Broiler Faturasında Cezaların Muhasebe Kaydı

Üyelik
22 Ocak 2024
Mesajlar
7
Konum
izmir
Merhaba, etlik tavuk (broiler) yetiştiriciliği yapan firmaya amonyak yanığı cezası gibi kdvsiz kesilen faturaların muhasebe kaydını nasıl oluşturabilirim?
 
Merhaba, etlik tavuk (broiler) yetiştiriciliği yapan firmaya amonyak yanığı cezası gibi kdvsiz kesilen faturaların muhasebe kaydını nasıl oluşturabilirim?
K.K.E.G hesabina yazacaksiniz. Donem sonunda Kar'a ilave edeceksiniz

Kurumlar Vergisi, Para Cezaları, Vergi Cezaları, Gecikme Zammı ve Faizi

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15/6. maddesinde; bu kanuna göre hesaplanan kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları, vergi cezaları ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizlerin, ortaya çıkan tereddütlerin giderilmesi amacıyla da Kurumlar Vergisi Kanunu’na 3505 sayılı Kanunla eklenen 15/10. maddesi ile de Vergi Usul Kanununa göre ödenen gecikme faizlerinin, kurum kazancının tespitinde indirim olarak dikkate alınmasının kabul olunmayacağı hükme bağlanmıştır.
 
K.K.E.G hesabina yazacaksiniz. Donem sonunda Kar'a ilave edeceksiniz

Kurumlar Vergisi, Para Cezaları, Vergi Cezaları, Gecikme Zammı ve Faizi

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15/6. maddesinde; bu kanuna göre hesaplanan kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları, vergi cezaları ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizlerin, ortaya çıkan tereddütlerin giderilmesi amacıyla da Kurumlar Vergisi Kanunu’na 3505 sayılı Kanunla eklenen 15/10. maddesi ile de Vergi Usul Kanununa göre ödenen gecikme faizlerinin, kurum kazancının tespitinde indirim olarak dikkate alınmasının kabul olunmayacağı hükme bağlanmıştır.
teşekkürler
 
@ferhat,
Sevgili dostum ceza ile ilgili tereddütüm var, cezayı kesen kamu kurumu ise haklısın (kısmen) ama burada fatura kesildiğinden bahsediliyor. Cezayı kesenin kim olduğunu sorgulamakta yarar var diye düşünüyorum.
 
Faturayı kesen firma satış yaptığınız özel bir işletmeyse faturada kdv olmalı diye düşünüyorum. Sonuçta bu 6183 sayılı kanun kapsamında kesilen ceza değil, reklamasyondur.
 
iki firma arasında sözleşme var tabiki. şöyle anlatayım, cezayı kesen firma fason olarak tavuk yatiştiriciliği yaptırtıyor yani mükellef firmama civcivleri bırakıp 45 gün sonra gelip alıyorlar. mükellefim bakımını üstleniyor.
 
iki firma arasında sözleşme var tabiki. şöyle anlatayım, cezayı kesen firma fason olarak tavuk yatiştiriciliği yaptırtıyor yani mükellef firmama civcivleri bırakıp 45 gün sonra gelip alıyorlar. mükellefim bakımını üstleniyor.
@gülsüm_y

Öncelikle sözleşmeye dayalı cezalar (sizin işiniz bu kapsamda) doğrudan giderdir. Eski terimiyle "Nefaset" indirimi, şimdilerde "Kalite İndirimi". Daha öz bir deyimle iskonto. ( Bu konuya ceza tabiriyle yaklaşmak doğru değil. ) Ancak ana işle ilgili hizmetiniz KDV muafiyeti/istisnası var mı ? İncelemedim. Eğer varsa kesilen faturanın da KDV muaf/istisna olması gerekir. Değilse adı geçen fatura da KDV'li olmalı.
 
@gülsüm_y

Konunun KDV ile ilgili yayınlanmış bir özelgeyi paylaşıyorum, Kesilen faturaları bu çerçevede yeniden değerlendirin derim.

Fason Yetiştiricilik Faaliyetinde Vergisel Durumlar​


T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı

Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü

Sayı: E-64597866-130[1/1]-9678 15.05.2023

Konu: Fason Yetiştiricilik Faaliyetinde Vergisel Durumlar

İlgi: … tarihli özelge talep formunuz.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda,

– Ticari faaliyetinizi icra ederken damızlık yumurtlatma çiftliklerinden elde edilen yumurtaların, kuluçka tesislerinde kuluçkaya yatırıldığı ve civciv üretildiği, üretilen bu civcivlerin, sözleşmeli fason yetiştiricilere etlik piliç (broiler) yetiştirilmek üzere emanet edilerek fason yetiştirme hizmeti alındığı,

– Bahsi geçen hizmet için ilgili yetiştirme dönemine ait hakediş tutarının hesaplanması amacıyla “Alacak Protokolü” düzenlendiği, protokol üzerinden hesaplanan tutarın, fason yetiştiricinin hakediş bedeli olarak yetiştiricinin mükellefiyet durumuna göre gider pusulası veya fatura ile belgelendirildiği,

– “Alacak Protokolü”nde yer alan “Civciv farkı (+/-)” kaleminin; Şirketiniz tarafından yetiştiricilere gönderilen civcivlerdeki ölüm sayısı ile Şirket tarafından haftalık saha ortalamasına göre hesaplanan ölüm sayısının mukayesesi olduğu,

– Yetiştiricinin kümeslerindeki ölüm oranının; saha ortalamasının altında kaldığında civciv primi verildiği, saha ortalamasının üstünde olması halinde, ortalamanın üstünde kalan civciv sayısının birim fiyat ile çarpılarak yetiştiricinin hakedişine negatif olarak yansıtıldığı

belirtilerek “Alacak Protokolü”nde bulunan hesaplama kalemlerinden civciv farkı tutarının ayrı bir teslim sayılıp sayılmayacağı, ayrıca belgelendirilip belgelendirilmeyeceği ve katma değer vergisine (KDV) tabi olup olmayacağı hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

KDV KANUNU YÖNÜNDEN

3065 sayılı KDV Kanununun;

-1/1 inci maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu,

-2/1 inci maddesinde, teslimin, bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcı veya adına hareket edenlere devredilmesi olduğu,

-4/1 inci maddesinde, hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu ve bu işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği,

-20 nci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, bedel deyiminin, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği

hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, yetiştiricinin kümeslerindeki ölüm oranının, saha ortalamasının altında kalması halinde Şirketinizce verilecek civciv primi tutarının “fason civciv yetiştiriciliği hizmeti” bedelinin bir unsuru olarak değerlendirilmesi ve hizmeti aldığınız kişi/kurumun KDV mükellefi olması durumunda ilgili hizmete ilişkin matrahın tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Öte yandan, yetiştiricinin kümeslerindeki ölüm oranının, saha ortalamasının üstünde olması halinde civciv farkının yetiştiriciye yapılan teslim olarak değerlendirilmesi ve Şirketiniz tarafından düzenlenecek faturada genel esaslar çerçevesinde KDV hesaplanması gerekmektedir.

VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN


213 sayılı Vergi Usul Kanununun;

– 227 nci maddesinde, “Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir.”,

– 229 uncu maddesinde, “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.”,

– 231 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde, “5. Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Hazine ve Maliye Bakanlığı; mal veya hizmetin nev’i, miktarı, fiyatı, tutarı, satışın yapılma şekli, faaliyet konusu, sektör veya mükellefiyet türünü ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak, bu süreyi indirmeye ya da faturanın malın teslim edildiği veya hizmetin yapıldığı anda düzenlenmesi zorunluluğu getirmeye yetkilidir. Bu süreler içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.”,

– 232 nci maddesinde “Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:

1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;

2. Serbest meslek erbabına;

3. Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara;

4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;

5. Vergiden muaf esnafa.

Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.

Yukarıdakiler dışında kalanların, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tespit edilenlerden ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara
yaptırdıkları iş bedelinin 50.000.000 lirayı (1.1.2023’ten itibaren 4.400 TL) geçmesi veya bedeli 50.000.000 liradan (1.1.2023’ten itibaren 4.400 TL) az olsa dahi istemeleri halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesi mecburidir.”,

– 234 üncü maddesinde, “Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabı ve çiftçiler, bu Kanun kapsamındaki belgeleri düzenleme zorunluluğu bulunmayanlara yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları mallar (gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerden satın aldıkları mallar hariç) için işi yapana veya malı satana imza ettirecekleri gider pusulası düzenlerler. Vergiden muaf esnaf için düzenlenen gider pusulası, bu kişiler tarafından verilmiş fatura hükmündedir.

Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev’i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana veya malı satana tevdi olunur.

Gider pusulaları, seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir.

Gider pusulası, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen gider pusulası hiç düzenlenmemiş sayılır.

İkinci fıkrada belirtilen bilgileri ihtiva etmeleri kaydıyla;

a) Malın veya hizmetin bedelinin, dördüncü fıkrada belirtilen süre dâhilinde satıcıya; 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan banka, 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında yetkilendirilmiş ödeme kuruluşları veya 9/5/2013 tarihli ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanununa göre kurulan Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığıyla ödenmesi halinde, bu kurumlarca düzenlenen belgeler,



gider pusulası yerine geçer.

…”


hükümlerine yer verilmiştir.

Buna göre, yetiştiricinin kümeslerindeki ölüm oranının, saha ortalamasının altında olması durumunda Şirketinizce verilecek civciv primi tutarının “fason civciv yetiştiriciliği hizmeti” bedelinin bir unsuru olarak değerlendirilmesi gerektiğinden, söz konusu hizmetin, civciv farkı tutarı da dikkate alınmak suretiyle, yetiştiricilerin mükellefiyet durumuna göre 213 sayılı Kanunun 232 nci maddesi kapsamında fatura veya 234 üncü maddesi kapsamında gider pusulası ile belgelendirilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, yetiştiricinin kümeslerindeki ölüm oranının, saha ortalamasının üstünde olması halinde civciv farkının yetiştiriciye yapılan teslim olarak değerlendirilmesi gerektiğinden söz konusu fark için Şirketiniz tarafından genel hükümler çerçevesinde fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.
 
ceza faturasını kesen mükellefimizin çalıştığı firma, kamu kurumu değil.
Dolayisiyla bu direk K.K.E.G.
@ferhat,
Sevgili dostum ceza ile ilgili tereddütüm var, cezayı kesen kamu kurumu ise haklısın (kısmen) ama burada fatura kesildiğinden bahsediliyor. Cezayı kesenin kim olduğunu sorgulamakta yarar var diye düşünüyorum.
Sevgili Dostum

Sozlesme olsa bile isletmenin kusurlarindan kaynaklanan cezalar Gider degil K.K.E.G'dir. Detayini hafta sonu yazacagim.
 
Dolayisiyla bu direk K.K.E.G.

Sevgili Dostum

Sozlesme olsa bile isletmenin kusurlarindan kaynaklanan cezalar Gider degil K.K.E.G'dir. Detayini hafta sonu yazacagim.
Gelir Vergisi Yasasında iki maddeyi esas alırım;

Madde 40 ve 41.

Madde 40 / 3 numaralı bent ;

3. İşle ilgili olmak şartiyle, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar; ziyan ve tazminatlar,

Madde 41 / 6 numaralı bent ; (Parantez içi hükmü.)

6. Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile teşebbüs sahibinin suçlarından doğan tazminatlar (Akitler ceza şartı olarak derpiş edilen tazminatlar, cezai mahiyette tazminat sayılmaz.);

Kaldıki konu ile ilgili bir özelgeyi de paylaştım.
 
Gelir Vergisi Yasasında iki maddeyi esas alırım;

Madde 40 ve 41.

Madde 40 / 3 numaralı bent ;

3. İşle ilgili olmak şartiyle, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar; ziyan ve tazminatlar,

Madde 41 / 6 numaralı bent ; (Parantez içi hükmü.)

6. Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile teşebbüs sahibinin suçlarından doğan tazminatlar (Akitler ceza şartı olarak derpiş edilen tazminatlar, cezai mahiyette tazminat sayılmaz.);

Kaldıki konu ile ilgili bir özelgeyi de paylaştım.
;) yazacagim
 
Sayin Gulsum sevgili formdaslarim.

Aslinda su cezalar konusuna ozelliklede sozlemeye dayali "tazminat ve cezai sartlari'' vergisel yonleri ile uzun,uzun yazmak isterdim. Zira bu konuda once Kanun, Danistay, Yargitay kararlari ve ozegeler okuyup o yazilardan da bir kitap derledim kendime. Simdi buradan ozetini paylacagim.

Sevgili dostum Kevork

Konuyla paylastigin ozelgenin bizim konuyla iliskilendiremedim. Zira o ozelgede KDV ve V.U.K yonunden belge duzenini ve KDV uygulanip uygulanmayacagini anlatiyor. Yani bu konuyla pek alakali degil.

Simdi de Kanun maddesini yorumlayalim;

Gelir Vergisi Yasasında iki maddeyi esas alırım;

Madde 40 ve 41.

Madde 40 / 3 numaralı bent ;

3. İşle ilgili olmak şartiyle, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar; ziyan ve tazminatlar,

Madde 41 / 6 numaralı bent ; (Parantez içi hükmü.)

6. Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile teşebbüs sahibinin suçlarından doğan tazminatlar (Akitler ceza şartı olarak derpiş edilen tazminatlar, cezai mahiyette tazminat sayılmaz.);

40/3. İşle ilgili olmak şartiyle, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar; ziyan ve tazminatlar, bizim konumuz da tam bu.

Ne diyor burada İşle ilgili olmak şartiyle; bunun anlami su;

1- Sozlesmeye uyulmamasi nedeniyle odenen cezai sart ve tazminatlar
2- Sozlesmenin fesih edilmesi uzerine odenen tazminatlar
3- Seninde belirttigin gibi nefaset kesintileri
4- Hep ornek verdigimiz gibi
elektrik-su-telefon-doğalgaz faturalarının geç ödenmesinden doğan gecikme faizleri, gecikme zamları da gider olarak kaydedilebilir.

Ancak isletmenin kendi kusurundan kaynaklanan Gider ve Tazminatlar Gider yazilmaz, yazilamaz. Yukarida Sayin Gulsum'un yazdigi

''Merhaba, etlik tavuk (broiler) yetiştiriciliği yapan firmaya amonyak yanığı cezası gibi kdvsiz kesilen faturaların muhasebe kaydını nasıl oluşturabilirim?

Soru bu degil mi ? Simdi amonyak cezasi isletmenin kusurundan mi yoksa sozlesmeden mi dogar, ( Ayrica 6 maddeyi yanlis yorumluyorsun Madde indirilmez diyor ancak Parentez ici hukum haric demek o)


Gider Kabul Edilmeyen Ödemeler
Madde No 41
Kapsam

Aşağıda yazılı ödemelerin gider olarak indirilmesi kabul olunmaz.


1. Teşebbüs sahibi ile eşinin ve çocuklarının işletmeden çektikleri paralar veya aynen aldıkları sair değerler (Aynen alınan değerler emsal bedeli ile değerlenerek teşebbüs sahibinin çektiklerine ilave olunur.)

2. Teşebbüs sahibinin kendisine, eşine, küçük çocuklarına işletmeden ödenen aylıklar, ücretler, ikramiyeler, komisyonlar ve tazminatlar;

3. Teşebbüs sahibinin işletmeye koyduğu sermaye için yürütülecek faizler;

4. Teşebbüs sahibinin, eşinin ve küçük çocuklarının işletmede cari hesap veya diğer şekillerdeki alacakları üzerinden yürütülecek faizler;

5. (5615 sayılı kanunun 3 üncü maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 1/1/2007 tarihinden geçerli olmak üzere 04.04.2007)Bu fıkranın 1 ilâ 4 numaralı bentlerinde yazılı olan işlemler hariç olmak üzere, teşebbüs sahibinin, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyatlar üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunması halinde, emsallere uygun bedel veya fiyatlar ile teşebbüs sahibince uygulanmış bedel veya fiyat arasındaki işletme aleyhine oluşan farklar işletmeden çekilmiş sayılır.

Teşebbüs sahibinin eşi, üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy ve kayın hısımları ile doğrudan veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketler, bu şirketlerin ortakları, bu şirketlerin idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından kontrolü altında bulunan diğer şirketler ilişkili kişi sayılır.

Bu bent uygulamasında, imalat ve inşaat, kiralama ve kiraya verme, ödünç para alınması veya verilmesi, ücret, ikramiye ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler, her hâl ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilir.

İşletmeden çekilmiş sayılan farklar, ilişkili kişi tarafından beyan edilmiş gelir veya kurumlar vergisi matrahının hesabında dikkate alınmış ise ilişkili kişinin vergilendirme işlemleri buna göre düzeltilir. İlişkili kişiler ve bu kişilerle yapılan işlemler hakkında bu maddede yer almayan hususlar bakımından, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesi hükmü uygulanır.

6. Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile teşebbüs sahibinin suçlarından doğan tazminatlar (Akitlerde ceza şartı olarak derpiş edilen tazminatlar, cezai mahiyette tazminat sayılmaz.)

7. (3571 sayılı Kanunun 8'inci maddesiyle eklenen bent) Her türlü alkol ve alkollü içkiler ile tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve reklâm giderlerinin % 50'si (90/1081 sayılı B.K.K. ile (0) sıfır) (Bakanlar Kurulu, bu oranı % 100'e kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye yetkilidir).

8. (4008 sayılı Kanunun 25'inci maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 1.1.1995) Kiralama yoluyla edinilen veya işletmede kayıtlı olan yat, kotra, tekne, sürat teknesi gibi motorlu deniz, uçak ve helikopter gibi hava taşıtlarından işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayanların giderleri ile amortismanları;

(6322 sayılı kanunun 6.maddesiyle düzenlenen bent; Yürürlük 15.06.2012)9. Kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10'unu aşmamak üzere Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan kısmı.

Belirlenecek oranı sektörler itibarıyla farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu, bendin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir



10. (4756 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 21.05.2002) Basın yoluyla işlenen fiillerden veya radyo ve televizyon yayınlarından doğacak maddî ve manevî zararlardan dolayı ödenen tazminat giderleri.

Bu maddenin uygulanmasında, kollektif şirketlerin ortakları ile adi ve eshamlı komandit şirketlerin komandite ortakları teşebbüs sahibi sayılır.

GVK Md. 41/1-6'de, her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile teşebbüs sahibinin suçlarından doğan tazminatların gider olarak indirilemeyeceği hükme bağlanmıştır. Söz konusu ilgili bent hükmünün parantez içi belirlemesinde ise bent hükmünün istisnası niteliğinde bir düzenlemeye yer verilmektedir. Buna göre; akitlerde ceza şartı olarak derpiş edilen tazminatlar, cezai mahiyette tazminat olarak sayılmamakta, dolayısıyla bu mahiyette ödenen tazminatların gider olarak indirimine müsaade edilmektedir. Özel hukuk kurallarına tabi kamu iktisadi teşebbüsleri tarafından verilen hizmet bedellerinin geç ödenmesi dolayısıyla gecikme cezası, vb. adlarda ödenen bedellerin ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınması söz konusu parantez içi düzenlemeye dayanmaktadır.

Diğer taraftan; GVK' nın 90' ıncı maddesinde, gelir vergisi ile diğer şahsi vergiler ve her ne şekilde olursa olsun vergi ve para cezalan, 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun (AATUHK) hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler ile VUK hükümlerine göre ödenen gecikme faizlerinin vergi matrahından ve gelir unsurlarından indirilemeyeceği hükme bağlanmıştır. Söz konusu hüküm GVK kapsamına giren bütün gelir unsurları açısından geçerli olan genel bir düzenleme olup, GVK Md. 41/16' da yer alan ve sadece ticari kazancın tespitine ilişkin olan düzenlemeden tamamen ayrı bir işleve sahiptir. Ancak, GVK' nın -10' ıncı maddesinin 6' ncı bendinde yazılı vergi, harç ve kaydiyeler GVK'nın -40'ıncı maddesinde yazılı genel koşullan taşımak şartıyla gider olarak kaydedilebilmektedir. Bu bent hükmüyle ilgili olarak verilmiş bazı Danıştay Kararlarına ve özelgeleıe aşağıda yer verilmiştir: "Vergi cezaları kanunen kabul edilmeyen gider niteliğinde olduğundan genel gider olarak kaydedilemez." "İlgili tüzüğe aykırı hareketi nedeniyle, 18 yaşından kiiçiik işçinin uğradığı kazadan dolayı mahkeme kararına istinaden ödenen tazminat gider yazılamaz. "İşyerinde gerekli tedbirleri almamak suretiyle sebebiyet verilen iş kazası nedeniyle ödenen tazminat gider olarak kaydedilemez. "Çalışmakta iken meslek hastalığı veya geçirdiği iş kazası sonucu emekliye ayrılan işçiler ve bunların ölümünü müteakip de varisleri tarafından açılan davalarla ilgili olarak verilen kararlarda müessesenin kusurlu bulunarak tazminat ödemeye hükmolıınması durumunda, mahkeme kararına göre işçilere ödenen tazminatın müessesenin kusurlu bulunduğu orana tekabül eden kısmı gider olarak kaydedilemez.

Kaynak:

Maliye Hesap Uzmanları Derneği, Beyanname Düzenleme Kılavuzu, 2012, s. 45.
Danıştay 4. Dairesi'nin 24.01.1995 tarih ve Esas No: 1994/2601, Karar No: 1995/215 sayılı kararı.
Danıştay 4. Dairesi'nin 20.03.1975 tarih ve Esas No: 1973/56006, Karar No: 1975/1089 sayılı kararı.
Maliye Bakanlığı'nın 30.03.1987 tarih ve GVK/1-2126-39-100/24762 sayılı Özelgesi.
Maliye Bakanlığı'nın 18.03.1993 tarih ve 73/113-1502-18773 sayılı Özelgesi.​
 
@ferhat

Soru bu degil mi ? Simdi amonyak cezasi isletmenin kusurundan mi yoksa sozlesmeden mi dogar, ( Ayrica 6 maddeyi yanlis yorumluyorsun Madde indirilmez diyor ancak Parentez ici hukum haric demek o)

Bu söyleme katılmam mümkün değil, 6. maddenin parentiz hükmu açıkça "..cezai mahiyette tazminat sayılmaz" demiş, Bu konuda ise fason bir işlem var ve bununla ilgili, hem sözleşme hem üretim hatası var. Soruyu soranın "ceza" terimini kullanmış olması doğru değil yanlış çağrıştırıyor. Bu konu ile ilgili terimleri de;
" Öncelikle sözleşmeye dayalı cezalar (sizin işiniz bu kapsamda) doğrudan giderdir. Eski terimiyle "Nefaset" indirimi, şimdilerde "Kalite İndirimi". Daha öz bir deyimle iskonto. ( Bu konuya ceza tabiriyle yaklaşmak doğru değil. )" olarak açıklamıştım.

Yine tam bu konu ile ilgili mukteza da görüşümü destekliyor. Ayrıca dava sonucu cezai durumlar ise esasen gider olarak kabul edilmezse de, burada tarafların hata payının durumuna bakılır. ( Bu konu geniş burada detaya girmeyeceğim.)

Konuyu bu çerçevede yeniden gözden geçir derim.
 
@ferhat

Soru bu degil mi ? Simdi amonyak cezasi isletmenin kusurundan mi yoksa sozlesmeden mi dogar, ( Ayrica 6 maddeyi yanlis yorumluyorsun Madde indirilmez diyor ancak Parentez ici hukum haric demek o)

Bu söyleme katılmam mümkün değil, 6. maddenin parentiz hükmu açıkça "..cezai mahiyette tazminat sayılmaz" demiş, Bu konuda ise fason bir işlem var ve bununla ilgili, hem sözleşme hem üretim hatası var. Soruyu soranın "ceza" terimini kullanmış olması doğru değil yanlış çağrıştırıyor. Bu konu ile ilgili terimleri de;
" Öncelikle sözleşmeye dayalı cezalar (sizin işiniz bu kapsamda) doğrudan giderdir. Eski terimiyle "Nefaset" indirimi, şimdilerde "Kalite İndirimi". Daha öz bir deyimle iskonto. ( Bu konuya ceza tabiriyle yaklaşmak doğru değil. )" olarak açıklamıştım.

Yine tam bu konu ile ilgili mukteza da görüşümü destekliyor. Ayrıca dava sonucu cezai durumlar ise esasen gider olarak kabul edilmezse de, burada tarafların hata payının durumuna bakılır. ( Bu konu geniş burada detaya girmeyeceğim.)

Konuyu bu çerçevede yeniden gözden geçir derim.
Dostum Kevork

Bu söyleme katılmam mümkün değil,

Saygi duyarim
 
Üst