Anonim ve Limited Şirket Yetkilileri Cezalı Duruma Düşmeyin
1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı yasa ile birlikte, eskiden SSK?lı olanlar 4/a?lı, Bağ-Kurlu olanlar 4/b?li, Emekli Sandığı mensupları yani memurlar ise 4/c?li sigortalılar olarak tanımlandı.
Yasa ile 4/a?lı, 4/b?li ve 4/c?li statüde çalışmaya başlayanların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesiyle ilgili belirli süreler konuldu. Yani çalışmaya başlayan kişilerin, yasada belirtilen sürelerde ve belirtilen usule uygun olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi gerekiyor. Bu anlamda bir işveren, 4/a?lı (eski deyimle SSK?lı) olarak çalıştırdığı kişiyi, birkaç istisnası hariç çalıştırmaya başlamadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmekle yükümlüdür.
Bildirimle ilgili en önemli değişiklik 4/b (eski Bağ-Kur) sigortalılarının Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi konusunda yapılmıştır. Kaldırılan 1479 sayılı Bağ-Kur yasanına göre Bağ-Kur sigortalıları, Bağ-Kur?a başvurarak tescillerini kendileri yaptırmak zorundaydı. Yeni yasal düzenlemeye göre 4/b?li (Bağ-Kurlu) sayılmayı gerektirecek faaliyette bulunanların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim yapmalarına gerek yok. Örneğin vergi mükellefiyetinden dolayı 4/b?li olan bir kişinin bildirimini mükellefi olduğu vergi dairesi 15 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapacak ve Kurum da bu kişiye tescil edildiğine dair tebligat gönderecektir..
1 Ekim 2008 tarihi öncesinde anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olmayan kurucu ortakları Bağ-Kurlu sayılırken 1 Ekim 2008 sonrasında bu kişiler Bağ-Kurlu sayılmayacaklardır.
Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, limited şirketlerin ortakları ile paylı (sermayesi paylara bölünmüş) komandit şirketlerin komandite ortakları 4/b?li (Bağ-Kurlu) sayılmakta ve bu kişilerin Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimi ayrı bir özellik arz etmektedir.
Yasa gereği; anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortaklarının sigortalılıkları, yönetim kurulu üyeliğine seçildikleri tarihte başlamakta ve bu görevlerinin bittiği tarihte sona ermektedir.
Limited şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarından hisse devri alan yeni ortakların sigortalılıkları ortaklar kurulunca devrin yapılmasına karar verildiği tarihte başlamakta, eski ortakların sigortalılığı ise aynı tarihte sona ermektedir.
Bildirim yükümlülüğü şirket yetkililerinde
Buna göre, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeliğine seçilen ortakların, limited şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarından hisse devri alan yeni ortakların 4/b sigortalılığı seçildikleri tarihte başlamakta ve bu durumun şirket yetkililerince, düzenlenecek sigortalı işe giriş bildirimi ile 15 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi gerekmektedir. Aynı şekilde anonim şirket yönetim kurulu üyeliği sona eren, limited şirket ortaklığı ya da sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarından hisse devrederek ortaklığı sona erenlerin de sigortalı işten ayrılış bildirgesi ile 10 gün içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi gerekmektedir.
Bir diğer husus, bu bildirim yükümlülüğüne uymayan şirketlere her bir sigortalı için bir asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacak olmasıdır. İdari para cezası bildirim yükümlülüğüne uymayan şirketler adına düzenlenecektir. Genelde küçük firmalarda vergi ve muhasebe işlemleri muhasebe meslek mensupları tarafından yürütülmekte iken kapasite olarak daha büyük firmalarda insan kaynakları ya da personel birimleri de bulunmaktadır.
Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyesi olan ortakların değişmesi ile limited şirketlerde hisse devirleri suretiyle ortakların değişmesi durumunda, şirket yetkililerinin söz konusu değişiklikleri yasada belirtilen 15 ve 10 günlük süre içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmeleri gerekmektedir. Uygulamada bu işleri takip eden muhasebe meslek mensupları yada insan kaynakları birimlerinin ortakların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimi hususunda dikkatli olmaları ve zamanında bildirimde bulunmaları gerekmektedir. Aksi halde, zamanında yapılmayan bildirimler dolayısıyla her bir kişi için bir asgari ücret tutarında ceza ödenmesi gerekecektir.
Ahmet ŞERİF
1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı yasa ile birlikte, eskiden SSK?lı olanlar 4/a?lı, Bağ-Kurlu olanlar 4/b?li, Emekli Sandığı mensupları yani memurlar ise 4/c?li sigortalılar olarak tanımlandı.
Yasa ile 4/a?lı, 4/b?li ve 4/c?li statüde çalışmaya başlayanların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesiyle ilgili belirli süreler konuldu. Yani çalışmaya başlayan kişilerin, yasada belirtilen sürelerde ve belirtilen usule uygun olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi gerekiyor. Bu anlamda bir işveren, 4/a?lı (eski deyimle SSK?lı) olarak çalıştırdığı kişiyi, birkaç istisnası hariç çalıştırmaya başlamadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmekle yükümlüdür.
Bildirimle ilgili en önemli değişiklik 4/b (eski Bağ-Kur) sigortalılarının Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi konusunda yapılmıştır. Kaldırılan 1479 sayılı Bağ-Kur yasanına göre Bağ-Kur sigortalıları, Bağ-Kur?a başvurarak tescillerini kendileri yaptırmak zorundaydı. Yeni yasal düzenlemeye göre 4/b?li (Bağ-Kurlu) sayılmayı gerektirecek faaliyette bulunanların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim yapmalarına gerek yok. Örneğin vergi mükellefiyetinden dolayı 4/b?li olan bir kişinin bildirimini mükellefi olduğu vergi dairesi 15 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapacak ve Kurum da bu kişiye tescil edildiğine dair tebligat gönderecektir..
1 Ekim 2008 tarihi öncesinde anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olmayan kurucu ortakları Bağ-Kurlu sayılırken 1 Ekim 2008 sonrasında bu kişiler Bağ-Kurlu sayılmayacaklardır.
Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, limited şirketlerin ortakları ile paylı (sermayesi paylara bölünmüş) komandit şirketlerin komandite ortakları 4/b?li (Bağ-Kurlu) sayılmakta ve bu kişilerin Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimi ayrı bir özellik arz etmektedir.
Yasa gereği; anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortaklarının sigortalılıkları, yönetim kurulu üyeliğine seçildikleri tarihte başlamakta ve bu görevlerinin bittiği tarihte sona ermektedir.
Limited şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarından hisse devri alan yeni ortakların sigortalılıkları ortaklar kurulunca devrin yapılmasına karar verildiği tarihte başlamakta, eski ortakların sigortalılığı ise aynı tarihte sona ermektedir.
Bildirim yükümlülüğü şirket yetkililerinde
Buna göre, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeliğine seçilen ortakların, limited şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarından hisse devri alan yeni ortakların 4/b sigortalılığı seçildikleri tarihte başlamakta ve bu durumun şirket yetkililerince, düzenlenecek sigortalı işe giriş bildirimi ile 15 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi gerekmektedir. Aynı şekilde anonim şirket yönetim kurulu üyeliği sona eren, limited şirket ortaklığı ya da sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarından hisse devrederek ortaklığı sona erenlerin de sigortalı işten ayrılış bildirgesi ile 10 gün içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi gerekmektedir.
Bir diğer husus, bu bildirim yükümlülüğüne uymayan şirketlere her bir sigortalı için bir asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacak olmasıdır. İdari para cezası bildirim yükümlülüğüne uymayan şirketler adına düzenlenecektir. Genelde küçük firmalarda vergi ve muhasebe işlemleri muhasebe meslek mensupları tarafından yürütülmekte iken kapasite olarak daha büyük firmalarda insan kaynakları ya da personel birimleri de bulunmaktadır.
Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyesi olan ortakların değişmesi ile limited şirketlerde hisse devirleri suretiyle ortakların değişmesi durumunda, şirket yetkililerinin söz konusu değişiklikleri yasada belirtilen 15 ve 10 günlük süre içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmeleri gerekmektedir. Uygulamada bu işleri takip eden muhasebe meslek mensupları yada insan kaynakları birimlerinin ortakların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimi hususunda dikkatli olmaları ve zamanında bildirimde bulunmaları gerekmektedir. Aksi halde, zamanında yapılmayan bildirimler dolayısıyla her bir kişi için bir asgari ücret tutarında ceza ödenmesi gerekecektir.
Ahmet ŞERİF
