MOTORLU TAŞITLARIN ÇEŞİTLERİ BAKIMINDAN KDV’NİN İNDİRİMİ
1- OTOMOBİL TİPİ ARAÇLAR
Faaliyeti binek otomobillerinin
( kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanlar da kdv indirimi yapılabilmektedir
)olmak üzere, bu araçların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılamamakta, araç bedeli ile birlikte amortismana tabi tutulmak suretiyle gider yazılmaktadır
. 87.03 tarife pozisyonundaki bu araçların ithali veya sıfır olanlarının tesliminde KDV oranı %18, kullanılmış olanlarının tesliminde ise %1’dir
2- ÇİFT SIRA KOLTUKLU PANEL-VAN TİPİ ARAÇLAR
87.03 tarife pozisyonunda yer almakta olup, bunların N1 sınıfında olup olmadığına, ruhsatının panelvan, kamyonet, arazi taşıtı veya binek oto olarak çıkarılıp çıkarılmadığına bakılmaksızın, alımında ödenen KDV indirim konusu yapılamayacaktır.
Bu araçları %18 oranında KDV ödeyerek sıfır olarak satın alan veya ithal edenlerin yanı sıra, binek otomobili grubundaki bu araçlardan işletmenin aktifinde yer alanların kullanılmış otomobil olarak tesliminde KDV oranı %1 olarak uygulanıp ve kullanılmış olanlarını %1 oranında KDV ödeyerek satın alan ve işletmenin aktifine kaydeden mükelleflerin de ödediği KDV’yi indirim konusu yapamayacağı tabiidir.
3- TEK SIRA KOLTUKLU PANEL-VAN TİPİ KAPALI KASALI KAMYONETLER
8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) eki sınıflandırma kararında;
87.04 tarife pozisyonunda yer almakta olup, mükellefin faaliyetleriyle ilgili işlerde kullanılmak üzere alımında ödenen KDV indirim konusu yapılacaktır. Ancak bu araçların ikinci el satışında KDV oranı %1 değil, %18 olarak uygulanacaktır.
87.04 tarife pozisyonunda sınıflandırılan araçların, trafiğe kaydettirmeden önce veya sonra, şoför sırasının arkasındaki bölüme koltuk eklenmesi, yan camların açılması, emniyet kemeri, küllük gibi yolculara mahsus aparatlar eklenmesi veya tadilat yapılması halinde aracın tarife pozisyonu 87.03 olacaktır. Bu şekilde bayiden alımında 87.04 tarife pozisyonunda olmasına rağmen, yapılan tadilatla 87.03 tarife pozisyonuna dönüştürülen araçların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılamayacaktır.
4- PİKAPLAR VE ÇİFT KABİNLİ KAMYONETLER
Tek kabinli 4X2 veya 4X4 pikaplar (Pick-up) 87.04 tarife pozisyonunda yer almakta olup, mükellefiyetle ilgili olarak satın alınan pikaplara ödenen KDV indirim konusu yapılabilecektir.
Çift kabinli 4X2 veya 4X4 araçlardan, eşya taşınmaya mahsus kasasının taban uzunluğu, aracın dingiller arasındaki mesafenin yarısından (%50’sinden) fazla olanlar da 87.04 tarife pozisyonunda değerlendirilecek ve alımında ödenen KDV indirilebilecektir. 87.04 tarife pozisyonunda sınıflandırıldığı belirtilen araçların ikinci el satışında KDV oranı %18 olarak uygulanacaktır.
Ancak çift kabinli 4X2 veya 4X4 araçlardan; eşya taşınmaya mahsus kasasının taban uzunluğu, aracın dingiller arasındaki mesafenin yarısından (%50’sinden) az olanlar 87.03 tarife pozisyonunda değerlendirilecek ve bunların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılamayacaktır (Gümrük tarife cetveli açıklama notlarına ilişkin 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği).
Ayrıca ikiden fazla aksı olan bu tür araçlar da KDV’nin indirim konusu yapılamadığı 87.03 tarife pozisyonunda yer almaktadır. Binek otomobili grubunda sınıflandırılan bu araçların kullanılmış olanlarının tesliminde KDV oranının %1 olacağı tabiidir.
5- TEK SIRA KOLTUKLU OTOMOBİLLER
87.04 tarife pozisyonunda yer almaktadır. Dolayısıyla bunların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılabilecektir.Ancak bu araçların ikinci el satışında %1 değil, %18 oranında KDV uygulanması gerekmektedir.
87.04 tarife pozisyonuna girdiği belirtilen bu araçların arkasındaki bölümünde tadilatlar yapılması nedeniyle 87.03 tarife pozisyonundaki bir araca dönüştürülmesi halinde, aracın alımında ödenen KDV’nin indirim konusu yapılamaması, indirilmiş ise tadilatın yapıldığı dönemde indirilecek KDV hesabından çıkarılıp gider hesaplarına alınması ve KDV beyannamesinde “ilave edilecek KDV” satırında gösterilmek suretiyle beyan edilip ödenmesi gerekir.
Kısacası; Sedan, hatchbeck, station wagon, limuzin, spor, üstü açık otomobiller ve yarış otomobillerinin yanı sıra 87.03 tarife pozisyonunda sınıflandırılan çift sıra koltuklu panelvan grubundaki araçlar ile kısa kasalı çift kabinli arazi araçlarının alımında ödenen KDV
(araba kiralama firmaları, gerçek usulde taksi işletmeleri ve sürücü kursları hariç
) indirim konusu yapılamamaktadır. Bu araçların MARTOY Yönetmeliği’ne göre “N” sınıfı yük taşımaya mahsus araçlar kapsamına girmesi, ruhsatının kamyonet, panelvan, ticari araç olarak çıkarılmış olması, KDV indiriminden yararlanmalarını sağlamamaktadır.
Bilinçli veya bilinçsiz bu araçları satışında 87.04 tarife pozisyonundan ÖTV beyanında bulunan bayiler ve acenteler hakkında ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanması söz konusudur.
A-MOTORLU TAŞITLARDA BİNEK OTOMOBİLLER
Doblo, Connect, Kango, Expres, Combi, Partner, gibi (4+1) 21 /07/2005 tarihinden itibaren binek otomobil sayıldığından dolayı bu ödenen KDV kanunu’un 30/b md. göre indirim konusu yapılmayacaktır.Gümrük Müsteşarlığının 27/07/2005 tarih ve 25888 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan ve yayımı tarihinde yürürlüğe giren 8 seri no.lu Gümrük Genel Tebliğinde (Tarife Sınırlandırma Kararları) 87.03 gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP) numarasına göre binek araç olarak değerIendirilebilmesi için aşağıdaki koşulları taşıması gerekmektedir. Bunlar;
- Şoför ve ön yolcu bölümündeki araç içi konfor özellikleri ve iç döşemeleri araç iç kısmının her tarafından aynı olan,
- Arka kısımda emniyet kemeri montajı için sabit tertibat bulunan,
- Şoför ve ön yolcu bölümü ile yük ve insan taşınan arka bölüm arasında bir bariyer veya panel bulunmayanlar.
– BİNEK OTOMOBİLLERİN ALIŞLARINDA KDV’DE İNDİRİM HAKKI BULUNMAYANLAR
Faaliyetleri, kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi hariç olan mükelleflerin, işletmelerinde kullanmak üzere satın aldıkları binek otomobilleri nedeniyle yüklendikleri KDV’yi indirim konusu yapmaları mümkün değildir.
Bu durumda binek otomobili alımında ödenen ve Kanun’un 30/b maddesi uyarınca indirim konusu yapılamayacak olan KDV, Kanun’un 58. Maddesine göre, aracın bedeline dahil edilerek amortismana tabi tutulacaktır.
– Faaliyeti binek otomobili kiralamak veya işletmek olsa dahi, mal hesabından çıkarılıp taşıtlar hesabında izlenmeye başlanan aktifteki araçlara ödenen KDV’nin de indirim konusu yapılması mümkün değildir.
– BİNEK OTOMOBİLLERİN ALIŞLARINDA KDV’DE İNDİRİM HAKKI BULUNANLAR
– Faaliyeti binek otomobillerinin kiralanması olan araç kiralama firmaları ile binek otomobillerini çeşitli şekillerde işleten KDV mükellefleri ( gerçek usulde vergiye tabi taksi işletmeleri, sürücü kursları, otomobil sporu, safari ve tur düzenleyen firmalar), bu faaliyetlerinde kullanmak üzere satın aldığı binek otomobillerine ödediği KDV’yi indirim konusu yapabileceklerdir.
– Faaliyeti binek otomobili alım satımı olan ithalatçılar, distribütörler, bayiler ve acentelerin satmak üzere ithal ettiği veya satın aldığı ve mal hesabında izledikleri binek otomobillerinin alımında ödedikleri KDV’yi indirim konusu yapabilecekleri tabiidir. Ancak bu firmaların satmak üzere satın aldığı otomobillerden, işletme sahibi veya personelinin kullanımı için aktifleştirdiği veya plaka aldıkları için ödediği KDV’nin indirim hesabından çıkarılıp gider hesabına alınması ve ilgili dönem KDV beyannamesinde “ilave edilecek KDV” olarak beyan edilip ödenmesi gerekecektir.
Kullanılmış binek otomobillerin teslimlerinde;
Aldıklar ı binek otomobillerin kdv’lerini indirme hakkı bulunan faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobilleri kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mikelleflerin bu amaçla aldıkları 2.el otomobil satışlarında;
-31.12.2007 tarihleri itibarıyla aktiflerinde ve envanterlerinde bulunan binek otomobillerini edindikleri tarihten itibaren iki yıl geçtikten sonra satmaları halinde KDV oranı %1,
-31.12.2007 tarihinden önce aktiflerinde veya envanterlerinde bulunması veya binek otomobillerini edindikleri tarihten iki yıl geçmeden satmaları halinde KDV oranı %18,
-Alınan binek otomobillerin KDV’sini indirme hakkı bulunmayan mükelleflerin yapacakları ikinci el binek otomobil teslimlerinde KDV oranı %1 olacaktır.
B-MOTORLU TAŞITLARDA TİCARİ ARAÇLARIN KDV DURUMU
Binek araç olarak sayılan araçların, ilgili tebliğde belirtilen özellikleri taşımaması durumunda, ticari araç olarak sayılabilirler.2 Seri no.lu Gümrük Genel Tebliği ekindeki 87.03 tarife pozisyonu ile ilgili açıklama notlarında, (şoför kısmının arkasındaki bölümde emniyet kemeri bulunmayan, bu bölümde yer alan koltukları sabit olmayan, sadece önde iki koltuğu olan, arkadaki yan camları kapalı olan, kapalı kasalı ve şoför sırası ile arkadaki bölüm arasında sabit bir panel veya ağdan yapılmış bariyer olan panelvan, pikap vb. türü araçlar), 87.04 tarife pozisyonunda KAMYONET olarak sınıflandırılmıştır Hafif ticari araçların, ilgili tebliğde belirtilen özellikleri taşımaması durumunda, ticari araç olarak sayılmaları ve KDV uygulamalarının buna göre yapılması gerekmektedir.
–Ticari faaliyet kapsamındaki sıfır otomobiller ve ikinci el olup olmadığına bakılmaksızın otobüs, midibüs, minibüs, kamyon, kamyonet, tır gibi araçlar için % 18 oranında KDV hesaplanacaktır.
–Ticari araçların ilk alımında uygulanan KDV oranı %18’dir ve KDV kanunun 29. maddesine göre ticari araç alımlarında ödenen KDV’nin indirimi yapılabilir. Ticari araçların ikinci el teslimlerinde KDV oranı %18 ve KDV indirimİ yapılabilir.
– Vergi mükellefleri vergisel açıdan hafif ticari araç alırken yukarıdaki konulara dikkat etmeleri gereklidir. Eğer alınan aracın KDV yönünden indirim konusu yapmak istiyor ise aldığı araç binek araç tarifine girmemelidir (şoför ve yan yolcu koltuklu arkada ise camsız ve koltuksuz araç almaları halinde KDV indirim söz konusu olabilmektedir).
–87.04 tarife pozisyonuna girdiği belirtilen araçların arkasındaki bölümün yan saçlar açılarak cam takılması ve koltuk eklenmesi, koltuk eklenmese dahi koltuk montajı için kızak yapılması veya emniyet kemeri, kül tablası, yer döşemesi gibi yolcu taşınmasına mahsus tadilatlar yapılması nedeniyle 87.03 tarife pozisyonundaki bir araca dönüştürülmesi halinde, aracın alımında ödenen KDV’nin indirim konusu yapılamaması, indirilmiş ise tadilatın yapıldığı dönemde indirilecek KDV hesabından çıkarılıp gider hesaplarına alınması ve KDV beyannamesinde “ilave edilecek KDV” satırında gösterilmek suretiyle beyan edilip ödenmesi gerekmektedir
NOT: Ticari araçlarda 31/10/2018 Tarih ve 30581 Sayılı Resmi Gazetenin mükerrer sayısında yayımlanan 287 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile bazı KDV oranlarında 01/11/2018’den itibaren 31/12/2018 tarihine kadar indirime gidilerek %1 KDV uygulanmaktadır.Sıfır km ticari araçlara uygulanan %1 KDV oranı ilgili ticari aracın 2. el alım satımlarında da % 1 olarak uygulanacaktır.
GÜMRÜK TARİFE İSTATİSTİK POZİSYONU(GTİP )
KARA NAKİL VASITALARI(DEMİRYOLU VEYA TRAMVAY TAŞITLARI HARİÇ) VE BUNLARIN AKSAM , PARÇA VE AKSESUARLAR(FASIL:87)
87.02: 10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus (sürücü dahil) motorlu taşıtlar(minibüs,şoför dahil 10-15 kişi; midibüs.şoför dahil 16-25 kişi,otobüs,şoför dahil 26 ve üzeri taşımaktadır ve bunların teslimlerinde %18 kdv uygulanmaktadır.)
87.03:Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (87.02 pozisyonuna girenler hariç) steyşın vagonlar ve yarış arabaları dahil;
– Özellikle kar üzerinde hareket etmek için imal edilmiş taşıtlar
–Golf sahalarında insan taşımada kullanılan özel taşıtlar vb.taşıtlar (Binek otomobillerde şoför dahil 9 kişi taşımaktadır.)
|
87.04:Eşya taşımaya mahsus motorIu taşıtIar(yük taşımak üzere kamyon ve kamyonet)
**Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 8) (27.07.2005 tarihli ve 25888 sayılı R.G.)
**Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notları (Seri No:2) (06.02.2010 / 27485
MOTORLU TAŞITLARIN ÇEŞİTLERİNE GÖRE KDV ORANLARI
MOTORLU TAŞITLAR | SIFIR ARAÇ KDV | 2.EL ARAÇ KDV |
GTİP | İNDİRİM KONUSU OLANLAR | İNDİRİM KONUSU OLMAYANLAR | | |
Otomobil tipi
**Ancak;kiralama veya çeşitli şekillerde işletilmesinde | %18 | %1 | 87.03 |
indirilir | indirilemez | | |
| Çift sıra koltuklu panel-van tipi |
%18 |
%1 | 87.03
| |
indirilemez | | |
Pikaplar ve çift kabinli kamyonetler
1-Tek kabinli
2-Çift kabinli(%50’den fazla)
3-Çift kabinli(%50’den az) |
%18
%18
%18 |
%18
%18
%1 |
87.04
87.04
87.03
|
indirilir
indirilir |
indirilemez | | |
| Tek sıra koltuklu panel-van tipi kapalı kasalı kamyonetler |
%18 |
%18 |
87.04
|
indirilir | | | |
| Tek koltuklu otomobiller |
%18 |
%18 | 87.04
|
indirilir | | | |
| Tek koltuklu otomobiller(eğer araçta tadilat yapılırsa)87.03’özelliğini alırsa indirilemez |
%18 |
%18 | 87.03
| |
indirilemez | | |
BİNEK OTOMOBİLLERDE;
*2 yıl geçtikten sonra sattıklarında
*2 yıl geçmeden satmaları halinde
* kdv’sini indirme hakkı bulunmayanlarda |
%18
%18
%18 |
%1
%18
%1 | 87.03 |
| indirilemez | | |
TİCARİ ARAÇLARDA;
*Hafif ticari araçlar
*ticari araç |
%18
%18 |
%18
%18 |
87.03
87.04 |
indirilir |
indirilemez | | |
| | | | | | | |
Kaynak : Hilal BİLADA
