@Iceman,
Muhtemelen Hesap Uzmanlarının mesleki uzmanlıkları konusunda da bilgi sahibi değilsiniz. Kitaptaki örnek konusunda "aykırıdır" cümleniz de çok iddalı olmuş. Tabi söyleyecek birşey bulamayıp 180 hesaplara kayıt tekniğinden finansal analize gitmiş olmanız ve bana "7 üniteden" gibi bir örnekle dönmeniz komik olmuş. Bu örneklerin tamamı Dönemsonu İşlemlerinde düzenleme kökenli kayıtlar.
Benimle bu konuyu daha fazla yarışmaktan vazgeçin. Eğer hiç ek mali tabloları düzenlediniz ve söylediğim kayıt tekniklerini hangi sonuçlara sebebiyet verdiğini bilmiyorsanız daha fazla yazmayın. Ha yapmadınızsa size yine Bülent Üstünel'in "Mali Tablolar" kitabını da öneririm tabi bulabilirseniz.
Gayet iyi bilgi sahibiyim ancak ben bir kalp cerrahinin beyin cerrahisi ile ilgili yazilarini okurken temkinli davranirim. Veya Vergi Hukuku uzerine uzman birisinin Anayasa Hukuku uzerine yazilarini okurken. Ayni meslek dalinin farkli kollari olmasi dolayisi ile mutlaka bir bilgi sahibidir ancak uzmanlik alaniniz olmayan konularda gorus verdiginiz takdirde yanlis yorumlar yapma sansiniz artar.
Maalesef benim zamaninda kimi hesap uzmanlarinin ve YMM'lerin TFRS hakkinda, birebir yapmadiklari ve derin bir bilgiye sahip olmadiklari konularda, cevirilerden ve kendilerine verilen egitimlerden anladiklari kadari ile, piyasadaki yuksek talepten ve bosluktan yararlanmak icin yaptiklari yorumlari ve duzenledikleri egitimleri cok iyi hatirliyorum. Kendi musterilerimden nasil ogrenebileceklerini soranlara genelde bu iki meslek grubuna ait insanlarin duzenledikleri egitimlere temkinli yaklasmalarini tavsiye ediyordum. Dolayisi ile evet, hesap uzmanlarinin raporlama konulari uzerine yazdiklari kitaplara temkinli yaklasiyorum. (Not: Isini duzgun yapan kisileri kastetmiyorum )
Simdi gelelim aykiridir konusuna, yukaridaki mesajimda yer alan bilanco prensip ve ilkelerinden yaptigim alintiyi tekrar okumanizi tavsiye ederim. Acaba daha acik ve net nasil ifade edebilirlermis gercekten bilemiyorum. Gerci siz bilanconun likiditeye gore olmadigini da iddia etmistiniz. IAS23 konusundaki yorumunuzu ise hala yazim hatasi olarak algiladigim icin deginmek istemiyorum. (Bu arada ek bilgi: IFRS'te yine likiditeye gore ama ters sira izler)
Eger siz, keyfi olarak bilanco ilke ve prensiplerini goz ardi ederek, bilancodaki kimi kalemlerin donemini her ceyrekte degistirirseniz, ornegin sizin kendi yorumunuza gore yil sonuna kadar olanlari 180 hesaba, sonrasini 280 hesaba alirsaniz:
1. ceyrekte 180 hesapta 9 aylik bakiye raporlarsiniz
2. ceyrekte 180 hesapta 6 aylik bakiye raporlarsiniz
3. ceyrekte 180 hesapta 3 aylik bakiye raporlarsiniz
4. ceyrekte 180 hesapta hic bakiye raporlamazsiniz.
280 hesaba etkisi de her ceyrekte ters yonde olur, yukselen bir bakiye.
Raporlama uzerine calismiyor ve duzenli finansal tablo duzenlemiyor olabilirsiniz ancak boyle hazirlanmis bir bilancodan ne trend analizi calismasi yapabilirsiniz, ne her ceyrekte aldiginiz likidite oranlari birbiri ile tutarli olur (baska oranlarda etkilenir, sadece likidite ile sinirli kalmaz). Ozet olarak birakin elma ile armutu, siz elma, armut, portakal, ve kirazi karsilastirmaya calisirsiniz. Benzer bir mantigi diger hesaplar icin de ongoruyorsaniz yapilan hatali yorumun etkisi daha ciddi oranda hissedilir.
Mali tablolarin hazirlanmasi bir son degil tam tersine bir baslangictir. Bunlar son okuyucuya sirketin performansi ve gidisati uzerine bilgi vermek icin uretilir. Birincil amac karar almaya yardimci olmak, sirketin surdurulebilirligini saglamak ve performansini arttirmaktir. Vergi beyan etmek ikincil amactir. Bu yuzdendir ki isin ana amaci icinde yer almayan hesap uzmanlarinin hesap plani hakkindaki yorumlarina daha temkinli yaklasirim. Butun resmi gorebilen, butun halinde konuyu ele alabilecek kisilerin yorumlarina ise daha fazla onem veririm.
Bu bir kurallar sistemi / modelidir. Eger prensip ve ilkelerini goz ardi ederseniz, isin bir parcasini diger asamalari hice sayarak alip kendi basina yorumlarsaniz, hata yaparsiniz ve sistemin isleyisini bozarsiniz.
7.unite donem sonu kayit ve duzeltmelerini anlatiyor ve verilen ornekler konu ile alakali ve dogrudur. Buyuk ihtimal ile piyasada bu hesaplar genel olarak hatali kullanildigi icin, yeni nesli dogru bilgiler ile donatmak adina yazar ornekleri ozellikle secmis.
Bu kisim cok onemli degil, cok ilgili de olmayabilir:
Son bir ornek daha verecegim, bu ornek cok guclu bir ornek sayilmaz cunku taslak hesap planidir (Iskur bildigim kadari ile bunu kullaniyor veya benzerini). Ayrica konudan yillar sonra TDHP'yi TFRS'ye daha uyumlu hale getirebilmek icin hazirlanmis gibi gozukuyor (yeni ekledikleri hesaplardan). Peki niye bunu ornek olarak veriyorum, cunku benim icin gercekten 180 hesaplara ait bolume, artik insanlarin gozune sokarcasina not dusmeleridir. IFRS'te 1992 den bu yana bu hesaplar ile ilgili donemsellikleri bakimindan bir gelisme olmadi.
"180 Peşin Ödenmiş (Gelecek Aylara Ait) Giderler Bu hesap, gelecek hesap dönemlerine ait peşin ödenen giderlerin on iki aydan kısa süreye ait kısımlarının izlenmesinde kullanılır. İşleyişi: Gelecek aylarda ilgili gider veya maliyet hesaplarına borç kaydedilecek peşin olarak ödenen giderler, bu hesabın borcuna kaydedilir. İlişkin olduğu aylarda bu hesaba alacak verilmek suretiyle ilgili gider hesabına aktarılır. Dönem sonlarında, duran varlıklar içerisinde “280 Peşin Ödenmiş (Gelecek Yıllara Ait) Giderler” hesabında izlenen gider tutarlarının izleyen dönemin on iki aya isabet eden tutarları, bu hesabın borcuna aktarılır."
Bunun hakkinda bir yorum beklemiyorum. Dedigim gibi guclu bir ornek degil ancak eklenen aciklamalar beni gece gece gercekten guldurdu. Zaten bilanco ilkelerinde acik ve net olan bir konuyu, mecburen tekrar daha detayli olarak anlatmak zorunda kalmislar. Evet, hesap uzmanlarinin TDHP hakkinda gorusleri benim calistigim sirketlerde belki pek ragbet gormuyor olabilir, ancak devlet isletmelerinde calisanlar arasinda gordugu kesindir. Sanirim sonunda denetim sirasinda duzeltmekten yorulup insalarin gozune sokarcasina aciklamak istemisler.