sleepingcat
Katkı Sunan Üye
Yurdakul Çaldağ'ın kitabından bir örnek problemi alıntılıyorum:
Bir sanayi işletmesinde A, B, C ana üretim yerleri, bakım onarım, enerji, nakliye hizmet gider merkezleri bulunmaktadır. A gider merkezinde X, Y; B gider merkezinde E, F ve C gider merkezinde G, H mamulleri üretilmektedir.
X ve Y için ambardan çekilen hammadde ve malzemenin değerlendirilmesinden FIFO yöntemi uygulanmakta olup hammadde hareketleri aşağıdadır:
X mamulü için
Miktar Birim fiyat
1.1.99 Stok 5.000 kg 16 TL/kg
4.1.99 Alış 4.000 kg 17 TL/kg
5.1.99 Sevk 2.000 kg
8.1.99 Sevk 4.500 kg
27.1.99 Alış 1.000 kg 18 TL/kg
28.1.99 Sevk 500 kg
Y mamulü için
Miktar Birim fiyat
1.1.99 Stok 6.000 kg 20 TL/kg
5.1.99 Alış 3.000 kg 22 TL/kg
9.1.99 Sevk 8.000 kg
15.1.99 Alış 500 kg 23 TL/kg
20.1.99 Sevk 1.000 kg
E mamulü için 7.500 kg hammadde kullanılmış olup ortalama fiyat 15 TL'dir.
F mamulü için 10.000 kg hammadde kullanılmış olup ortalama fiyat 12,5 TL'dir.
G mamulü için 5.000 kg hammadde kullanılmış olup ortalama fiyat 22,5 TL'dir.
H mamulü için 6.500 kg hammadde kullanılmış olup ortalama fiyat 20 TL'dir.
DİG dökümü şöyledir:
Mamul DİS Ortalama Saat Ücreti
A gider yeri X 4.000 40
Y 5.000 35
B gider yeri E 10.000 40
F 3.000 38
C gider yeri G 6.000 40
H 7.000 35
GÜG ve dağıtım ölçüleri aşağıdadır:
Isıtma giderleri 100.000 (metreküp)
Yemekhane giderleri 50.000 (işçi sayısı)
Fabrika binası amortismanı 75.000 (metrekare)
Fabrika binası sigorta gideri 30.000 (metrekare)
Fabrika yönetim gideri 100.000 (işçi sayısı)
Hizmet gider merkezleri, basit dağıtım yöntemiyle dağıtılmaktadır. Dağıtım ölçüleri şöyledir:
Bakım onarım makinelerin yatırım değeri
Enerji kw/s
Nakliye Mamul birim sayısı
Dağıtım Ölçüleri
Gider merkezleri metreküp işçi sayısı metrekare mak. yatırım değeri kw/s birim sayısı
A 400 100 200 250.000 1.500 1.000
B 500 125 250 185.000 2.000 1.500
C 450 110 225 97.500 1.500 1.170
Bakım onarım 300 75 150
Enerji 250 63 125
Nakliye 100 27 50
_________ _________ ________ _______________ ______ __________
2.000 500 1.000 532.500 5.000 3.670
İşlem gider merkezlerinin tümünde yükleme ölçüsü olarak DİS kullanılmaktadır. İşlem gider merkezlerindeki toplam DİS rakamları şöyledir:
İşlem A 9.000
İşlem B 13.000
İşlem C 13.000
İstenilenler:
a) Gider merkezlerine GÜG'ü dağıtınız.
b) İkinci dağıtımı yapınız ve gider dağıtım tablosuna işleyiniz.
c) Gider merkezlerine dağıtılan direkt giderleri hesaplayınız.
d) Direkt giderleri de dikkate alarak birinci ve ikinci dağıtımla ilgili yevmiye kayıtlarını yapınız.
e) Üretilen mamullerin toplam maliyetini bulunuz.
DİMM Giderleri Hesaplaması
Tablo zaman alıyor ve düzgün olmuyor, anlatarak hesaplayacağım.
X mamulü için üretime sevk edilen toplam 7.000 kg DİMM var. FIFO olduğuna göre,
5.000 kg stoktan kullanılacak, 16 TL/kg fiyattan 80.000 TL
2.000 kg ilk alıştan kullanılacak, 17 TL/kg fiyattan 34.000 TL
Toplam 114.000 TL
Y mamulü için üretime sevk edilen toplam 9.000 kg DİMM var. FIFO olduğuna göre,
6.000 kg stoktan kullanılacak, 20 TL/kg fiyattan 120.000 TL
3.000 kg ilk alıştan kullanılacak, 22 TL/kg fiyattan 66.000 TL
Toplam 186.000 TL
E mamulü için kullanılan DİMM 7.500 kg, 15 TL/kg fiyattan 112.500 TL
F mamulü için kullanılan DİMM 10.000 kg, 12,5 TL/kg fiyattan 125.000 TL
G mamulü için kullanılan DİMM 5.000 kg, 22,5 TL/kg fiyattan 112.500 TL
H mamulü için kullanılan DİMM 6.500 kg, 20 TL/kg fiyattan 130.000 TL
DİG Hesaplaması
Sorudaki DİG dökümünde bulunan DİS ile saat ücretlerini çarpınca,
X için 160.000 TL
Y için 175.000 TL
E için 400.000 TL
F için 114.000 TL
G için 240.000 TL
H için 245.000 TL
GÜG Hesaplaması
GÜG Birinci Dağıtımı
Isıtma
Yükleme oranı = 100.000 TL / 2.000 metrekare = 50 TL/metrekare
A 400x50 = 20.000 TL
B 500x50 = 25.000 TL
C 450x50 = 22.500 TL
Bakım onarım 300x50 = 15.000 TL
Enerji 250x50 = 12.500 TL
Nakliye 100x50 = 5.000 TL
Toplam 100.000 TL
Yemekhane
Yükleme oranı = 50.000 TL / 500 işçi = 100 TL/işçi
A 100x100 = 10.000 TL
B 125x100 = 12.500 TL
C 110x100 = 11.000 TL
Bakım onarım 75x100 = 7.500 TL
Enerji 63x100 = 6.300 TL
Nakliye 27x100 = 2.700 TL
Toplam 50.000 TL
Fabrika Binası Amortismanı
Yükleme oranı = 75.000 TL / 1.000 metrekare = 75 TL/metrekare
A 200x75 = 15.000 TL
B 250x75 = 18.750 TL
C 225x75 = 16.875 TL
Bakım onarım 150x75 = 11.250 TL
Enerji 125x75 = 9.375 TL
Nakliye 50x75 = 3.750 TL
Toplam 75.000 TL
Fabrika Binası Sigortası
Yükleme oranı = 30.000 TL / 1.000 metrekare = 30 TL/metrekare
A 200x30 = 6.000 TL
B 250x30 = 7.500 TL
C 225x30 = 6.750 TL
Bakım onarım 150x30 = 4.500 TL
Enerji 125x30 = 3.750 TL
Nakliye 50x30 = 1.500 TL
Toplam 30.000 TL
Fabrika Yönetim Giderleri
Yükleme oranı = 100.000 TL / 500 işçi = 200 TL/işçi
A 100x200 = 20.000 TL
B 125x200 = 25.000 TL
C 110x200 = 22.000 TL
Bakım onarım 75x200 = 15.000 TL
Enerji 63x200 = 12.600 TL
Nakliye 27x200 = 5.400 TL
Bir sanayi işletmesinde A, B, C ana üretim yerleri, bakım onarım, enerji, nakliye hizmet gider merkezleri bulunmaktadır. A gider merkezinde X, Y; B gider merkezinde E, F ve C gider merkezinde G, H mamulleri üretilmektedir.
X ve Y için ambardan çekilen hammadde ve malzemenin değerlendirilmesinden FIFO yöntemi uygulanmakta olup hammadde hareketleri aşağıdadır:
X mamulü için
Miktar Birim fiyat
1.1.99 Stok 5.000 kg 16 TL/kg
4.1.99 Alış 4.000 kg 17 TL/kg
5.1.99 Sevk 2.000 kg
8.1.99 Sevk 4.500 kg
27.1.99 Alış 1.000 kg 18 TL/kg
28.1.99 Sevk 500 kg
Y mamulü için
Miktar Birim fiyat
1.1.99 Stok 6.000 kg 20 TL/kg
5.1.99 Alış 3.000 kg 22 TL/kg
9.1.99 Sevk 8.000 kg
15.1.99 Alış 500 kg 23 TL/kg
20.1.99 Sevk 1.000 kg
E mamulü için 7.500 kg hammadde kullanılmış olup ortalama fiyat 15 TL'dir.
F mamulü için 10.000 kg hammadde kullanılmış olup ortalama fiyat 12,5 TL'dir.
G mamulü için 5.000 kg hammadde kullanılmış olup ortalama fiyat 22,5 TL'dir.
H mamulü için 6.500 kg hammadde kullanılmış olup ortalama fiyat 20 TL'dir.
DİG dökümü şöyledir:
Mamul DİS Ortalama Saat Ücreti
A gider yeri X 4.000 40
Y 5.000 35
B gider yeri E 10.000 40
F 3.000 38
C gider yeri G 6.000 40
H 7.000 35
GÜG ve dağıtım ölçüleri aşağıdadır:
Isıtma giderleri 100.000 (metreküp)
Yemekhane giderleri 50.000 (işçi sayısı)
Fabrika binası amortismanı 75.000 (metrekare)
Fabrika binası sigorta gideri 30.000 (metrekare)
Fabrika yönetim gideri 100.000 (işçi sayısı)
Hizmet gider merkezleri, basit dağıtım yöntemiyle dağıtılmaktadır. Dağıtım ölçüleri şöyledir:
Bakım onarım makinelerin yatırım değeri
Enerji kw/s
Nakliye Mamul birim sayısı
Dağıtım Ölçüleri
Gider merkezleri metreküp işçi sayısı metrekare mak. yatırım değeri kw/s birim sayısı
A 400 100 200 250.000 1.500 1.000
B 500 125 250 185.000 2.000 1.500
C 450 110 225 97.500 1.500 1.170
Bakım onarım 300 75 150
Enerji 250 63 125
Nakliye 100 27 50
_________ _________ ________ _______________ ______ __________
2.000 500 1.000 532.500 5.000 3.670
İşlem gider merkezlerinin tümünde yükleme ölçüsü olarak DİS kullanılmaktadır. İşlem gider merkezlerindeki toplam DİS rakamları şöyledir:
İşlem A 9.000
İşlem B 13.000
İşlem C 13.000
İstenilenler:
a) Gider merkezlerine GÜG'ü dağıtınız.
b) İkinci dağıtımı yapınız ve gider dağıtım tablosuna işleyiniz.
c) Gider merkezlerine dağıtılan direkt giderleri hesaplayınız.
d) Direkt giderleri de dikkate alarak birinci ve ikinci dağıtımla ilgili yevmiye kayıtlarını yapınız.
e) Üretilen mamullerin toplam maliyetini bulunuz.
DİMM Giderleri Hesaplaması
Tablo zaman alıyor ve düzgün olmuyor, anlatarak hesaplayacağım.
X mamulü için üretime sevk edilen toplam 7.000 kg DİMM var. FIFO olduğuna göre,
5.000 kg stoktan kullanılacak, 16 TL/kg fiyattan 80.000 TL
2.000 kg ilk alıştan kullanılacak, 17 TL/kg fiyattan 34.000 TL
Toplam 114.000 TL
Y mamulü için üretime sevk edilen toplam 9.000 kg DİMM var. FIFO olduğuna göre,
6.000 kg stoktan kullanılacak, 20 TL/kg fiyattan 120.000 TL
3.000 kg ilk alıştan kullanılacak, 22 TL/kg fiyattan 66.000 TL
Toplam 186.000 TL
E mamulü için kullanılan DİMM 7.500 kg, 15 TL/kg fiyattan 112.500 TL
F mamulü için kullanılan DİMM 10.000 kg, 12,5 TL/kg fiyattan 125.000 TL
G mamulü için kullanılan DİMM 5.000 kg, 22,5 TL/kg fiyattan 112.500 TL
H mamulü için kullanılan DİMM 6.500 kg, 20 TL/kg fiyattan 130.000 TL
DİG Hesaplaması
Sorudaki DİG dökümünde bulunan DİS ile saat ücretlerini çarpınca,
X için 160.000 TL
Y için 175.000 TL
E için 400.000 TL
F için 114.000 TL
G için 240.000 TL
H için 245.000 TL
GÜG Hesaplaması
GÜG Birinci Dağıtımı
Isıtma
Yükleme oranı = 100.000 TL / 2.000 metrekare = 50 TL/metrekare
A 400x50 = 20.000 TL
B 500x50 = 25.000 TL
C 450x50 = 22.500 TL
Bakım onarım 300x50 = 15.000 TL
Enerji 250x50 = 12.500 TL
Nakliye 100x50 = 5.000 TL
Toplam 100.000 TL
Yemekhane
Yükleme oranı = 50.000 TL / 500 işçi = 100 TL/işçi
A 100x100 = 10.000 TL
B 125x100 = 12.500 TL
C 110x100 = 11.000 TL
Bakım onarım 75x100 = 7.500 TL
Enerji 63x100 = 6.300 TL
Nakliye 27x100 = 2.700 TL
Toplam 50.000 TL
Fabrika Binası Amortismanı
Yükleme oranı = 75.000 TL / 1.000 metrekare = 75 TL/metrekare
A 200x75 = 15.000 TL
B 250x75 = 18.750 TL
C 225x75 = 16.875 TL
Bakım onarım 150x75 = 11.250 TL
Enerji 125x75 = 9.375 TL
Nakliye 50x75 = 3.750 TL
Toplam 75.000 TL
Fabrika Binası Sigortası
Yükleme oranı = 30.000 TL / 1.000 metrekare = 30 TL/metrekare
A 200x30 = 6.000 TL
B 250x30 = 7.500 TL
C 225x30 = 6.750 TL
Bakım onarım 150x30 = 4.500 TL
Enerji 125x30 = 3.750 TL
Nakliye 50x30 = 1.500 TL
Toplam 30.000 TL
Fabrika Yönetim Giderleri
Yükleme oranı = 100.000 TL / 500 işçi = 200 TL/işçi
A 100x200 = 20.000 TL
B 125x200 = 25.000 TL
C 110x200 = 22.000 TL
Bakım onarım 75x200 = 15.000 TL
Enerji 63x200 = 12.600 TL
Nakliye 27x200 = 5.400 TL