Ynt: Bağımsız Denetim Merkezi lisans eğitimi ve sınav ilanı, Yeni dönem başlamıştır.!
İSMMMO başkanı Yahya ARIKAN' ın konu hakkındaki açıklaması,
?Muhasebeciler insanların, kurum ve kuruluşların gelecekleri doğrultusunda şekil
almalarında katkıda bulunan ve güvenilen profesyoneller kişilerdir.
Bunlar, dürüstlükle bütünleşip,
- Açıklık ve objektiflik kapsamında haberleşerek,
- Karmaşık verileri yararlı (kritik) bilgi haline dönüştürerek,
- Fırsatları öngörerek ve yaratarak,
- Vizyonu realiteye dönüştürecek yollar tasarlayarak,
Değer yaratırlar.?
?Muhasebe mensupları ve örgütlerinin vizyonları ne olmalıdır?? sorusuna bence verilebilecek
en akılcı ve doğru yanıtlardan biri yukarıda yaptığım alıntıdır.
?Mesleğin geleceği ve TÜRMOB Bağımsız Denetim Merkezi? değerlendirmesini de bu gözle
yorumlamakta yarar var.
Biliyoruz; ?Muhasebe ve denetim? birbirlerinin ?olmazsa olmazı? iki kavramdır.
Muhasebesiz denetim, denetimsiz muhasebe olduğu yerde, gerçek olmayan finansal tablolar
ortaya çıkar.
Muhasebenin ürettiği finansal tabloların, muhasebe standartlarına uygunluğunu, yine denetim
standartlarına göre inceleyerek, muhasebe bilgilerinin güvenilirliğini artıran ?muhasebe
denetimi?, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ekonomik sistemin önemli bir
parçasıdır. Muhasebe denetçisinin ürettiği raporlar, başta yatırımcıları olmak üzere, ilgili
tarafları, güvenilir bilgiye ihtiyaç duyan bütün kesimleri ilgilendirir.
Bu anlamda ülkemizde de bu durumu yasal zemine oturtan süreci anımsayalım...
1981 yılında, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve bu kanuna ilişkin çıkarılan 16 ve 22
numaralı tebliğler ile bağımsız denetim ve bağımsız denetim standartlarına ait
düzenlemeler yapılmıştır. Bu çerçevede bağımsız denetim yetkisi Sermaye Piyasası Kurulu
tarafından bağımsız denetim şirketlerine verilmiştir.
1989 yılında yürürlüğe giren 3568 sayılı meslek yasamız ise 2 maddesi 1A/c bendinde yapıyı
şu şekilde tanımlar:
1-A) muhasebecilik ve mali müşavirlik mesleğinin konusu Gerçek ve tüzel kişilere ait
teşebbüs ve işletmelerin;
a. Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince,
defterlerini tutmak, bilanço, kar-zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer belgelerini
düzenlemek ve benzeri işleri yapmak.
b. Muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans, mali
mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu konularda
müşavirlik yapmak.
c. Yukarıdaki bentte yazılı konularda, belgelerine dayanarak, inceleme, tahlil, denetim
yapmak, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve
benzerlerini düzenlemek, tahkim, bilirkişilik ve benzer işler yapmak.
Bugün geldiğimiz aşamada mesleğimizin şekillendirecek radikal gelişmeleri hep birlikte
gözlemekteyiz. Özellikle; 2011 yılı Ocak ayında TBMM gündemine gelecek olan yeni Türk
Ticaret Kanunu (TTK) tasarısı yasalaştığında, denetim konusunda mesleğimize önemli
gelişmeler sağlayacaktır.
Bunun öncesinde; Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler
Odalar Birliği de (TÜRMOB) 1 Kasım 2010?da önemli bir tebliğ yayınlamıştır.
?Bağımsız Denetim Merkezi kurulmasına ilişkin Esaslar Hakkında tebliğ? ile TÜRMOB
Bağımsız Denetim Merkezi?ni kurmuştur.
Tebliğ yedi bölümden oluşmuştur;
Birinci Bölüm: Başlangıç Hükümleri Tebliğin Amacını, Hukuki Dayanağını, Kavram Ve
Tanımlar,
İkinci Bölüm: TÜRMOB Bağımsız Denetim Merkezi Kuruluş, Görev, Çalışma Usul Ve
Esaslar,
Üçüncü Bölüm: Bağımsız Denetçiler Şahsi Kütüğü Ve Bağımsız Denetim Şirketleri Kütüğü,
Dördüncü Bölüm: Bağımsız Denetim Lisansı,
Beşinci Bölüm: Kalite Güvence Sistemi,
Altıncı Bölüm: Meslekte Uzmanlaşma ve Mesleki Uzmanlık,
Yedinci Bölüm: Son Hükümlerden oluşmaktadır.
Yapılan düzenlemelere göre; tebliğin ?dördüncü, beşinci, altıncı? bölümlerinde bağımsız
denetim lisansından, kalite güvence sisteminden ve meslekte uzmanlaşma ve mesleki
uzmanlık uygulama sürecinin ne şekilde gerçekleşeceği açıklanmaktadır.
Girişte verdiğim alıntı paragrafın siyahlaştırılmış sözcükleri birleştiğinde ise çıkan cümle
bellidir!
?Muhasebeciler dürüstlükle bütünleşip, değer yaratırlar.?
Ve; yirmi yıllık mesleki çalışmalarımızda, mesleki bilgi şölenlerimizde hep tartıştığımız ve
uzlaştığımız konuların başında ?Muhasebe mesleğinin geleceğinin denetim olacağı?
gelmiştir.
Ayrıca;
? ?Kamu güvenini sağlamak üzere bağımsız denetim faaliyetini yürüten bağımsız
denetim şirketlerinin yaptığı iş ve işlemlerin kalitesinin incelenmesini yürüten kalite
güvence sisteminin kurulması??
? ?Yeni mesleki iş alanlarının yaratılması, muhasebe mesleğinin performansının ve
kalitesinin yükselmesine katkı sağlamak, ulusal ve uluslararası düzeyde muhasebe
mesleğine ve meslek mensuplarına olan güveni sürdürebilir kılmak amacıyla mesleki
uzmanlaşma ve kurumsallaşmaya ilişkin esasların belirlenmesi?? de diğer tartışma
konuları arasında öne çıkmıştır.
İşte şimdi, öncelikle; yaşamsal önemde gördüğümüz bu ?tebliğ?in, ruhuna meslek örgütü
olarak sahip çıktığımız?ın altını kalın harflerle çizmek istiyoruz.
Ancak tebliğin bazı hükümlerinin tekrar gözden geçirilerek yeniden düzenlenmesinin daha
doğru olacağını ve tüm tarafları kucaklayacağını düşünüyoruz.
İlk olarak; ruhsat almış meslek mensuplarının, söz konusu tebliğin dördüncü bölümünde
belirtilen şartlarda ?tekrar sınava tabi tutularak denetim lisansı alma mecburiyetinin sınava
bağlanmasını? haklı bulmuyoruz.
TÜRMOB?un 3568 sayılı yasaya göre verdiği ruhsata sahip çıkacağına inanıyoruz.
Bu anlamda;
Mevcut meslek mensupları; denetim sürecine devam edebilmelidirler. Hepsi zaten belirli
sınavlara girmiş ya da belirli özelliklere sahiptir. Bu nedenle; TÜRMOB?un tebliğ
içeriğindeki eğitim konularının esas alındığı, mevcutlar için en az 3 yıllık bir deneyim ve 120
saatlik (-ki süre ve saat tartışılabilir) eğitim koşulu aranabilir. Aynı şekilde denetim bir takım
işi olduğundan, kurum modelleri açısından da (işyeri olanakları, istihdam özellikleri vb.)
asgari bir standart getirilebilir.
Böylece kurumsal modelleri oluşmuş, belirtilen eğitime katılmış, ruhsat sahibi meslek
mensuplarının, ayrıca sınav zorunluluğu olmaksızın TTK denetimi yapabilmeleri
sağlanabilir.
Mesleğe yeni gireceklerin ise; katılacağı SMMM kurs ve eğitim müfredatının ve sınav
konularının bu tebliğ hükümlerine göre yeniden belirlenmesini talep ediyoruz. Bu sınavları
kazanmış ve yukarıda belirtilen kurumsal modeli uygun olanlar da yine TTK denetimi
yapabilmelidir.
TÜRMOB, yukarıdaki koşulları sağlayanların, yani TTK denetimi yapacakların bir
kütüğünü tutmalı ve bunların durumları elektronik ortamda ilan etmelidir. Sonraki
yıllarda da zorunlu eğitime katılanların denetim işine devam edecekleri süreç planlanmalıdır.
Ayrıca tüm bu süreçlerden önce kalite güvence sistemi devreye sokularak, denetim işleminin
kalite kontrolünden de asla taviz verilmemelidir.
