Ynt: Ferdi İşletme Devrinde ÖKC Levhası...
şirket devri birleşmesi yazarkasa devri işlemleri için düzenlenmiş iç genelge
KATMA DEĞER VERGİSİ MÜKELLEFLERİNİN ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZLARI KULLANMALARI MECBURİYETİ HAKKINDA
İÇ GENELGE
SIRA NO: 1996/1
Tarih : 7.6.1996
Sayı : B.07.0.GEL.0.65/6503-9/25848
Konu : Ödeme kaydedici cihaz kullanılmasında tereddüde düşülen bazı konular hk.
Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında 3100 Sayılı Kanun uygulaması ile ilgili olarak tereddüde düşülen konuları açıklığa kavuşturmak amacıyla aşağıdaki hususların açıklanmasına gerek duyulmuştur.
1-Ödeme Kaydedici Cihaz Levhalarının Düzeltilerek Kullanılması:
Bilindiği üzere, 4108 Sayılı Kanunla 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 8.maddesinin sonuna eklenen hüküm çerçevesinde vergi dairesinde kaydı bulunan mükelleflere, 3.7.1995 tarihinden itibaren merkezi sicil kütüğünden tek vergi numarası verilmeye başlanmıştır.
Diğer taraftan, 4108 Sayılı Kanunla 213 Vergi Usul Kanununun ?Nakil? başlıklı 163. maddesi ?iş ve teşebbüsün bir yerden diğer bir yere nakledilmesi adres değişikliği sayılır.? şeklinde değiştirilmiştir.
Buna göre, ödeme kaydedici cihaz kullanan mükellefler, 240 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde de belirtildiği üzere;
a) Merkezi sicil kütüğünden yeni vergi numarası almaları,
b)İş yerlerini veya kanuni merkezlerini bir yerden diğer bir yere nakletmeleri,
c) Vergi daireleri iş yükünün artması veya sair nedenlerle bölünmesi sebebiyle bir başka vergi dairesine bağlanmaları,
hallerinde, ödeme kaydedici cihazlara ait levhalarını, değişen bu bilgilere (yeni vergi numarası, vergi dairesi vb.) göre düzeltmek suretiyle kullanmaya devam edecekler, eski levhalarını vergi dairesine iade etme ve yeni levha çıkartma gibi bir işlem yapmayacaklardır.
Ancak, 3100 Sayılı Kanunla ilgili 50 Seri No.lu Genel Tebliğde de açıklandığı gibi, ödeme kaydedici cihazların satılması veya Vergi Usul Kanununa göre işi bırakma halinde, eski ödeme kaydedici cihaz levhasının vergi dairesine iadesi, işe başlamada ise gerekli belgelerle birlikte vergi dairesine müracaatla yeni levha çıkartılması zorunlu bulunmaktadır.
2-Ödeme Kaydedici Cihazların Mali Hafızasının Değişmesine Gerek Olmayan Haller:
3100 Sayılı Kanunla ilgili 50 Seri No.lu Genel Tebliğin A/2-b bölümünde, kullandıkları ödeme kaydedici cihazları satmak isteyen mükelleflerin, vergi dairesince yapılan tespiti müteakip yetkili servise müracaatla, cihaz bünyesindeki eski mali hafızayı söküp bunun yerine cihazla aynı sicil numarasına sahip yeni bir mali hafıza taktıracakları, sökülen hafıza ünitesini ise saklamak üzere alıkoyacakları açıklanmıştır.
Bahse konu mali hafıza değişimi, mükelleflerin satmak istedikleri cihazların bünyelerinde yer alan ve kendilerine ait genel hasılat ve katma değer vergisi tahsilatı gibi silinemez mali bilgilerin kayıtlı bulunduğu mali hafıza ünitesini, Vergi Usul Kanununun defter ve belgelerin muhafaza ve ibraz mecburiyetine ilişkin hükmünün de gereği olarak bir başkasına vermeme ve kendi uhdelerinde saklama işlemidir. Hiç kullanılmayan ödeme kaydedici cihazların mali hafızalarında ise herhangi bir bilgi kaydının olmayacağı tabidir. Mali hafıza değişimi, mükelleflerin, işi bırakma, ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyetinin dışına çıkarılma veya ihtiyacından fazla cihaza sahip bulunma gibi nedenlerle kullandıkları cihazları bir başka mükellefe satmaları halinde söz konusu olmaktadır.
Buna göre;
a) Gelir Vergisi Kanununun 81. maddesine uygun olarak ferdi işletmelerin, kollektif şirketlerin ve adi komandit şirketlerin sermaye şirketlerine dönüşümlerinde,
b) Yine Gelir Vergisi Kanununun 81. maddesine göre ferdi bir işletmenin sahibinin ölümü nedeni ile varlıklarının kanuni mirasçılarına devrinde,
c) Sermaye şirketlerinin Kurumlar Vergisi Kanununun 36 ve 37. maddeleri hükümlerine göre gerçekleştirilecek birleşme ve devrinde veya Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yapılacak nevi değişikliklerinde,
d) Adi ortaklıklarda ve şahıs şirketlerinde işletmeye yeni bir ortak alınması veya ortaklardan bir veya birkaçının hisselerini diğerlerine devretmesinde,
devre konu varlıklar arasında yer alacak ödeme kaydedici cihazın mali hafızasının değiştirilmesi zorunlu bulunmamaktadır.
Ancak,yukarıda sayılan, dönüşüm, değişiklik ve devir hallerinde, mükellefiyet şeklinde (gelir vergisinden , kurumlar vergisi mükellefiyetine geçiş vb.) veya mükelleflerde değişiklik olmaktadır. Bu nedenle, dönüşüm, değişiklik ve devir işlemlerinin tamamlanmasından önce ödeme kaydedici cihazın hafızasında kayıtlı bulunan mali bilgilerin, 50 Seri No.lu Genel Tebliğin A/2-a bölümünde açıklandığı şekilde vergi dairesince tespit edilmesi ve ödeme kaydedici cihazlara ait önceki levhanın iptal edilerek yeni bir levhanın çıkarılması gerekmektedir.
Yukarıda belirtilenler dışında işletmesindeki satışlarının tamamını fatura ile belgelendiren ve bu nedenle ödeme kaydedici cihazını, (vergi dairesine kayıt amacıyla alınan örnek fiş dışında) hiç kullanmamış olan mükelleflerin cihazlarının mali hafızasında herhangi bir bilgi kaydının olmaması ve bu cihazları satmak istemeleri halinde de ödeme kaydedici cihaz hafızalarının değişme zorunluluğu bulunmamaktadır.
3- 50 Seri No.lu Genel Tebliğde Belirtilen Usul ve Esaslara Uymayanlara Ceza Kesilmesi:
3100 Sayılı Kanunun Mükerrer 8/2. maddesinde ?Maliye Bakanlığınca belirlenip açıklanan usul ve esaslara uymayan, üretici veya ithalatçı kuruluşlar, bunların satış, bakım onarım servislerinde görevli elemanları ile ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyeti bulunan mükellefler hakkında, her bir tespit için ayrı ayrı olmak üzere, Vergi Usul Kanununa bağlı ?Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel?de yer alan birinci derece usulsüzlük cezalarının beş katı uygulanır.? denilmiştir.
Buna göre, 3100 Sayılı Kanun, bu Kanunla ilgili 20 ve diğer genel tebliğlerde sayılanlarda olduğu gibi, 50 Seri No.lu Genel Tebliğde açıklanan ve aşağıda belirtilen fiilleri işleyen mükellefler hakkında da her bir tespit için ayrı ayrı olmak ve mükellef grupları dikkate alınmak suretiyle, Vergi Usul Kanununa bağlı ?Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel?de yazılı birinci derece usulsüzlük cezalarının beş katı uygulanacaktır.
a) Ödeme kaydedici cihaz satışı yapan kişi veya kuruluşlarca,
- Vergi dairesinin izin yazısını ibraz etmeyenlere ödeme kaydedici cihaz satılması (alıcıya, vergi dairesinden izin yazısı almadığı gerekçesiyle ayrıca ceza kesilmeyecektir),
- Ödeme kaydedici cihazın satışı için düzenlenecek faturalara, alıcının adı, adresi, vergi dairesi, vergi numarası, cihazın marka, model ve sicil numarasının yanı sıra vergi dairesi izin yazısının tarih ve numarasının yazılmaması,
- Cihazların ruhsatname, kullanma kılavuzu ile birlikte müşteriye teslim edilmemesi ve ruhsatnamenin ilgili bölümlerinin doldurulup tasdik edilmemesi,
- Satılan ödeme kaydedici cihazlara ilişkin bilgilerin, süresi içerisinde ilgili yerlere gönderilmemesi.
b) Kullandıkları ödeme kaydedici cihazları satanlarca,
- Satıştan önce, vergi dairesince görevlendirilecek memura ödeme kaydedici cihazla ilgili gerekli tespitin yaptırılmaması,
- Ödeme kaydedici cihazın mali hafızasının yetkili servise değiştirilmeden satılması,
- Satılan ödeme kaydedici cihazın vergi dairesindeki kaydının süresi içerisinde sildirilmemesi.
c) İşi bırakan, ödeme kaydedici cihaz kullanmayı gerektiren bir işle uğraşmayan ve cihazını bir başkasına satmayan mükelleflerce,
- Süresi içerisinde vergi dairesine müracaatla, ödeme kaydedici cihaza ilişkin tespitlerin yaptırılmaması, cihazın bir torba içine konulup mühürlettirilmemesi ve vergi dairesindeki kaydının sildirilmemesi,
- Cihazın içinde bulunduğu torbanın mühürünün vergi dairesinin izni olmadan açılması.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.