Merhaba,
Gelir Vergisi Kanunu’nun 64. maddesine göre,
“Aşağıda yazılı hizmet erbabının safi ücretleri takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının %25'idir.
1. Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar;
2. Özel hizmetlerde çalışan şoförler;
3. Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri;
4. Gayrimenkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar;
5. Gerçek ücretlerinin tespitine imkan olmaması sebebiyle, Danıştay'ın müspet mütalaasıyla, Maliye Bakanlığınca bu kapsama alınanlar.
Diğer ücretler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bunlar beyannameye ithal edilmez.”
Yukarıda 5 madde halinde sayılan işçilerin ücretleri diğer ücretliler kapsamında değerlendirilir ve diğer ücretlilerin tabi olduğu vergilendirme yöntemine göre de vergilendirilir.
Yine aynı yasanın 109/2. maddesinin;
“Diğer ücretlerde, hizmetin ifa olunduğu bütçe yılının ikinci ayında, bütçe yılı içinde işe başlanması halinde, işe başlama tarihinden itibaren bir ay içinde Tarh edilir.” Hükümlerine göre;
Öteden beri çalışan diğer ücretlinin vergisi her yılın Şubat ayında, yıl içinde işe başlaması durumunda ise işe başlama tarihinden itibaren bir ay içinde (Yani 04.05.2005 tarihinde işe başlayan diğer ücretlinin vergisi, 04.06.2005 tarihine kadar tarh edilir.)
Diğer ücretliyi çalıştıran kimse, bu madde hükmüne göre işçinin verginin tarh edilmesini sağlar.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 110. maddesinin;
“1. Takvim yılı içinde işe başlayan Diğer ücret sahiplerinin vergi matrahı, yıllık diğer ücret matrahından, işe başlama ayı hariç tutulmak suretiyle, o yılın sonuna kadarki aylara isabet eden miktardır.
Takvim yılının birinci yarısı içinde işini Diğer ücret sahiplerinden, keyfiyeti bütçe yılının ikinci yarısı girmeden haber verenlerin ikinci taksite isabet eden vergileri terkin olunur.” Hükümlerine göre;
DİĞER ÜCRETLİNİN VERGİ MATRAHI, Gelir Vergisi Kanunu’nun 64.
maddesinde de belirtildiği üzere,
“takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının %25'idir.” Şeklindedir. Yani, diğer ücretlinin vergi matrahı, 16 yaşından büyükler için uygulanan güncel asgari ücretinin yıllık brüt tutarının % 25’idir. Örneğin, 16 yaşından büyük kimseler için uygulanan asgari ücretin brüt 100 lira olduğunu varsayarsak, bu kişinin vergi matrahı, Asgari ücretin yıllık brüt tutarı 100x12=1200, verginin matrahı 1200x0,25=300 YTL olacaktır. Kişinin vergisinin matrahı 300 YTL olacaktır. Vergi 300 YTL üzerinden hesaplanacaktır.
Gelir Vergisi Kanunu’nun, 118. maddesinin;
“Diğer ücretlerin vergisi:
1. Öteden beri işe devam edenlerde, yıllık verginin yarısı bütçe yılının ikinci, diğer yarısı sekizinci ayında;
2. Bütçe yılının birinci yarısı içinde işe başlayanlarda, yıllık verginin yarısı verginin karneye yazıldığı ayda; diğer yarısı bütçe yılının sekizinci ayında;
3. Bütçe yılının ikinci yarısı içinde işe başlayanlarda, verginin karneye yazıldığı ayda;
Ödenir.” Hükmüne göre yukarıda esaslara göre hesaplanıp, matrahı bulunmuş olan vergi,
Öteden beri yani önceki yıldan bu yana çalışmakta olan işçiler için, yarısı ŞUBAT diğer yarısı ise AĞUSTOS ayı sonuna kadar,
Yılın ikinci yarısında işe başlayanlarda, yani 01.07….. tarihinden itibaren işe başlayanlarda, vergi karnenin yazıldığı ayın sonuna kadar,
Yılın ilk yarısında yani, 01.07…. tarihinden önce işe başlayanlarda, verginin yarısı karnenin yazıldığı ayda, diğer yarısı ise AĞUSTOS ayı sonuna kadar ödenir/ödenmesi sağlanır.
İŞVERENİN SORUMLULUĞU:
Vergi Usul Kanunu’nun 251. maddesinin;
“Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı ile götürü gider usulünü kabul eden gayrimenkul sermaye iradı sahipleri, yanlarında çalışan hizmet erbabının, kanunun tayin ettiği süre içinde karne almalarını ve karnelerinde yazılı vergilerini ödemelerini temin etmeye mecburdurlar. Bu mecburiyete riayet edilmediği takdirde:
a) Zamanında karne almamış veya vergisini tarh ettirmemiş olan hizmet erbabının vergisi işveren kimse adına tarh edilir ve vergi cezası da aynı kimse adına kesilerek ondan tahsil olunur. Bu fıkra hükmüne göre tarh edilen vergi ve kesilen ceza, işverene birer ihbarname ile tebliğ edilir. Kullanılacak ihbarnamelerin şeklini ve muhteviyatını Maliye Bakanlığı tayin eder.
Karnesiz tespit edilen şahsa karnesi verilir ve vergisinin ödendiği karneye yazılır.
b) Karnesini zamanında almış ve vergisini tarh ettirmiş olan hizmet erbabının zamanında ödenmemiş olan vergisi ve gecikme zammı, yanında çalıştığı tespit edilen işverenden tahsil olunur.
İşverenler yukarıdaki hükümlere göre ödedikleri vergiler için asıl mükelleflere rücu edebilirler.”
Hükümlerine göre, Basit usulde işçi çalıştıranlar, götürü gider usulünü kabul ederek işçi çalıştıran gayrimenkul sermaye iradı sahipleri, yanlarında çalıştırdığı hizmet erbabının, vergi karnelerinin süresi içinde çıkarılması ve bu karnelere işçilerin vergilerinin yazdırılıp, ödenmesine mecburdurlar. Aksi halde ortaya çıkabilecek olan vergi ve cezalardan sorumlu olacaktır.
Ancak, yukarıdaki madde hükmünde, özel inşaatlarda çalışan işçiler ile, özel hizmetlerde çalışan şoförler yer almadığından dolayı, özel inşaatlarda işçi çalıştıran işverenler ile özel hizmetlerde şoför çalıştıran işverenler, çalıştırdıkları işçilere ait karne çıkarma, vergilerinin ödenmesini sağlama vs. sorumlulukları bulunmamaktadır. Yani özel inşaatlarda işçi çalıştıranlar ile özel hizmetlerde şoför çalıştıranların, bu kişilerin vergilerinin ödenip ödenmediğini takip etme gibi bir sorumluluğu bulunmamakta ve bu vergilerin ödenip ödenmemesi ile ilgili olarak herhangi bir sorumluluğu da bulunmamaktadır.
