Sigortalıların Borçlanabileceği Süreler

  • Konbuyu başlatan T U R K O
  • Başlangıç tarihi
T

T U R K O

Ziyaretçi
Ahmet ŞERİF

Sigortalıların borçlanması işlemi, sigortalı olarak çalışmadığı belirli süreler için Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeme yapmaları ve bu sürelerin sigortalılık süresinden sayılmasıdır.
Borçlanılabilecek süreler 5510 sayılı kanunun 41. maddesinde tek tek sayılmıştır. Kanunda sayılanların dışında borçlanma yapma imkanı yoktur. Gerek borçlanılacak süreler, gerekse bu süreler karşılığında ödenecek prim tutarları da yine kanunla belirlenmiştir. Bunlar dışında, ayrı bir yasa ile düzenlenmiş yurt dışı borçlanması olarak bilinen diğer bir borçlanma şekli bulunmaktadır.
Borçlanma neden önemli?
SSK?lı, Bağ-Kur?lu ve Emekli Sandığı mensubu tüm sigortalıların emekliliğinde yaş için kademeli bir geçiş söz konusudur. Sigortalılar borçlanılan süre kadar sigortalılık süresi kazanmakta, bazı durumlarda 1 ay borçlanma yaparak emeklilik yaşını 1 yaş (veya 1 yıl) öne çekebilmektedir. Benzer şekilde ölen bir sigortalının eş ve çocuklarına, aylık bağlama için yeterli olmayan süre, borçlanılarak tamamlanabilmektedir.
Sigortalılar hangi süreleri
borçlanabilirler?
Kanunda sigortalıların borçlanabileceği belirtilen süreler aşağıdaki şekilde sıralanmıştır. Buna göre sigortalılar;
-Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri,
-(SSK?lı olarak çalışan) sigortalı kadının, iki defaya mahsus olmak üzere çocuğun yaşaması şartıyla doğum tarihinden sonraki çalışmadığı iki yıllık süreyi,
- Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri,
- Memurların personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,
- Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,
- Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,
- Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri,
- Grev ve lokavtta geçen süreleri,
- Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,
-Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,
Borçlanmak suretiyle hizmet sürelerine ekletebileceklerdir.
Sigortalı kadınların doğum borçlanması konusu 5510 sayılı yasa ile yeni getirilen bir düzenlemedir. Doğum yapmadan önce sigortalı (SSK?lı) olan kadınlar, işten ayrıldıktan sonra 300 gün içerisinde doğum yapmış olmak, doğumdan sonraki 2 yıl içerisinde çalışmamak ve çocuğun yaşaması şartlarıyla doğumdan sonraki 2 yıllık süreyi borçlanarak hizmet sürelerine ekletebileceklerdir. Doğum borçlanmasında önemli bir konu da, en fazla iki çocuk için doğum borçlanması yapılabilecek olmasıdır. Yani bu borçlanma türü ile en fazla iki yıl sigortalılık süresi kazanılabilecektir.
5510 sayılı yasada 4/1-b?li olarak geçen (eski Bağ-Kur?lu) sigortalılar, askerde iken şirket ortaklıkları yada vergi mükellefiyetlerinin devam etmesi nedeniyle sigortalılıkları devam etmiş ise bu durumda askerlik borçlanması yapamayacaklardır. Çünkü bu şekilde olanlar askerlik borçlanması yapmaları durumunda aynı süreyi iki defa kazanacaklardır. Sosyal Güvenlik Kurumu askerlik borçlanmalarını işleme alırken askerlik şubelerinden verilen, hangi tarihler arasında askerlik yapıldığını gösteren belgeler ile kişinin sigortalılık sürelerini karşılaştırıp bu şekilde sigortalı olmadığı süreleri borçlandırmaktadır.
Örneğin; 01.01.1994 tarihinde askerliğe başlayan ve 01.06.1995 tarihinde askerliği sona eren kişinin 01.06.1994 tarihine kadar şirket ortaklığı veya vergi mükellefiyeti (dolayısıyla Bağ-Kur?u) devam etmiş işe bu kişi 01.01.1994 ile 01.06.1994 tarihleri arası için askerlik borçlanma işlemi yapamayacaktır. Ancak 01.06.1994 ile 01.06.1995 tarihleri arasını borçlanabilecektir.
Sigortalılar veya hak sahipleri
başvurabilir
Borçlanma başvurusunu sigortalının kendisi yapabileceği gibi vefat etmiş sigortalının hak sahibi durumundaki, eşi, çocukları veya ana babası da borçlanma başvurusunda bulunabilir.
Borçlanma miktarı ve ödeme süresi
Sigortalılar veya hak sahiplerinin, başvurularında asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasında olmak üzere beyan ettikleri günlük kazanç üzerinden % 32 oranında hesaplanacak borç miktarını, Kurumun kendilerine tebliğ ettiği tarihten itibaren 1 ay içerisinde ödemeleri gerekiyor. Borçlanmak üzere başvuran sigortalı yada hak sahibi 1 Temmuz 2009 - 31 Aralık 2009 tarihleri arasında (693/30=) 23,10 lira ile (693x6,5/30=) 150,15 lira arasında günlük kazanç üzerinden borçlanmasını yapacak ve çıkartılacak borcu kendisine tebliğ edildiği tarihten sonra bir ay içerisinde ödeyecektir.
Örneğin; alt sınır olan 23,10 lira üzerinden 18 aylık borçlanma yapan bir kişinin ödeyeceği tutar (23,10 X 540 gün X 0.32 =) 3.991,68 liradır.
Kısmi borçlanma yapılabilir
Sigortalılar ya da hak sahipleri borçlanabilecekleri sürelerin tamamını borçlanmak zorunda değiller. Diledikleri süreyi borçlanabilirler.
5510 sayılı yasadan önce Bağ-Kur sigortalıları için, askerlik borçlanması uygulamasında askerlik süresinin tamamını borçlanma gibi bir şart koşulurken yasa ile bu düzeltilmiş oldu. Bağ-Kur sigortalıları da artık askerlik sürelerinin istedikleri kadarını borçlanabilecekler. Bağ-Kur sigortalıları için diğer önemli bir değişiklik, Bağ-Kur sigortalısının vefat etmiş olması halinde eşi yada çocuklarının askerlik borçlanması başvurusunda sigortalının ölümü tarihinde fiilen Bağ-Kurlu olması şartı aranıyordu. Yeni yasa ile Bağ-Kur?lular açısından yanlış olan bu uygulama da düzeltilmiş oldu. Artık askerlik borçlanması yapmak isteyen Bağ-Kur?lunun eşi yada çocuğuna ?babanız ölüm tarihinde Bağ-Kurlu değil, askerlik borçlanması yapamazsınız? denilemeyecek.
 
Üst