Dövizli Sipariş Avansları Yıl Sonu Kur Değerlemesine Tutulur mu ? Ve Mutabakat Sorunu

[_serdar_]

Merhaba Arkadaşlar
Firmamız yeni yapacağı yatırım ile ilgili Yurtiçi ve yurtdışı makine siparişleri vermekte ve siparişlere dövizli avanslar vermektedir.
Yılsonun da verilen avansların değerlemeye tabi tuttuğumuzda döviz olarak avans verdiğimiz kişinin hesap bakiyesi TL olarak değişmektedir. İlgili firmayı arayıp mutabakat yapmak istediğimde siparişin daha tamamlanmadığını değerlemenin gerek olmadığını ve daha önce kimseyle avans değerlemesi yapmadıklarını söyledi.
örneğin X firmasına 01.10.2021'de 1.000 usd 8,9000 kurdan (8.900,00 TL) avans verdik
31.12.2021'de kur 13,0000 (1.000 usd 13,0000 kurdan 13.000,00 TL
muhasebe kayıtlarını şöyle yapmak tayım fakat mutabakatta sorun yaşadım ne yapmalıyım sizce
------------- 01.10.2021 ----------
259.Verilen sip.avansları 8.900
-01, X Firması verilen avanslar

-----------102.Banka 8.900
-------------- 01.usd hesap
------------- ----------------
yıl sonu değerlemesi
1.000 x 13,0000 = 13.000,00
1.000 x 8,9000 = 8.900,00
kambiyıo karı =4.100
------------- 31.12.2021 ----------
259.Verilen sip.avansları 4.100
-01, X Firması verilen avanslar

---------646.Kambiyo Karları 4.100
-----------01.usd karları
------------- ----------------
dönem sonundada kar zarara aktarmak için
------------- 31.12.2021 --------
646.Kambiyo Karları 4.100

---------690.dönem kar zarar 4.100
------------- -------------
31.12.2021 tarihli hesap mutabakatında 1.000 usd 13.000 tl de mutabık olamadık ?
konu hakkında ne yapmalıyım

 

[bulent249]

Dönem sonunda yaptığınız değerlemeleri cari hesaplarla ilişkilendirmeyin. Gelir veya gider tahakkuku olarak yapın. Karşı firmayla fark oluşmaz.
Asıl kur farkı mal/ hizmet alımları ile ilgili ödeme yapıldığında oluşur ve fatura kesilerek kapatılır. Siz değerlemeyi cari hesapla ilişkilendirdiğiniz durumda fatura kesilmesi gereken tutarda değişir, kdv yanlış hesaplanmış olur.

 

[Antalya007]

Konu net Maliye değerlenir diyor. Ancak Danıştay değerlenmesede olur diyor. (Farklı bakış açısına göre). Uygulamada değerlemeyenleri görüyorum.

 

[_serdar_]

Arkadaşlar konu hakkında verdiğiniz bilgiler için çok teşekkürler. Bir mali müşavir arkadaşla konuyu konuştuk ve şu bilgiyi verdi.
"vergiyi doğuran olay tarihinden önce ödenmiş olan tutarların ödendiği tarih ile vergiyi doğuran olay tarihi arasında oluşan kur farkları KDV'nin matrahına dâhil değildir. Bir diğer ifadeyle peşin ya da avans mahiyetinde ödenen bedellerin ödendiği tarih ile mal/hizmetin teslim edildiği tarih arasında oluşan kur farkları KDV ile ilişkilendirilmeden gelir ya da gider hesaplarına kaydedilecektir."
bu çerçevede
olumlu farkları verilen sipariş avasları hesabı borcuna
olumsuzları ise alacağa
kambiyo kar veya zararı şeklinde kaydetmemi kur değerlemesinin karşı tarafı bağlamayacağını belirtti sonuçta bakiye belli 1.000 usd
-------- 31.12.2021 --------
159 / 259 verilen sipariş avansı 4.100
-01 x.firması

-----646 Kambiyo Karları Hesabı ---------4.100
-------01.Usd. karları
---------/////-------------

 

[bulent249]

Arkadaşlar konu hakkında verdiğiniz bilgiler için çok teşekkürler. Bir mali müşavir arkadaşla konuyu konuştuk ve şu bilgiyi verdi.
"vergiyi doğuran olay tarihinden önce ödenmiş olan tutarların ödendiği tarih ile vergiyi doğuran olay tarihi arasında oluşan kur farkları KDV'nin matrahına dâhil değildir. Bir diğer ifadeyle peşin ya da avans mahiyetinde ödenen bedellerin ödendiği tarih ile mal/hizmetin teslim edildiği tarih arasında oluşan kur farkları KDV ile ilişkilendirilmeden gelir ya da gider hesaplarına kaydedilecektir."
bu çerçevede
olumlu farkları verilen sipariş avasları hesabı borcuna
olumsuzları ise alacağa
kambiyo kar veya zararı şeklinde kaydetmemi kur değerlemesinin karşı tarafı bağlamayacağını belirtti sonuçta bakiye belli 1.000 usd
-------- 31.12.2021 --------
159 / 259 verilen sipariş avansı 4.100
-01 x.firması

-----646 Kambiyo Karları Hesabı ---------4.100
-------01.Usd. karları
---------/////-------------

2021 yılında bu kaydı yaptınız. 2022 yılında 1.000 usd fatura kesildi. Kur 15 TL. Satıcı ile hesabı nasıl kapatacağınızı bir örnekle gösterirseniz farklı yorumlar yapılabileceğini düşünüyorum.

 

[ksimkesyan]

@_serdar_

Öncelikle konuyu ikiye ayırmak gerekir.
1) Yurtiçi işlemler
2) Yurtdışı işlemler.

1) Yurtiçi avansalar için değerleme zorunlu değil ( bu yurtiçi ticari işlemlere için de geçerli, mevcutlar hariç "konuyu sorunuz çerçevesinde düşünün"). Ancak değerleme yaparsanız KDV yasaında yapılan değişiklik nedeniyle mutlaka fatura kesmeniz gerekir. KDV kanunu 24c maddesi;
"c) Vade farkı, fiyat farkı,(7161 sayılı kanunun 18 nci maddesiyle değişen ibare ; Yürürlük: 18.01.2019)kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler."
şeklini alınca tebliğlerle yapılan ve çok tartışılan bu konu tamamen kesinlik kazandı.
Satış ve ödeme tarihi arasındaki kur değişimi faturalandırılır.

2) Yurtdışına ödenen avanslar ise, VUK Değerleme esasları çerçevesinde değerlenir ve doğal olarak fatura kesilmesi gerekmez burada oluşan değerler ise ithalat işlemi tamamlandığında malın maliyeti olarak kayda alınır.

Yukarda müşavir arkadaşınızın bu konudaki açıklamasını da 1) çerçevesinde yeniden değerlendirin.

 

[_serdar_]

2021 yılında bu kaydı yaptınız. 2022 yılında 1.000 usd fatura kesildi. Kur 15 TL. Satıcı ile hesabı nasıl kapatacağınızı bir örnekle gösterirseniz farklı yorumlar yapılabileceğini düşünüyorum.

------------- 31.10.2021 ----------
259.Verilen sip.avansları 8.900
-01, X Firması verilen avanslar

---------646.Kambiyo Karları 8.900
-----------01.usd karları
------------- ----------------

------------- 31.12.2021 ----------
259.Verilen sip.avansları 4.100
-01, X Firması verilen avanslar

---------646.Kambiyo Karları 4.100
-----------01.usd karları
------------- ----------------

2022 de FATURA KESİLDİĞİNDE KUR 15 TL İSE
avansı tekrar değerlemeye tabi tutarak faturayı kaydederim
------------- 31.01.2022 ----------
259.Verilen sip.avansları 2.000
-01, X Firması verilen avanslar

---------646.Kambiyo Karları 2.000
-----------01.usd karları
------------- ----------------

------------- 31.01.2022 ----------
253.MAKİNELER ---------15.000
-01, KESME MAKİNESİ

---------259.Verilen sip.avansları ----15.000
----------01, X Firması
------------- ----------------

makine bedeli avans tutarının 2 katı bedel olsaydı ve tarafımıza bu şekilde fatura edilseydi
------------- 31.01.2022 ----------
253.MAKİNELER ---------30.000
-01, KESME MAKİNESİ

---------259.Verilen sip.avansları ----15.000
---------329.Diğer Ticari Borçlar ----- 15.000
----------01, X Firması
------------- ----------------
şeklinde kayıtlar olması gerekeceğini düşünüyorum.

 

[bulent249]

Kur farkı faturası kesilmeyecek mi?, kdv nerede, karşı firmayla TL. hesap nasıl kapatılacak vs. sorular cevapsız kaldı...

 

[_serdar_]

@_serdar_

Öncelikle konuyu ikiye ayırmak gerekir.
1) Yurtiçi işlemler
2) Yurtdışı işlemler.

1) Yurtiçi avansalar için değerleme zorunlu değil ( bu yurtiçi ticari işlemlere için de geçerli, mevcutlar hariç "konuyu sorunuz çerçevesinde düşünün"). Ancak değerleme yaparsanız KDV yasaında yapılan değişiklik nedeniyle mutlaka fatura kesmeniz gerekir. KDV kanunu 24c maddesi;
"c) Vade farkı, fiyat farkı,(7161 sayılı kanunun 18 nci maddesiyle değişen ibare ; Yürürlük: 18.01.2019)kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler."
şeklini alınca tebliğlerle yapılan ve çok tartışılan bu konu tamamen kesinlik kazandı.
Satış ve ödeme tarihi arasındaki kur değişimi faturalandırılır.

2) Yurtdışına ödenen avanslar ise, VUK Değerleme esasları çerçevesinde değerlenir ve doğal olarak fatura kesilmesi gerekmez burada oluşan değerler ise ithalat işlemi tamamlandığında malın maliyeti olarak kayda alınır.

Yukarda müşavir arkadaşınızın bu konudaki açıklamasını da 1) çerçevesinde yeniden değerlendirin.

Sayın ksimkesyan 1) Yurtiçi avansalar için değerleme zorunlu değil ( bu yurtiçi ticari işlemlere için de geçerli, mevcutlar hariç "konuyu sorunuz çerçevesinde düşünün")​

Bu bilgiyi teyit edebileceğim kanun md. tebliğ bilgisi veya tebliğ bilgisi verebilir misiniz. Değerleme ile uğraşmak biraz sıkıntılı olucak daha çok detaı varda burada basit şekilde paylaşmıştım.
Teşekkürler iyi çalışmalar

 

[_serdar_]

Kur farkı faturası kesilmeyecek mi?, kdv nerede, karşı firmayla TL. hesap nasıl kapatılacak vs. sorular cevapsız kaldı...

henüz satış gerçekleşmediği fatura kesilmediği için kur farkı (fiyat farklı çıkmayacaktır)
verilen avans TL Hesabınıda fatura gününde değerleyerek kapatmış oluyoruz eğer fatura bedeli avanstan fazla ise diyelimki 2.000 usd 1.000 usd 15.000 tl borcumuzuda diğer borçlarda takip ederiz.

 

[ksimkesyan]

Sayın ksimkesyan 1) Yurtiçi avansalar için değerleme zorunlu değil ( bu yurtiçi ticari işlemlere için de geçerli, mevcutlar hariç "konuyu sorunuz çerçevesinde düşünün")​

Bu bilgiyi teyit edebileceğim kanun md. tebliğ bilgisi veya tebliğ bilgisi verebilir misiniz. Değerleme ile uğraşmak biraz sıkıntılı olucak daha çok detaı varda burada basit şekilde paylaşmıştım.
Teşekkürler iyi çalışmalar

Yazdığım açıklamanın iki ayrı başlığı iki ayrı yasayı ilgilendiriyor tekrarlayayım kısaca;

1) Yurtiçi KDV yasıyla ilintili. Kur farkı hesaplaması KDV'ne tabi bir işlemdir.
2) Yurtdışı kur farkı hesaplaması VUK ile ilgili bir değerleme işlemdir. Değerleme nasıl yapılırı anlatmamızı mı bekliyorsunuz.

 

[_serdar_]

Yazdığım açıklamanın iki ayrı başlığı iki ayrı yasayı ilgilendiriyor tekrarlayayım kısaca;

1) Yurtiçi KDV yasıyla ilintili. Kur farkı hesaplaması KDV'ne tabi bir işlemdir.
2) Yurtdışı kur farkı hesaplaması VUK ile ilgili bir değerleme işlemdir. Değerleme nasıl yapılırı anlatmamızı mı bekliyorsunuz.

1- YURT İÇİ AVANSLAR için kur değerlemesinin zorunlu olmadığına ilişkin bilgi vermenizi kanun tebliğ.
2-YURTDIŞI AVANSIN değelemesi nasıl yapılır açıklayabilir misiniz.

 

[ksimkesyan]

1- YURT İÇİ AVANSLAR için kur değerlemesinin zorunlu olmadığına ilişkin bilgi vermenizi kanun tebliğ.
2-YURTDIŞI AVANSIN değelemesi nasıl yapılır açıklayabilir misiniz.

Daha nekadar net olabilir, hala kanun tebliğ ? soruyorsunuz.

1) Değerleme değildir kur farkı hesabıdır ve KDV ile ilgilidir.

2) Değerleme için ise değerleme günü MBDA kuru ile döviz bedelini çarpıp, hesap TL bakiyesi ile kıyaslarsınız, +/- için kur farkı gelir/gider'i olarak kayda alırsınız. Bu ise VUK değerleme esasıdır.

 

[_serdar_]

çok teşekkürler aynı düşüncede olduğumuzu teyit ettik üstadım iyi çalışmalar dilerim.