Sayın şeref aydemir,
Konuyu kısaca açıklayayım. Temelde 2 adet irsaliye var;
1. İrsaliyenin (alışageldiğimiz sevk irsaliyesi) mal taşınırken malın yanında bulunması vardığı yere kadar zorunludur.
2. Sevk irsaliyesinin dışında özel olarak VUK'da yer verilmiş bir diğer irsaliye türü de "Taşıma İrsaliyesidir". Sadece "Nakliye veya Kargo" şirketlerince düzenlenir. Bir nevi araçta yüklü malların listesidir denebilir. (Buna benzer bir belge daha var yolcu otobüslerinde kullanılan o da yolcu listesidir.)
Kargo firması nakletmek üzere teslim aldığı mallar ile ilgili olarak bir "Alındı Belgesi" düzenler. Düzenlemek zorundadır. Bu belgede özellikle irsaliye ile ilgili bilgi bulundurulur. Mal ticari değilse irsaliyesi bulunmaz o zaman da bu alındıya "Ticari Değildir" ibaresi yazılır. (Teslim alınan mal da belge de belli yani). Bu mallar taşınacak araç için düzenlenen taşıma irsaliyesine kaydedilir ve ekine teslim alınan Sevk İrsaliyeleri de "2 nüsha" eklenir.
Denetim yapan kişi ( vergi denetmeni) gerek duyarsa bu iki nüshadan birini diğer nüshaya kimlik ve yetki bilgilerini yazarak alabilir ve bununla ilgili irsaliyeyi kesen hakkında araştırma yapabilir. (Fatura kestin mi kesmedinmi).
Taşıma irsaliyesinde firma hakkında bilgiler varsa adına mal taşındığı belliyse ve ekinde irsaliye bulunmazsa, tutanak tanzim edip "araçta irsaliyeyi bulundurmadın diye" size ceza keserler. İşte bu uygulama daha önce anlattığım gibi tamamen yanlıştır.
İşte bu konu araştırma gerektirir. Mal sahibine irsaliye kesip kesmediği ve bunu nakliye firmasına teslim edip etmediği araştırılır. İrsaliye ve alındı belgesi varsa sadece Nakliye şirketine irsaliyeyi taşımaya eklemedi diye ceza kesilmelidir. Diğer durumda irsaliyesiz mal taşıtmaktan satıcıya ve bu tarz ticari mal taşıdı diye nakliyeciye vs....
a) Malı taşıtan irsaliyeyi kesen firma değil nakliye şirketidir.
b) İrsaliyeyi kesen malı kargo şirketine teslim ettiğinde yükümlülüğü sona erer. VUK'a göre "alıcı adına hareket edenlere teslim". Nakliye firmasının malı hangi kamyon yada araç yada gün ve saatte taşıtacağını bilemezsiniz. Bu nedenle irsaliyeyi kesen firmaya "irsaliye bulundurmuyor" diye ceza kesilemez. ( Bununla ilgili her davanızı açarım..
ve kazanırım )
Eksik birşey varsa yada takıldığınız ben burdayım.