtılmıştır. Kalan tutar alınan karar gereği olağanüstü yedeklere devredilmiştir.


Kâr Dağıtım Tablosu


(1) Serbest bölge kazancı faaliyet ruhsat süresi 2010''''da sona erecektir. (Serbest bölge istisna kazancı devam etmektedir.)

(2) TTK''''da 1''''inci tertip yedek akçe safi kârdan ayrılır. Uygulamada safi kâr deyimi KV ve diğer yasal yükümlülükler sonrası olarak kabul edilmektedir. 1''''inci tertip yedek akçe uygulama örneğimizde olduğu gibi KV ve diğer yükümlülükler öncesinden de ayrılabilir.

(3) Örneğimizde yapılan G.V. (Md:94) hesaplamaları 2010 yılında 2009 yılı kârından şirket organlarınca kâr dağıtımının onaylanması sonucu yapılmış hesaplamalardır.

(4) Örneğimiz ve tablomuzda yer alan alfabetik ve sayısal simgeleme ile açıklamalar MSUGT 1'''' (26.12.1992 tarih ve 21447 Say. RG) deki tablonun aynıdır.

Hisse başına kâr, dağıtılabilir net dönem kârından 160.000 hisse (hisse başına kâr) ye düşen kârdır. 769.000,00 TL ⁄160.000 = 4,80 TL''''''''dir. Bu konuda brüt dağıtılabilir kârın toplam hisse adedine bölümü şeklinde yapılan hesaplamalar da vardır. Bize göre hisse başına kâr, dağıtılabilir net dönem kârından yapılmalıdır.
Dağıtılan kârdan pay alanlara düşen kısım (dağıtılan kârdan pay alan hissedir.) Örneğimizde 100.000 hissenin yönetim kurulu üyesi olduğu varsayılmıştır. Buna göre 170.000 TL ⁄100.000 hisse''''den yönetim kuruluna net temettü 1,70 TL hisse başıdır + 4.80 TL = 6,50 TL''''dir.
 
Son düzenleme:
1. temettüyü sermaye yatırımının karşılığı olarak düşünebilirsiniz. Burada amaç ortağın ödediği sermaye oranında kardan pay alabilmesidir. Bu nedenle 1. temettü kar üzerinden değil, sermaye üzerinden hesaplanır.
 
Değerli üstadlar,
1. temettü hesaplaması yapılırken farklı uygulamalar yapılmaktadır.
Bir uygulamada dönem karının %5 i 1. tertip yedek akçe ayrıldıktan sonra kalan kısmın %5i 1. temettü olarak dağıtılmakta,

diğer bir uygulamada ise dönem karının %5 i 1. tertip yedek akçe ayrıldıktan sonra, ödenmiş sermayenin %5i 1. temettü olarak dağıtılmaktadır.

TTK'nu 519. madde 1/c bendinde; Pay sahiplerine yüzde beş oranında kâr payı ödendikten sonra, kârdan pay alacak kişilere dağıtılacak toplam tutarın yüzde onu,

ibaresi bulunmaktadır. Bu maddede pay sahiplerine yüzde beş oranında ifadesi açık değildir. Neyin %5'i?

Ödenmiş sermayenin %5 i oranında dağıtılan 1. temettünün gerekçesi nedir?

Değerli görüşleriniz için teşekkür eder, iyi çalışmalar dilerim.
Değerli meslektaşım

Ana sözleşmede kar dağıtımı bölümünde ne yazıyorsa; onun %5i 1. temettü olarak ayrılır. Ana sözleşmelerde genel olarak da ödenmiş sermayenin %5 i yazar.

Kolay gelsin/ İyi çalışmalar
 
Değerli meslektaşım

Ana sözleşmede kar dağıtımı bölümünde ne yazıyorsa; onun %5i 1. temettü olarak ayrılır. Ana sözleşmelerde genel olarak da ödenmiş sermayenin %5 i yazar.

Kolay gelsin/ İyi çalışmalar


Sayın Nurşan,

Konuyu daha önce detaylı olarak yazdık. "Ana sözleşmelerde genel olarak da ödenmiş sermayenin %5 i yazar." Cümleniz tamamen yanlış. Elde edilen kar Sermayenin % 5'inden daha düşükse ne yapacaksınız ? Bu tür yazılmış anasözleşme onay almaz zaten.
 
Net kâr 100 TL.
1.tertip yedek akçe :5 TL.
Dağıtılacak : 5 TL.
Kalan : 90 TL. Bu tutarın dağıtılması düşünülüyorsa;
9 TL.si 2.tertip yedek akçeye ayrılır 81 TL.si dağıtılır.
Genel kurul kararıyla kar payı dağıtılmayıp, 1. tertip yedek akçe ayrıldıktan sonra kalan tutar olağanüstü yedeklere ayrılabilir...
 
Sayın Nurşan,

Konuyu daha önce detaylı olarak yazdık. "Ana sözleşmelerde genel olarak da ödenmiş sermayenin %5 i yazar." Cümleniz tamamen yanlış. Elde edilen kar Sermayenin % 5'inden daha düşükse ne yapacaksınız ? Bu tür yazılmış anasözleşme onay almaz zaten.

Değerli meslektaşım

Aslında TTK madde 511 de kazanç payını açıklarken 1. yedek akçe ve ödenmiş sermayenin %5 i karpayı olarak... diye açıklama vardır.

Eğer kar sermayenin %5'inden daha düşük ise; yapılacak olan 1.yasal yedek akçe ayrıldıktan sonra kalan 1. temettü olur başkada bir işlem yapılmaz diye düşünüyorum..

Kolay gelsin/iyi çalışmalar
 
Değerli Meslektaşlarım

Ayrıca 26 Aralık 1992 sayı 21447 resmi gazete

Muhasebe sistemi uygulama genel tebliği sayfa 27 Kar Dağıtım Tablosu kalemlerine ilişkin açıklamalar bölümü 6. madde Ortaklara 1. temettü: İşletmenin ödenmiş sermayesi üzerinden ilgili yasa gereği ortaklarına dağıtacağı birinci tertip temettü-dür. Açıkça ifade edilmiştir.

İyi çalışmalar
 
TTK.nın 511.maddesi pay sahiplerinin haklarını koruma amaçlıdır. Yönetim kurulu üyelerinin pay sahiplerine kar payı dağıtmadan kardan pay almalarını önlemek içindir.
 
Temettü Nedir?

Temettü, şirketlerin çıkardığı hisse senetlerinin ortaklara sağladığı haklardan birisidir. Kârdan pay alma hakkı olarak nitelendirilir.

Tam tanımını yapmak gerekirse; işletme ortaklarının, dönem içinde elde edilen kârdan pay alma hakkına temettü denir.

Bu hakka sahip olan ortaklar, ödenmiş sermaye içindeki hisse senedi miktarına göre paylarını alırlar. Bu şekilde hangi ortağın ne kadar pay alacağı belirlenmiş olunur.

Şirketin yatırımcıya ödeyeceği temettü, yıllık net dönem kârına göre belirlenir. Bu kârdan, vergi ve diğer giderler düşülür. Geri kalan kısmın yüzde 20’sinden az olmamak şartıyla dağıtımı gerçekleştirilir. Buna da temettü dağıtımı denir.

Temettü, ya nakit ya da hisse senedi olarak dağıtılabilir. Hisse senedi olarak dağıtılmasında, bedelsiz sermaye artırımına dahil edilerek, karşılığında yeni pay senedi verilir.

Temettü işleminin kararı, yönetim kurulunun teklifi üzerine şirket genel kurulunda alınır. Temettü nedir hakkında her şeyi buradan sizlerde öğrenebilirsiniz.
 

Benzer konular

Üst