Ynt: Dönem Sonu Kapanış Kaydı Hk.
370 DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI
Bu hesapta dönem karı üzerinde hesaplanan kurumlar vergisi, diğer vergi ve kesintiler, fonlar ve benzeri diğer yükümlülükler için ayrılan karşılıklar izlenir.
Hesabın Bölümleri :
Tebliğ hükümlerine göre defter-i kebir altında açılacak yardımcı hesaplar için bir sınırlama getirilmemiştir. İşletmeler, kendi ihtiyaçlarına göre diledikleri ayırım ve detayda yardımcı hesap açabilirler.
Örnek
DEFTER-İ KEBİR (DÖNEM KARI VERGİ VE
YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI)
2. Ayırım
10 Ödenecek Kurumlar Vergisi Karşılığı
20 Ödenecek Fon Karşılığı
30 Ödenecek Istisna GV Tevkifat Karşılığı
3. Ayırım (Boş bırakılır.)
370 00 000
İşleyişi :
Dönem karı üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi ve yasal yükümlülükler, 691 no.lu Dönem Karı Vergi ve Diğer Yükümlülük Karşılığı hesabının borcu ile bu hesaba alacak kaydedilir.
Vergi tahakkukunun kesinleşmesi durumunda borç kaydı suretiyle hesap kapatılır ve ilgili tutar 371 Dönem Karının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri hesabı ile mahsuplaştırılarak kalan tutar 360 no.lu Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabına aktarılır.
Bu hesabın işleyişi hesap planında yer alan diğer hesaplarla da ilgilidır. Bu hesaplar arasındaki ilişkinin açıklanabilmesi için aşağıda basit bir monografi verilmiştir.
Vergi Karşılığı Hesapları İle İlgili Monografi :
Monografinin kolay izlenebilmesi için, yevmiye kayıtları detter-i kebir seviyesinde gösterilmiş, yardımcı hesaplara yer verilmemiştir.
Monografide kullanıları defter-i kebir hesapları şunlardır :
193 PEŞİN ÖDENEN VERGİLER VE FONLAR
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR
370 DÖNEM KARI VERGi VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKILARI)
371 DÖNEM KARININ PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLERi(-)
690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI
691 DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI(-)
692 DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI
590 DÖNEM NET KARI
A) Yıl sonu verileri ve işlemleri
a)1983 Dönem Brüt Karı 4 000 TL. dir ve 690 no.lu Dönem Karı ve Zararı hesabının alacağında yer almaktadır.
b)1993 yıiı içinde nisan-aralık ayları itibariyle ödenmiş geçici kurumlar vergisi tutarı 900 TL. dir ve 193 no.lu hesabın borcunda yer almaktadır.
c)1993 dönem karı üzerinden 2 000 TL. kurumlar vergisi hesapianarak karşılık ayrılmıştır.
691 DÖNEM KARI VER VE DIĞ.Y.K. 2 000
DÖNEM K. VER.VE D.Y.K. 2 000
d)Ödenecek kurumlar vergisirıden mahsubunu sağlamak üzere 183 no.lu hesaptaki birikmiş o!an geçici kurumlar vergisi tutarı 900 TL, 371 no.lu hesabın borcuna aktarılır :
371 DÖNEM KARI P.ÖD.VER.DĞ.YK. 900
193 PEŞ.ÖD.VER .VE FONLAR 900
Aktarılacak bu meblağ, yukarıda 370 no.lu hesaba alacak yazılan kurumlar vergisi (örnekteki 2 000 TL) den fazla olamaz.
Fazlası kalırsa, gelecek dönemin geçici vergisinden mahsup edilmek üzere 183 no.lu hesapta bekletilir. Mahsuba rağmen yine fazlalık kaldığı takdirde, diğer vergi borçlarından mahsup ettirilebilir.
e) Sonuç hesaplarındaki dönem karı netleştirilir. Bunun için 690 ve 691 no.lu hesaplar karşılıklı kapatılarak bakiyesi 692 no.lu hesaba aktarılır.
690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI 4 000
691 DÖ. KARI VR.VE D.Y.KA.RŞ. 2 000
692 DÖ. NET KARI VE ZARARI 2 000
f) Sonuç hesapları grubunda yer alan 692 no.lu dörıem Net Kar ve Zararı hesabı, bilanço hesaplarına (5J0 no.lu hesaba) aktarılarak kapatılır.
692 DÖNEM NET KARI VEYA ZAR. 2 000
590 DÖNEM NET KARI 2 000
Bu durumda yıl sonunda 690, 691, 692 ve örneğimizde 193 no.lu hesaplar kapanmış olup; 370, 371 ve 590 no.lu hesaplar bilançoda yer almaktadır.
B) İzleyen Yılda (Nisan ayı) İşlemleri
g) Yeni yılın ilk üç ayında, geçen yıla ait olarak yatırılan geçici kurumlar vergisi taksitleri 300 TL.dir.
h) Kurumlar vergisinden mahsubunu sağlamak üzere bu meblağ da 371 no. lu hesaba aktarılır. (Örneğimizde 2 000 TL. tavanının altında kaldığı için)
371... .. DÖNEM KARI P.ÖD.VER.DĞ.YK 300
193 PEŞ.ÖD.VER.VE FONLAR 300
i) Kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden tahakkuk eden kurumlar vergisi 2 000 TL.dir. Kesinleşen bu durum üzerine 370 ve 371 no.lu karşılık hesapları kapatılarak ödenecek nihai vergi borcu 360 no.lu hesaba aktarılır.
370 DÖNEM KARI VE.VE D.Y.KAR 2 000
371 DÖ. KARI PE.ÖD. VER. D. Y. 1 200
360 ÖDENECEK VER.VE FONLAR 800
Bu kayıttan sonra ödenen vergiler 360 no.lu hesabın borcuna yazılır. Kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesiyle, cari hesap dönemi için, tahâkkuk ettirilen kurumlar vergisinin % 50 si oranında geçici vergi tahakkuk ettirilir. Tebliğde bu tahakkuk için bir kayıttan söz edilmediği için, örneğimizde de "ödenecek geçici vergi" adı altında bir borç tahakkuku hesabına yer verilmemiştir. Bunlar, 12 eşit taksitte, nisan ayından izleyen dönem nisan ayına kadar ödendikçe 193 no.lu hesaba borç kaydedilir
Saygılar....
bahsedilen vergi uygulamaları eski halini anlatır.Sadece 370-371 kapamasının tahakkuk alındığında yapılması gerektiğini görmeniz için bu yazıyı gönderdim.
