Ynt: Kooperatiflerin faiz gelirinden kesilen stopaj.
Aşağıda bulabilirsiniz.
Kayıt o şekilde olur
Tarih : 15.09.2008
Sayı : B.07.1.GİB.4.16.16.01.KV.08.30/3632
Konu : Kooperatiflerin kira gelirleri nedeniyle
mükellefiyet tesis ettirilip ettirilmeyeceği
??? YAPI KOOPERATİFİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığımıza verilen 25.01.2008 tarihli dilekçenin incelenmesinden; kurumlar vergisinden muaf bulunan kooperatifinize ait taşınmazların tevkifat yapmakla sorumlu bulunan gerçek ve tüzel kişilere kiraya verildiğinden bahisle, elde edilen kira gelirleri ile bankada bulunan mevduatınızdan sağlanan faizlerin, ortaklara dağıtılmayıp tamamının kooperatif giderlerinde ve ortak ihtiyaçların karşılanmasında kullanıldığı belirtilerek, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş bulunan gelirlerinizden dolayı kooperatifinizin kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edilip edilemeyeceği hususunda bilgi talebinde bulunulduğu anlaşılmıştır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendinde, Kooperatiflerin kazançlarının kurumlar vergisine tabi olduğu belirtilmiş, aynı Kanunun 4 üncü maddesinin (k) bendinde; ?Tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesine (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.) ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13 üncü maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatifleri.?nin kurumlar vergisinden muaf oldukları belirtilmiştir.
Yine aynı Kanunun 14?üncü maddesinin (5) numaralı bendinde de, Kooperatiflerin gelirlerinin vergi kesintisine tabi tutulan taşınmaz kira gelirlerinden ibaret olması halinde, bu gelirler için beyanname verilmeyeceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun ?Vergi Kesintisi? başlıklı 15 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendinde, (1) nolu fıkrada sayılanlarca, kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemeleri üzerinden (2006/11447 sayılı B.K.K. ile 01.01.2007 tarihinden geçerli olmak üzere) %20 oranında vergi kesintisi yapılacağı belirtilmiştir.
Diğer taraftan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94?üncü maddesinde; ?Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.? hükmünden sonra aynı maddenin 5/c bendinde; Kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden tevkifat yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan, 03.04.2007 tarih ve 26482 sayılı Resmi Gazete?de yayımlanan 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin ?4.13.1.4.3. Yapı Kooperatiflerinde Ortak Dışı İşlemler? başlıklı bölümünün son paragrafında, kooperatife ait taşınmazların, ortaklara veya ortak olmayanlara kiraya verilmesi veya kooperatifin inşa ettiği konut veya işyerlerinin ortaklara dağıtımından sonra elinde kalan işyeri, konut veya arsaların satılması ortak dışı işlem sayılacağı belirtildikten sonra, ?Kooperatif Gelirlerinin Sadece Taşınmaz Kira Gelirlerinden ve Mevduat Faizlerinden Oluşması Halinde Beyan? başlıklı (14.5.) bölümünde ise; ?Kooperatiflerin taşınmazlarını kiraya vermeleri ortak dışı işlem olarak değerlendirileceğinden, kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edilmesi gerekmektedir. Ancak, anılan kooperatiflerin başkaca gelir getirici faaliyetinin bulunmaması ve gelirlerinin sadece vergi kesintisine tabi tutulmuş taşınmaz kira gelirleri ile vergi kesintisine tabi tutulan mevduat faizlerinden ibaret olması halinde, kurumlar vergisi beyannamesi (geçici vergi beyannameleri dahil) vermelerine gerek bulunmamaktadır. Yapılan vergi kesintileri nihai vergileme olacaktır.
Kesintiye tabi tutulmuş taşınmaz kira gelirleri ile mevduat faizleri yanında diğer gelirleri de bulunan kooperatifler, kurumlar vergisi beyannamesi vermek zorunda olduklarından, taşınmaz kira gelirlerini ve mevduat faizlerini de bu beyannameye dahil edeceklerdir. Ancak, kira gelirleri ile mevduat faizleri üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu?nun 15?inci maddesi uyarınca kesinti yoluyla ödenmiş olan vergiler, hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilecektir.
Öte yandan, kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan bu kooperatiflerin beyanname verme dışında mükellefiyetle ilgili diğer ödevlerini yerine getirecekleri tabiidir.? şeklinde konuya ilişkin gerekli açıklamalar yapılmıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunun 1/1 inci maddesi uyarınca Türkiye?de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.
Aynı Kanunun 1/3-f maddesine göre, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri de katma değer vergisinin konusuna girmektedir.
Bu itibarla, kooperatifinizce kiralama suretiyle değerlendirilen 23 adet işyerinin üçüncü şahıslara kiralanması işleminin ticari mahiyette yapıldığının kabul edilmesi ve katma değer vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre;
- Kooperatife ait 23 adet işyerinin kiraya verilmesi işlemi, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun kooperatif muafiyeti için aradığı şartları (münhasıran ortaklarla iş görülmesi şartını) ihlal edici nitelikte olduğundan, kiralama işleminin yapıldığı tarihten itibaren Kooperatifinizin kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edilmesi,
- Bahse konu işyerlerinin kiralanması sonucu elde edilen gelirler katma değer vergisine tabi tutulacağından, kooperatifinizin katma değer vergisi yönünden de mükellefiyetinin tesis ettirilmesi,
- Vergi kesintisine tabi tutulan taşınmaz kira gelirleri ile mevduat faizleri için kurumlar vergisi beyannamesi verilmemesi, ancak katma değer vergisi beyannamelerinin süresi içinde verilmesi,
- Kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilen kooperatifinizin beyanname verme dışındaki mükellefiyetle ilgili diğer ödevlerini yasal sürelerinde yerine getirmesi,
- Kooperatifinizin kesintiye tabi tutulmuş taşınmaz kira gelirleri ile mevduat faizleri yanında diğer gelirlerinin de bulunması halinde, kurumlar vergisi beyannamesi vermesi, verilen bu beyannameye taşınmaz kira gelirleri ile mevduat faizlerinin de dahil edilmesi ve söz konusu gelirler üzerinden Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre kesinti yoluyla ödenmiş olan vergilerin, hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesi,
gerekmektedir.
Bilgilerinizi rica ederim.
