Değerli Meslektaşlarım,
Sendikalar Kanunu’nun 62. maddesinde 5401 sayılı Kanunla değişiklik yapılmadan önce, işverenlerin işe alınan ve işten ayrılan işçiler için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ve bu Bakanlığın ilgili Bölge Müdürlüğü’ne (ayrı ayrı) Ek/1 İşçi Bildirim Listesi ve Ek/2 İşçi Çıkış Bildirim Listesi belgelerini izleyen ayın 15’ine kadar aylık bildirimlerle vermesi gerekmekteydi.
5401 sayılı Kanun’un 2. maddesi ile 2821 sayılı Kanun’un 62. maddesi değiştirilmiştir. Yapılan değişiklikle; “Madde 62. -İşveren, işe aldığı veya herhangi bir nedenle iş sözleşmesi sona eren işçileri, izleyen ayın 15’ine kadar aylık bildirimle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bildirmek zorundadır.” hükmü getirilmiştir. Buna göre, işverenlerin işe aldığı veya herhangi bir nedenle iş sözleşmesi sona eren işçileri, izleyen ayın 15’ine kadar aylık bildirimle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bildirmek zorunda olacaktır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ilgili Bölge Müdürlüğü’ne bildirim yükümlülüğü Kanun’un yayınlandığı 03.07.2005 tarihinde kaldırılmıştır.
Sendikalar Kanunu’nun 59. maddesi, 62. maddede belirtilen bildirim yükümlülüğüne uymayan işverenler hakkında, bildirilmeyen her işçi için sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için belirlenen asgari ücretin aylık brüt tutarının beşte biri oranında ceza uygulanacağından, (2005 yılında söz konusu asgari ücretin 488,70 YTL olduğu göz önüne alındığında beşte biri 97,74 YTL olarak hesaplanacaktır. Ancak, ağır para cezasının alt sınırı, asgari ücretin beşte biri tutarından (97,74 YTL) yüksek olduğundan) belirtilen suç için Kanun’un belirlediği ağır para cezasının alt sınırı uygulanmaktadır. 2005 yılı için yeniden değerleme oranı % 11,2 olarak belirlenmiştir. Bu nedenle, 31.05.2005 tarihine kadar uygulanacak ağır para cezasının alt sınırı 495,53 YTL olarak hesaplandığından, Ek-1 ve Ek-2 İşçi Bildirimlerinin süresinde yapılmaması halinde 31.05.2005 tarihine kadar her bir işçi için 2005 yılı ağır para cezasının alt sınırı olan 495,53 YTL olarak uygulanacaktır.
01.06.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5237 sayılı (Yeni) Türk Ceza Kanunu ile önemli değişiklikler yapılmıştır. 2821 sayılı Kanun’un 62. maddesindeki işçi bildirimlerine aykırı davranmanın cezası aynı Kanun’un 59. maddesi ile asgari ücrete bağlanmış ve cezası da her bir fiil için 18 yaşından büyükler için belirlenen asgari ücretin beşte biri olarak belirlenmiştir.
Ancak, 5237 sayılı (Yeni) Türk Ceza Kanunu’nun Adlî Para Cezası başlıklı 52. maddesinde;”
MADDE 52. - Adlî para cezası, beş günden az ve Kanun’da aksine hüküm bulunmayan hallerde yediyüzotuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir.
En az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirası olan bir gün karşılığı adlî para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir.
Kararda, adlî para cezasının belirlenmesinde esas alınan tam gün sayısı ile bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ayrı ayrı gösterilir.
Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adlî para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adlî para cezasının hapse çevrileceği belirtilir.” hükmü getirilmiştir. Buna göre adli para cezasının bir gün karşılığının en az 20 YTL ve en çok 100 YTL olacağı ve adli para cezasının alt sınırının da en az 5 günlük olacağının belirtilmesi nedeniyle uygulanacak olan adli para cezasının alt sınırı 100 YTL olacaktır. 2005 yılı için asgari ücretin 1/5’i olan 97.74 YTL’dir. Asgari ücretin 1/5’inin adli para cezasının altında kalması nedeniyle 01.06.2005 tarihinden itibaren Ek-1 ve Ek-2 İşçi Bildirimlerinin süresinde yapılmaması halinde, her bir işçi için, adli para cezasının alt sınırı olan 100 Yeni Türk Lirası olarak uygulanacaktır. Asgari ücretin 1/5’inin 100 YTL’den fazla olması durumunda adli para cezasının alt sınırı olan 100 YTL yerine asgari ücretin 1/5’inin adli para cezası olarak uygulanması gerekecektir.