N
nane
Ziyaretçi
Şevket TEZEL [email protected] SÖZCÜ
İş Kanunundaki ?Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir? hükmüne göre kurulan asıl-alt işveren ilişkilerinde muvazaaya dayanan taşeron ilişkilerine de rastlanıyor, bu da çalışanların hak kayıplarına uğramalarına neden oluyordu.
Taşeronlar değişmesine rağmen davacının çalışmaya devam etmesi muvazaanın kabulü için tek başına yeterli bir husus kabul edilemez. (Yargıtay 9 HD. E. 2005/26676 K. 2005/31642)
Alt işverene ihale ile verilen işin ihale bedelinden hareketle muvazaa değerlendirmesi yapılması da yerinde görülmemiştir. (Yargıtay 9 HD. E. 2004/30506 K. 2005/1232)
Aynı asıl işveren işyerindeki bir alt işverenlik uygulamasının muvazaaya dayanması, sonraki uygulamaların da mutlaka muvazaalı olacağını göstermez. Muvazaa iddiasının her alt işveren yönünden ayrıca araştırılması ve tartışılması gerekir. (Yargıtay 9 HD. E. 2006/13231 K. 2006/18825)
Salt tanık beyanı muvazaayı ispat için yeterli olmaz. (Yargıtay 9 HD. E. 2006/15573 K. 2006/19347)
Asıl İşveren-alt işveren ilişkisinde muvazaanın tesbiti halinde işveren niteliği taşımayan kişinin işçiye yaptığı fesih ihbarının hukuki bir değeri yoktur. Bu durumda işyerine fiilen alınmamak suretiyle, iş sözleşmesinin asıl işveren tarafından feshedildiğinin kabulü gerekir. (Yargıtay 9 HD. E. 2004/17098 K. 2004/17431)
Muvazaalı alt işverenin işverenlik sıfatı bulunmadığından açılan davanın alt işveren yönünden husumetten reddi gerekir. (Yargıtay 9 HD. E. 2007/38695 K. 2007/35306)
Şeklindeki yargı karalarından da görüleceği üzere düzenleme sıkça muvazaa davalarına neden oluyordu.
5763 sayılı Kanunla getirilen değişiklikle asıl işveren ile alt işveren arasında kurulan ilişkinin yazılı yapılması şartı getirilmişti.
Şimdi de Alt İşverenlik Yönetmeliği ile muvazaaya açık tanım getirilmiş bulunuyor. Buna göre;
İşyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin asıl işin bir bölümünde uzmanlık gerektirmeyen işlerin alt işverene verilmesini,
Daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile kurulan alt işverenlik ilişkisinin bulunmasını,
Asıl işveren işçilerinin alt işveren tarafından işe alınarak hakları kısıtlanmak suretiyle çalıştırılmaya devam ettirilmesini,
Kamusal yükümlülüklerden kaçınmak veya işçilerin iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi yahut çalışma mevzuatından kaynaklanan haklarını kısıtlamak ya da ortadan kaldırmak gibi tarafların gerçek iradelerini gizlemeye yönelik işlemleri,
içeren sözleşmeler muvazaa sayılacak.
