Yatırım Fonu Kazançlarının Vergilendirilmesi

[Aquatim]

Bir sorum olacaktı, yardımcı olabilirseniz sevinirim. Bankada görevli arkadaşlar diyor ki, firmaların kanunda bahsedilen yatırım fonlarından elde ettikleri kazançlar Kurumlar Vergisinden istisna edilmiş, 15.04.2022 tarihinde yürürlüğe giren 7394 sayılı kanununun 22.maddesinde.

Tabi her yatırım fonu değil. Bizim örneğimizde "TL cinsinden para piyasası fonları"

Kurumlar Geçici Vergisi beyannamesinde de ilgili satırlar açılmış.

299-İştirak kazançları (K.V.K. 5/1-a-4) (Diğer Fonlardan)

Konu hakkında değerli görüşlerinizi beklerim.

Ayrıca K.V.K. 5/1-a-5 satırı yok, yani yatırım fonlarının dönem sonlarında VUK 279.maddesince değerlemesinden kaynaklanan
değer artış kazançları.

Acaba 299 nolu kısımda mı göstereceğiz yoksa Kurumlar Vergisi Beyannamesinde mi?

Saygılarımla,


İlgili madde;

MADDE 22- 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci mad-
desinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) ve (4) numaralı alt bentlerinde yer alan “kâr payları”
ibareleri “kâr payları ile katılma paylarının fona iadesinden doğan gelirler” şeklinde değiştiril-
miş, aynı bende aşağıdaki alt bent eklenmiş, (d) bendinin (4) numaralı alt bendine “(Esas faa-
liyet konusu itibarıyla gayrimenkul, gayrimenkul projeleri ve gayrimenkule dayalı haklardan
oluşan portföyü işletmek amacıyla kurulanlar dışında kalanların kazançları hariç)” ibaresi ek-
lenmiş ve (e) bendinin birinci paragrafında yer alan “ve rüçhan haklarının” ibaresi “, rüçhan
hakları ve bu fıkranın (a) bendi kapsamında istisna kazançlarına kaynak oluşturan yatırım fon-
larının katılma paylarının” şeklinde değiştirilmiştir.
“5) (3) ve (4) numaralı alt bentlerde yer alan istisna kazançlarına kaynak oluşturan ya-
tırım fonlarının katılma paylarının 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 279 uncu maddesi kapsa-
mında değerlenmesinden kaynaklanan değer artış kazançları.

Kurumlar Vergisi Kanunun Madde5-1-a bendi güncel şekli;

3) Tam mükellefiyete tabi girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde ettikleri (7394 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 15.04.2022)kâr payları ile katılma paylarının fona iadesinden doğan gelirler (12),

(7351 sayılı kanunun 14 üncü maddesiyle eklenen bent; Yürürlük 1/1/2022 tarihinden, özel hesap dönemine tabi olan mükelleflerde 2022 takvim yılında başlayan özel hesap döneminin başından itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 22.01.2022) 4) Tam mükellefiyete tabi diğer yatırım fonu katılma paylarından elde ettikleri (7394 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 15.04.2022) kâr payları ile katılma paylarının fona iadesinden doğan gelirler (12) (portföyünde yabancı para birimi cinsinden varlık ve altın ile diğer kıymetli madenler ve bunlara dayalı sermaye piyasası araçları bulunan yatırım fonlarından elde edilen kazançlar hariç).

(7394 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle eklenen alt bent; Yürürlük: 15.04.2022) 5) (3) ve (4) numaralı alt bentlerde yer alan istisna kazançlarına kaynak oluşturan yatırım fonlarının katılma paylarının 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 279 uncu maddesi kapsamında değerlenmesinden kaynaklanan değer artış kazançları.

 

[ferhat]

Bilindiği gibi Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ile benzer nitelikteki yabancı kurumlar sermaye şirketidir. Kurumlar vergisi uygulamasında, Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme ve denetimlerine tabi fonlar ile bu fonlara benzer yabancı fonlar sermaye şirketi sayılır. Yatırım ortaklıkları anonim şirket şeklinde kurulur.

Sermaye şirketleri Kurumlar Vergisi Kanunu’nun ikinci maddesinde kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmıştır. Bu kanunla istisna edilmediği takdirde elde ettikleri kazançlar kanun çerçevesinde kurumlar vergisine tabidir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde; Türkiye’de kurulu;

- Menkul kıymetler yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları,

- Portföyü Türkiye’de kurulu borsalarda işlem gören altın ve kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları,

- Girişim sermayesi yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları,

- Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları,2023 yılı kurum kazançlarına uygulanmak üzere (7394 sayılı Kanun’la eklenen parantez içi cümle) (Esas faaliyet konusu itibariyle gayrimenkul, gayrimenkul projeleri ve gayrimenkule dayalı haklardan oluşan portföyü işletmek amacıyla kurulanların dışında kalanların kazançları hariç.)

- Emeklilik yatırım fonlarının kazançları,

- Konut finansmanı fonları ile varlık finansmanı fonlarının kazançları kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

İstisna, anılan fon ve ortaklıkların söz konusu kazançları üzerinden kesinti yoluyla vergi alınmasına engel teşkil etmemektedir.

Yatırım fonları ile yatırım ortaklıklarının elde ettikleri istisna kapsamı dışındaki kazançları ise KVK hükümleri çerçevesinde vergilendirilir.

Kurumlar vergisinden istisna edilen fon gelirleri ile ilgili olarak geçen hafta yayınlanan yazımızda ayrıntılı açıklamalara yer verilmişti.

Gerçek kişilerin yatırım fonları ve ortaklıklarından​

- Elde ettikleri gelirler

Gerçek kişilerin yatırım fonları ve yatırım ortaklıklarından sağladıkları kazançlar Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre vergilendirilir. Elde edilen kar payları ve alım satım kazançlarına ilişkin açıklamalarımıza aşağıda yer verilmiştir.

Yatırım fonlarından elde edilen gelirler​

- Menkul kıymet yatırım fonlarından kar payları

Gelir Vergisi Kanunu’nun 75’inci maddesinde menkul sermaye iradının tarifi yapılmıştır. Sermaye Piyasası Kanunu’na göre kurulan yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kar payları ile konut finansman fonlarını temsilen ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlere ve varlık finansman fonlarını temsilen ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetlere ödenen faiz, kâr payı veya benzer gelirler menkul sermaye iradı sayılır. Vergileme fon türlerine göre değişebilmektedir.

Yatırım fonları kar payları esas itibariyle yatırım fonu katılma belgelerinin yatırımcı tarafından fona iadesi ile elde edilen gelirdir (itfa bedeli-alış bedeli). Ancak, yatırım fonları katılma belgeleri fona iade edilmeden doğrudan fon tarafından temettü dağıtılması da söz konusu olmaktadır. Bu temettüler GVK Geçici 67’nci madde 1’nci fıkrası kapsamında dönemsel getiri niteliğindedir. Bu nedenle fon türüne göre, %0 veya %10 oranında stopaja tabi olur. Ayrıca GVK Geçici 67/7 madde uyarınca beyanname verilmesi, verilen beyannamelere bu gelirin dahil edilmesi gerekmez. Stopaja tabi olma durumu aşağıda olduğu gibidir.

- Portföylerinin %51’i aşan miktarda Türkiye’de borsada işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının bir yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma belgelerinden elde edilen gelirler stopaja ve yıllık beyana tabi değildir.

- Devamlı olarak fon toplam değerinin en az %80’i menkul kıymet yatırım ortaklıklarının hisse senetleri dışında kalan ve BİST’te işlem gören hisse senetlerinden oluşan hisse senedi ağırlıklı fonların katılma belgelerinden sağlanan gelirler %0 oranında stopaja tabidir. Stopaj nihai vergidir.

- İki yıldan fazla süreyle elde tutulan girişim sermayesi yatırım fonu ve gayrimenkul yatırım fonu katılma paylarından elde edilen gelirlerde stopaj oranı %0’dır.

- 23.12.2020-31.03.2022 tarihleri arasında iktisap edilen yatırım fonlarından elde edilenler (eurobond, değişken, karma, dış borçlanma, yabancı, serbest fonlar ile unvanlarında döviz ifadesi geçen yatırım fonları hariç) %0.oranında stopaja tabidir.

-Yukarıdaki fonlar dışında kalan yatırım fonu katılma belgeleri kar payları %10 oranında stopaja tabidir. Stopaj nihai vergidir.

Dar mükellef gerçek kişilerce elde edilen kar paylarının vergileme durumu tam mükellef gerçek kişilerle aynıdır. Yıllık veya münferit beyanname verilmez. Stopaj nihai vergidir.

Borsa yatırım fonları alım satım kazançları​

Borsa yatırım fonları, bir endeksi baz alan ve baz aldığı endeksin performansını yatırımcılara yansıtmayı amaçlayan ve payları borsada işlem gören yatırım fonlarıdır. Bu fonların özelliklerine göre stopaj oranı değişmektedir.

- Fon toplam değerinin devamlı olarak %80 i veya fazlası BİSTte işlem gören hisse senetlerinden oluşan(MKYO hisse senetleri hariç) hisse senedi yoğun fonlardan elde edilen alım satım kazançlarında stopaj oranı % 0 dır. Stopaj nihai vergi niteliğindedir.

- 23.12.2020-31.03.2022 tarihleri arasında iktisap edilen yatırım fonlarından elde edilenler (eurobond, değişken, karma, dış borçlanma, yabancı, serbest fonlar ile unvanlarında döviz ifadesi geçen yatırım fonları hariç) %0 oranında stopaja tabidir

- Diğer borsa yatırım fonlarının alım satımından elde edilen kazançlarda stopaj oranı %10’dur. Stopaj nihai vergilemedir.

Dar mükellefler gerçek kişilerde de aynı vergileme esasları geçerlidir.

Menkul kıymet yatırım ortaklığı ve gayrimenkul yatırım ortaklığından alınan kar payları ve alım -satım kazançları​

Gerçek kişilerin sahip oldukları, sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilen yatırım ortaklıklarının payları diğer anonim şirket hisse senetlerinden farklı değildir. Dolayısıyla yatırım ortaklığı paylarının elden çıkarılmasından elde edilen gelirler GVK Geçici 67’nci maddenin birinci fıkrasına stopaj (tevkifat) kapsamında vergilendirilecektir.

Yatırım ortaklıklarından gerçek kişilerce elde edilen kar payları da Gelir Vergisi Kanunu’nun 22,75 ve 86’ncı maddeleri göz önünde tutularak beyan edilecektir. Kar dağıtımı kararı alan ortaklık belirlenen oranda kar dağıtım stopajı yapar.

2022 yılı için durum şöyledir;

- Kâr dağıtımı yapan ortaklık stopaj yapar,%0,

- Tam mükellef kurumlardan elde edilen temettü gelirlerinin yarısı, tevkif yoluyla vergilendirilmiş menkul ve gayrimenkul sermaye iradı ile birlikte toplam tutarı 70.000 lirayı aşıyorsa yıllık beyanname ile beyan edilir.

Dar mükellef gerçek kişilerin elde ettikleri kâr payları için kar dağıtımı yapan kurum tarafından tevkif edilen vergi nihai vergi niteliğindedir.

BİST’te işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklığı hisse senetlerinin alım-satımından elde edilen kazançlar, bir yıldan uzun süre elde tutulmuşsa tevkifat söz konusu olmaz. Bir yıldan kısa süre elde tutulanlarda stopaj oranı %10’dur. Bu stopaj nihai vergi niteliğindedir; beyan edilmez.

Dar mükellef gerçek kişilerin elde ettikleri alım satım kazançlarının vergilendirme esasları aynıdır.

KAYNAK : Akif AKARCA / Dr. Mehmet ŞAFAK

 

[Aquatim]

Ferhat Bey merhaba. Cevabınız için teşekkür ederim. Verdiğiniz bilgiler için de.

Bankacı arkadaşlar ile görüşünceye kadar ben de sizin gibi biliyordum. Yanlış anlaşılmasın verdiğiniz kaynak bilgiler hala güncel. İlgili yasalarda bir değişiklik yok.

Sadece nasıl Kur Korumalı Mevduat ile beraber hayatımıza bu mevduatlara ilişkin faiz ve kur farkı istisnası gelmiş ise, aynı şey 15.04.2022 yürürlülük itibariyle (7394 satılı kanun ile) diğer fonlardan elde edilecek kazançlara da gelmiş. Benim sorduğum ise bu yasa. Bunu birçok bankacıdan da teyit ettim. Aşağıda da konu ile ilgili birkaç makale paylaşıyorum.

Kurumlar Vergisi kanunu da aşağıdaki şekilde güncellenmiş, Kurum geçici vergisi beyannamesinde de istisnalar kısmında "299-İştirak kazançları (K.V.K. 5/1-a-4) (Diğer Fonlardan)" tür kodu ile açılmış. Sadece 5.bendi ile ilgili bir tür kodu açılmamış, o da sanırım Kurumlar Vergisinde açılacak;

(7351 sayılı kanunun 14 üncü maddesiyle eklenen bent; Yürürlük 1/1/2022 tarihinden, özel hesap dönemine tabi olan mükelleflerde 2022 takvim yılında başlayan özel hesap döneminin başından itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 22.01.2022) 4) Tam mükellefiyete tabi diğer yatırım fonu katılma paylarından elde ettikleri (7394 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 15.04.2022) kâr payları ile katılma paylarının fona iadesinden doğan gelirler (12) (portföyünde yabancı para birimi cinsinden varlık ve altın ile diğer kıymetli madenler ve bunlara dayalı sermaye piyasası araçları bulunan yatırım fonlarından elde edilen kazançlar hariç).

(7394 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle eklenen alt bent; Yürürlük: 15.04.2022) 5) (3) ve (4) numaralı alt bentlerde yer alan istisna kazançlarına kaynak oluşturan yatırım fonlarının katılma paylarının 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 279 uncu maddesi kapsamında değerlenmesinden kaynaklanan değer artış kazançları.

Konu ile ilgili bir köşe yazısı linki de bırakıyorum;

MAKALE Yatırım Fonlarının Kurumlar Vergisi Avantajı – Hakan GÜZELOĞLU

Bu yazımızda yatırım fonlarına ilişkin Ocak ve Nisan 2022 tarihlerinde getirilen yeni düzenlemeler hakkında genel bilgi vermek ve yatırım fonlarından elde edilen gelirlerin kurumlar için vergisel avantajını değerlendirmek istedik. Y [...]

tokkder.org

Kurumların Yatırım Fonlarından Elde Ettikleri Gelirlerin Vergilendirilme(me)si

lebibyalkin.com.tr

Ben de aslında tereddüte düştüm, bu dönem kurum geçici vergisi beyannamesinde değil konu netleşirse Kurumlar Vergisi beyannamesinde istisna hakkımızı kullanacağım. Neden tereddüte düştüm, çünkü bu denli bir istisna yayınlanıyor ama çoğunluk bunun farkında değil.