Sayın Arkadaşlar,
İşletmenin yıl sonu durumunun açık ve net bir şekilde ortaya dökülmesi hem TTK hem Vergi yasaları şartıdır. Hem eski Hem yeni TTK önemli bir başlık içerir k bu çoğumuzun gözünden kaçıyor. Bakalım maddeye;
III – Envanter
MADDE 66- (1) Her tacir, ticari işletmesinin açılışında, taşınmazlarını, alacaklarını, borçlarını, nakit parasının tutarını ve diğer varlıklarını eksiksiz ve doğru bir şekilde gösteren ve varlıkları ile borçlarının değerlerini teker teker belirten bir envanter çıkarır.
(2) Tacir açılıştan sonra her faaliyet döneminin sonunda da böyle bir envanter düzenler. Faaliyet dönemi veya başka bir kanuni terimle hesap yılı oniki ayı geçemez. Envanter, düzenli bir işletme faaliyetinin akışına uygun düşen süre içinde çıkarılır.
(3) Maddi duran malvarlığına dâhil varlıklarla, ham ve yardımcı maddeler ve işletme malzemeleri düzenli olarak ikame ediliyor ve toplam değerleri işletme için ikinci derecede önem taşıyorsa, değişmeyen miktar ve değerle envantere alınırlar; şu şartla ki, bunların mevcutları miktar, değer ve bileşim olarak sadece küçük değişikliklere uğramış olsunlar. Ancak, kural olarak üç yılda bir fiziksel sayım yapılması zorunludur.
(4) Aynı türdeki stok malvarlığı kalemleri, diğer aynı nitelikteki veya yaklaşık aynı değerdeki taşınabilir malvarlığı unsurları ve borçlar ayrı ayrı gruplar hâlinde toplanabilir ve ortalama ağırlıklı değer ile envantere konulabilir.
Madde açık ve net. Dikkat edilirse madde "Her Tacir" ile başlıyor. Yani yasa emri var. Ve Birinci/İkinci gibi bir ayrım da yok. Mutlaka yapılacak. TTK sadece bu çalışma yada dökümün Birinci Sınıf tüccarlar için "Envanter Defteri" ne yazılmasını istiyor. Diğerleri için ise herhangi bir şekil şartı yok. Ancak İşletme defterinin devam sayfalarına yazılması aynı zamanda yasal dayanak da sağlar. Ayrıca bunlar "Gelir Vergisi" beyannamesine yazılan İşletme Hesabı Özetinin de kaynaklarını ve ayrıntılarını oluşturur. Ek defter ve sayfaları arşivlemektense İşletme Defterine yazılması hem bir arada hem tekyerde bulunmasını sağlamak açısından ciddi bir teamül oluşturmuştur.